- [Yazarın tüm yazıları]

Kütahya’daki 25 bin erkek nereye gitti? 01/02/2012 - Okunma sayısı: 7817

TÜİK’in Kütahya’da erkek nüfusunun 25 bin azaldığını açıklaması kenti karıştırmış. Hürriyet’in haberine göre (31.01.2012) AK Parti Kütahya Milletvekili Hasan Fehmi Kinay, durumun tuhaf olduğunu belirterek TÜİK’ten açıklama istemiş. Habere göre Kinay şöyle diyor:

“Merkez ilçedeki sayım sonuçlarına göre kadın nüfus 116 binden 119 bine yükselirken, erkek nüfus 143 binden 118 bine gerilemiş, yani erkek nüfus 25 bin azalırken kadın nüfus 3 bin artmış görünüyor. TÜİK ile bu konuyla ilgili temas halindeyiz, kendilerinden izahat istedik. Valilik yazılı soru da yöneltti, belediye de bizler de soruyoruz, bunu açıklamaları gerekiyor. Sayım sonuçlarına göre sadece merkez ilçede bir azalma söz konusu. Nüfus Müdürlüğü’yle de görüştük, onlar da bizim gibi düşünüyor, yani nüfusun artacağı yönünde bir beklenti varken, dramatik bir şekilde azaldığı görülüyor. Kadın nüfus artarken erkek nüfus azalıyor. Ne oldu, savaşa mı girdik de bu kadar erkek nüfus gitti?

“Bu, az bir kayıp da değil, yüzde 20’lik bir kayıp söz konusu. Biliyorsunuz, nüfus artışı gibi azalması da kent gelirini etkileyen bir faktör. Bunun nereden kaynaklanmış olabileceğine ilişkin bazı tahminler var. Mesela, kentteki asker nüfus sayılmadı mı? Tabur taşınmıştı, ancak bunun sayısı 600 kişiydi. Orada çalışan diğer personeli de kat, en fazla bin kişi. Sonra tugay var, ama orada da 7-8 bin asker var. Onların sayısında bir azalma yok. Yani onlar hesaba katılmasa bile 25 bin kişilik nüfus kaybını açıklayamıyor. Yine üniversitedeki kontenjan da bu yıl 3 bin arttı. Yani tüm parametreler olumlu yöndeyken böyle tuhaf bir durumla karşılaştık. Onun için TÜİK’e tepkiliyiz.”

“TÜİK’e tepkiliyiz!” Peki neden? Kinay, bir şekilde TÜİK’in bir hata yaptığını düşünüyor olmalı. TÜİK’in Kinay’a cevap vermesi muhtemelen uzun sürer. Bu sebeple hemen verilere bakıp potansiyel bir açıklama yapayım dedim. Kütahya nüfus, işgücü ve büyüme istatistiklerini daha detaylı bir şekilde inceleyerek bu potansiyel açıklamanın doğru olup olmadığına bakılabilir. Kütahya’daki yetkililer bu verilere benden hızlı bir şekilde ulaşabilirler. O yüzden potansiyel açıklamamı test etme işini onlara bırakıyorum.

Verileri görünce ilk akla gelen şeylerden biri göç. Hatta daha net bir tahmin yapabiliriz. Kütahya’daki genç erkekler okumak, iş bulmak ve çalışmak üzere başka illere gitmiş olabilirler. Kinay’ın kafasını karıştıran şey ise toplam kadın nüfusunun artması. Bunun açıklaması oldukça basit, ülkemizin ve özellikle Kütahya gibi muhafazakâr illerin erkek ve kadının toplumdaki rolleri ile ilgili görüşleri göz önüne alındığında, kadınların iş bulmak, çalışmak ve okumak için Kütahya’dan ayrılmamalarının normal kabul edilebileceğini söyleyebiliriz.

