Terörün zirvesi: Canlı bomba
Geçen hafta PKK’lı bir teröristin Ankara’da gerçekleştirdiği terör eyleminde çok sayıda asker ve sivil şehit oldu. Çok sayıda da yaralı var. Terör saldırısının tipi, intihar eylemlerini bir defa daha gündeme getirdi.
İntihar eylemi yeni bir saldırı tipi değil. Tarihi oldukça eski. Her ne kadar canlı bomba saldırıları sadece “dini” referanslı örgütlerin işiymiş gibi görünse de etnik ve ideolojik terör örgütleri de aynı yöntemi kullanmaya devam ediyorlar. Nitekim Sri Lanka’da Marksist Tamil Kaplanları’nın, Lübnan’da Şii Hizbullah’ın, Çeçen eylemcilerinin ve PKK gibi etnik Marksist hareketlerin sıklıkla başvurduğu bir yöntem oldu.
11 Eylül terör saldırılarıyla intihar eylemleri yeni bir ivme kazandı. Afganistan ve Irak’ın işgalini takip eden dönemde karakteri değişti ve Arap Baharı ile yoğunluğu arttı. Öyle ki Suriye ve Irak’ta savaşan tüm tarafların düşman savunma hattında gedik açmak için kullandıkları en etkili yöntem haline dönüştü. Türkiye bütün bu değişimlerin dışında kalmadı PKK, IŞİD ve DHKP-C örneklerini yaşadı.
Bu gelişmeyle birlikte intihar saldırıları klasik terör yönetimi olarak da varlığını sürdürüyor. Canlı bomba stratejisi çoğu insana mantıksız gibi görünse de teröristler için durum farklıdır. İyi planlandığında özellikli hedeflere karşı ani ve şiddetli bir “cezalandırma” yöntemidir. Aynı zamanda benzer eylemlerin devam edebileceği algısını canlı tutar. Bu yüzden de yüksek değerde ve sembolik önemi olan hedefler tercih edilir.
Teröristin inancına göre, o, eylemi “ulvi” bir amaç için gerçekleş-tirmektedir. Çünkü o, kendisi için en önemli şeyini, hayatını “feda” etmektedir. Böylece, hem davasının adanmışlık seviyesinin yüksekliğini göstermekte hem de meşruiyet iddiasını tahkim etmektedir.
Bir yöntem olarak terör etkili ve ucuz bir taktiktir. İntihar eylemleri ise daha da ucuz ve etkilidir. Genelde de başarı oranı yüksek olduğu için tercih edilmektedir. Eylemde terörist de öldüğü için kaçış planına ihtiyaç yoktur. Bu nedenle planlanması ve icrası diğer eylem türlerinden çok daha basittir.
İnsanlığın keşfettiği en gelişmiş “akıllı bomba”nın “teröristler” olduğu söylenebilir. Bu “zeki silah”, kendisini gizleyebilir, çeşitli aldatma yöntemleri kullanabilir, son anda zaman, mekân ve hedef değişikliğine gidebilir.
Terör örgütlerinin intihar eylemlerini tercih etme nedenlerinden biri de başarılı bir saldırının medyada yer almasının garanti olmasıdır.
Canlı bomba türü terör eylemlerle mücadele ciddi zorluklar içerir. Çünkü güçlü taraf olan devlet ve toplum hedef halindeyken, zayıf olan terörist inisiyatifi elinde tutmaktadır. Bu nedenle, hedefin korunması ve saldırıdan kaçınması daha zordur. Yine de toplum desteği, istihbarat ve yaratıcı tedbirler işe yarayabilir.
Bu köşe yazısı 23.02.2016 tarihinde Milliyet Gazetesi'nde yayımlandı.
