Arşiv

  • Mart 2024 (12)
  • Şubat 2024 (19)
  • Ocak 2024 (18)
  • Aralık 2023 (17)
  • Kasım 2023 (14)
  • Ekim 2023 (15)
  • Eylül 2023 (12)
  • Ağustos 2023 (21)
  • Temmuz 2023 (18)
  • Haziran 2023 (13)
  • Mayıs 2023 (9)
  • Nisan 2023 (9)

    Ürün ve pazar çeşitliliği Türkiye’nin kuvvetli yanı
    Güven Sak, Dr. 19 Mart 2024
    Türkiye söz konusu olduğunda bugün nerede olduğumuza değil, belli bir zaman diliminde, nereden nereye geldiğimize odaklanmakta her zaman fayda vardır. Şu anda manasız bir iktisat politikası tecrübesi sonrası, kendi kazdığımız kuyudan çıkmaya çalışıyor olmamız sizi yanıltmasın. Bu olumsuz tecrübenin getirdiği karamsarlık sizi olumsuz etkilemesin çünkü Türkiye artık dünyanın en önemli tedarikçilerinden biri. [Devamı]
    İhracatçıyı anlamaya çalışan bir yazı - II
    Fatih Özatay, Dr. 01 Mart 2024
    TÜİK, dün Ocak ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Bir yıl öncesine kıyasla, ihracatımız yüzde 3,5 oranında yükselirken, ithalatımız yüzde 22 oranında azaldı. İthalatın bu kadar azalmasında altın ve enerji ithalatındaki düşüş önemli rol oynadı. Ama bunlar hariç tutulduğunda da belirgin bir düşüş var: Yüzde 6,2. Son on iki aylık ihracatımız 256,2 milyar dolar oldu, ithalatımız ise 354,4 milyar dolar. [Devamı]
    İhracatçıyı anlamaya çalışan bir yazı
    Fatih Özatay, Dr. 28 Şubat 2024
    İhracatçılar açısından Türk Lirası’nın yabancı paralar karşısında aldığı reel değer (döviz kurunun yurtdışı ve yurtiçi enflasyon farklarından arındırılmış hali) çok önemli. Kur yurtiçi enflasyonla yurtdışı enflasyon farkına kıyasla daha yüksek bir oranda artıyorsa, yurtiçinde üretilen malların yabancı para cinsinden fiyatları o denli düşük oluyor; mallarımız yabancılar açısından cazibe kazanıyor. Dolayısıyla, yerli paranın reel olarak değersiz olmasının ihracatı artırıcı etkisi, tartışılacak bir konu değil; açık. [Devamı]
    Dış ticarette çifte rekor: Küresel ihracat ve ithalatta Türkiye’nin payı arttı
    H. Ekrem Cunedioğlu 04 Ocak 2024
    Ticaret Bakanlığı geçici verilerine göre, 2023’te mal ihracatı yıllık yüzde 0,64 artarken mal ithalatı yüzde 0,51 azaldı. Neredeyse yatay seyreden ihracat ve ithalat değerlerine bağlı olarak 2022’de 109,5 milyar ABD doları olan dış ticaret açığı 106 milyar ABD dolarına geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 69,9’dan yüzde 70,7’ye yükseldi. Bu kuru veriler dış ticaret cephesinde çok az da olsa başarılı bir yıl geçirdik şeklinde yorumlanabilir. Ancak ortada alkışı gerektirecek bir performans olmadığını da kabullenmek lazım. Şimdilik yapmamız gereken, dış ticaretle ilgili yapısal sorunlarımıza odaklanıp cari açığı azaltacak bir dış ticaret yapısına nasıl ulaşabiliriz sorusuna cevap aramak olmalı. Bunu yapmadan önce de mevcut durumu iyice anlamak çok önemli. [Devamı]
    2007’de duraklama dönemine giren ihracatımız, 2012’den beri gerileme döneminde
    Güven Sak, Dr. 15 Ocak 2018
    Türkiye, bundan böyle, bugüne kadar yaptıklarını yapmaya devam ederek zenginleşemez. Bunu uzun bir süredir biliyoruz. Olası bir sanayi politikasının parametreleri üzerine yaklaşık 10 yıldır öyle telaşsız geniş geniş konuşuyoruz. İnsan hayret ediyor ama hal böyleyken böyle. Peki, bugüne kadar sanayi politikası ve yeni büyüme stratejisi konusunda ne yaptık? Hiçbir şey. Türk sanayisinin teknolojik yenilenmeye ihtiyacı olduğunu söylemekle yetindik. Bu süreçte çok alametler belirdi. Yapılan hesaplamalar, ülkemiz ihracatının niteliğindeki bozulmanın artık alarm verdiğini gösteriyor. İhracatımız 2007’de duraklama dönemine girmişti. 2012’den beri artık gerileme dönemindeyiz. El âlem yerinde durmuyor, Türkiye irtifa kaybediyor. Küresel rekabette geriliyoruz. Peki, bu ne demek? Neden böyle oluyor? [Devamı]
    Üretken kapasite
    Fatih Özatay, Dr. 20 Eylül 2017
    Uzun bir süredir makine ve teçhizat yatırımlarındaki sevimsiz gidişata dikkat çekiyorum. Makine ve teçhizat yatırımlarının ne denli önemli olduğu açık: Gelecek dönemlerin üretim kapasitesini belirliyorlar çünkü. Elbette o ürünlerin pazara taşınabilmesi ve satılabilmesi, ürünleri üretecek makine ve teçhizatların içine konulması ve gereken enerjinin sağlanması için inşaat yatırımlarına da ihtiyaç var (fabrika binası, yol, köprü, liman, havaalanı, baraj, elektrik santrali ve benzerleri). Ama tek başına inşaat yatırımlarını artırarak ne üretim kapasitenizi artırmanız ne de daha fazla ihracat yapmanız mümkün. [Devamı]
    Türkiye, neden yalnızca yakın ülkelere mal satabiliyor?