Eğer açıklamamız doğruysa bunun nüfus istatistiklerinde de görülmesi gerekir. Potansiyel açıklamamız genç erkeklerin göç edeceğini varsaydığına göre, kaybolan yaklaşık 25 bin erkeğin 20-29 yaş arasında olması lazım. O zaman Kütahya nüfusundaki 20-29 yaş arasındaki erkeklerin sayısı nasıl değişmiş bir bakalım:

Tablodan da görüldüğü gibi Kütahya’da 20-29 yaş arası erkeklerin sayısı 26 bin 557 azalmış. Kadınların sayısında da biraz azalma var. Bu, az sayıda da olsa Kütahya’daki kadınların da Kütahya’dan ayrılabildiğini gösteriyor. 30-34 yaş arası kadınların sayısında artış yok, yani bu nüfus değişimi 20-29 yaş grubundaki kadınların bir kısmının bir sene sonra yaşlandıkları için 30-34 yaş grubuna girmeleriyle açıklanamaz. Aynı şekilde 30-34 yaş arası erkeklerin sayısı da artmadığına göre 20-29 yaş arası erkek nüfusun azalmasını da yaşlanma ile açıklayamayız.

Özetle, 20-29 yaş erkeklerin sayısındaki azalma, Kütahya erkek nüfusundaki azalmayı açıklıyor. Ancak, dikkatli okuyucular, toplam erkek nüfusundaki azalmanın 20-29 yaş arası erkeklerin sayısındaki azalmadan daha az olduğunu görmüşlerdir. Bir yaş grubundaki erkeklerin sayısı artıyor. Hangi yaş grubu olduğunu tahmin edin.

İstatistiklere bakmadan önceki tahminim 50 yaş üzerindeki erkeklerin sayısının artıyor olabileceği yönündeydi. Verilere bakınca görüyoruz ki, 50-64 yaş gurubundaki erkeklerin sayısı yaşlanma ile (yani bir sene içinde bir üst yaş grubuna geçenlerin sayısıyla) açıklanamayacak şekilde artıyor. Bu yaş grubundaki erkeklerin sayısı toplam bin 467 kişi artmış. Bu değişimi emeklilik sonrası Kütahya’ya geri gelen Kütahyalı erkekler olduğu varsayımıyla açıklayabiliriz. Ya da Türkiye’de ilerleyen yaşlarında Kütahya’da yaşamak isteyen ve 55 yaşlarında Kütahya’ya giden bir nüfus var. Ancak bu çok ikna edici değil.

Göçün en önemli nedeninin işsizlik olduğunu biliyoruz. Bu sebeple Kütahya’daki durumla ilgili potansiyel açıklamamızı test etmek için işsizlik istatistiklerine bakabiliriz. Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak bölgesindeki işsizlik verilerine bakmamız gerekiyor. Beklentimiz şu, göç artmadan bir süre önce işsiz erkeklerin sayısının artmış olması lazım. Daha sonra ise göç nedeniyle işsizliğin azalmaya başlaması lazım. 2010 yılı için veriler henüz yok ama en azından belki göçün başladığı yılı kabaca görebiliriz. Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak bölgesinde 2005 ve 2006 yılarında 15-24 yaş arası işsiz erkeklerin sayısı 20 binmiş. 2007’de işsiz erkeklerin sayısı 21 bin olmuş.  2008 yılında ise bu sayı 27 bin’e çıkmış. İşsizlikteki bu artış genç erkeklerin iş aramak için bu bölge dışındaki yerlere gitmeyi düşünmesi için yeterli bir neden. Zaten muhtemelen öyle yapmışlar. 2009 yılında işsiz erkeklerin sayısı 27 bin’den 18 bin’e düşmüş. İşsiz erkeklerin sayısındaki 9 bin kişilik düşüşün bir kısmını bölgedeki iktisadi büyüme ve istihdam olanaklarının artması ile açıklayabiliriz belki ama 9 bin kişinin tamamının bu şekilde iş bulduğunu iddia etmek çok da ikna edici değil. Dolayısıyla, Kütahya’daki göç hızının 2008 yılında artmaya başladığını söyleyebiliriz.

Sonuç olarak, Kütahya’daki 25 bin erkek nereye gitmiş olabilir? Verilere hızlıca bakıldığında göç etmiş olabilecekleri anlaşılıyor. Göçün başlıca nedeninin ise işsizlik olduğunu kestirmek güç değil. Tabii, son yılların işsizlik verilerine bakıp Kütahya’da “işsizlik azalmıştır, işsizlik sorunu yoktur” diyenler olabilir. Ancak, eğer potansiyel açıklamamız doğruysa işsizlikteki azalmanın ana nedeni Kütahya’daki istihdam olanaklarının artması değil, Kütahya’daki genç erkeklerin şehri terk etmesidir.