    Güven Sak, Dr. 27 Mart 2017
    Ben bugünlerde Türkiye’nin dış ticareti ile ilgili olarak TEPAV analistlerinin derlediği rakamlara bakıyorum. Doğrusu ya, bir örüntü görüyorum. Türkiye, Avrupa Birliği dönüşümü sayesinde yakın çevresine artık daha çok imalat sanayi ürünü satabiliyor. Ama ticaret menzili uzadıkça, uzaklardan gelenler bize mal satabilirken biz onlara satamıyoruz. Nedir? Türkiye’nin en çok dış ticaret açığı verdiği ülkeler listesinde uzak ülkelerin sayısı artıyor. Türk sanayiinin geleceğini tartışırken, ben, bu vakıa üzerinde dikkatle düşünmemiz gerektiği kanaatindeyim doğrusu. Türkiye, neden sadece yakınındaki ülkelere mal satabiliyor? Neden uzaklara erişemiyor? Nedir bu, zenginleşme hayalimiz artık bir sınıra mı dayandı yoksa? Galiba evet. [Devamı]
    Yalnızca şekerlemeler değil artık şeker kutuları da Çin’den
    Güven Sak, Dr. 20 Mart 2017
    Geçenlerde Çinli DHgate’in alışveriş sitesini gördüğümde şaşırdığımı itiraf etmeliyim. DHgate, bir internet alışveriş merkezi (e-AVM). e-AVM’lerin şirketten halka satış yapanları (B2C) olduğu gibi, şirketten şirkette (B2B) satış yapanları da var. Amerikan e-AVM’si Amazon’u zaten tanıyordum. Üstelik alışveriş de yapıyordum. Çin’in Alibaba’sını da duymuştum. Ama doğrusu ya, Çinli DHgate’in e-AVM’sini görmek beni şaşırttı. Çin’in bu e-AVM’sini görünce, “Tevekkeli, Çin, Türkiye’nin bir numaralı ithalat partneri olmadı” dedim. Bugün e-AVM’yi görünce neden şaşırdığımı ve Türkiye için neden hüzünlendiğimi size anlatmak isterim doğrusu. Başkaları yapıyor, bize hep dedikodusu kalıyor. Eskiden Batılılar yaparken dedikodusunu yapardık. Şimdi Asyalılar yapıyor ve dedikodusu yine bize kalıyor. [Devamı]
    Türkiye-İsrail yakınlaşması iyiye işarettir
    Güven Sak, Dr. 30 Haziran 2016
    Hiç İstanbul’dan Tel Aviv’e günde kaç tane tarifeli sefer olduğuna baktınız mı? Haftanın hangi gününde olduğumuza göre azıcık değişebilir ama İstanbul’dan Tel Aviv’e her gün 10’un üstünde tarifeli uçak kalkıyor. Üstelik bu kadar uçağın tüm koltukları yok satıyor. İki ülke idarelerinin birbiri ile konuşmadığı dönemde, sefer sayısında bir azalma filan da olmadı. Şimdi iki ülke hükümetinin yeniden birbirleriyle resmen konuşmaya başlamaya karar vermeleri iyiye işarettir. Türkiye-İsrail yakınlaşması, Türkiye ekonomisi için iyiye işarettir. Neden? [Devamı]
    Bu kayyum düzenlemesi ile yüksek teknolojili ihracat olmaz
    Güven Sak, Dr. 23 Haziran 2016
    Bundan iki yıl önce, Pekin’de Türkiye ekonomisi ile ilgili bir sunum yapıyordum. Türkiye’nin 1980’lerde 3 milyar dolar civarında olan ihracatının 2000’li yıllarda nasıl 150 milyar dolara doğru uzandığını anlatırken sıra, yandaki grafiğe geldi. Grafik, Türkiye’nin ihracatının ne kadarının yüksek teknolojili, ne kadarının düşük teknolojili ürünlerden oluştuğunu gösteriyor. Ayrıca ihracatın teknoloji düzeyine göre dağılımını OECD ülkeleri ile de kıyaslıyor. Türkiye, 1980’lerden bu yana bir tarım ülkesinden orta teknolojili bir sanayi ülkesine dönüştü. Ama toplam ihracatımız içinde yüksek teknolojili ürünlerin payı bir türlü artmadı. O oran, yüzde 4-5’lerde hep sabit kaldı. Halbuki 2014 itibariyle bu oranın OECD ülkeleri ortalaması yüzde 18 civarında. Türkiye, yüksek teknolojili ürünlere doğru [Devamı]