2023 yılı ekonomi karnesi
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
30 Aralık 2023
2023 yılını kapatmakta olduğumuz bu günlerde geriye dönük bir değerlendirme yapmanın uygun olacağını düşünüyorum. Zira 2023 yılı iki farklı ekonomik politika setinin uygulandığı bir yıl oldu. 2023 yılının ilk 5 ayına ultra genişlemeci para ve maliye politikaları ile artan piyasa düzenleme ve kontrolleri damgasını vurdu. Yılın ikinci yarısında ise kademeli bir çerçevede sıkılaşan bir para politikası ile ekonomimiz şekillendi. Kamu maliyesinde yaz aylarında vergi oranlarında artışla bütçedeki açılma kontrol altına alınmaya çalışılsa da artan giderler kaynaklı maliye politikası genel olarak genişlemeci çerçevede uygulandı. Piyasa kontrol ve düzenlemelerinde bir takım sadeleşme adımları atılsa da 2018 sonrası ekonomik hayata giren birçok düzenlemeye devam edildi.
[Devamı]
Asgari ücret karşılaştırması: Mısır mı? Kore mi?
Fatih Özatay, Dr.
29 Aralık 2023
Nikkei Asia’da hafta içinde çıkan habere göre, Kore’de asgari ücret yüzde 2,5 oranında artarak 2024 yılında saat başına 7,8 dolar (9869 won) olacakmış. Aylık çalışma saat sayısını 209 olarak kabul ediyorlar. Bu durumda aylık asgari ücret 1630 dolar oluyor. Haberde bu ücretten ne kadar vergi kesildiğine dair bilgi yok. Başka kaynaklarda en düşük vergi oranı yüzde 16,4 olarak belirtiliyor. Bu durumda, 1630 dolar brüt ücret ise, net asgari ücret 1363 dolar ediyor. Kore’de Kasım’da tüketici enflasyonun yüzde 2,7 olarak gerçekleştiğini de not edeyim.
[Devamı]
Mahur Beste
H. Ekrem Cunedioğlu
28 Aralık 2023
Yıl boyunca asgari ücretin açlık sınırının altında olduğu, son iki ayda ise yapılacak zammın ne olabileceği konuşuldu ve nihayet asgari ücret açıklandı: Brüt 20.002,5 TL, net 17.002,12 TL. Böylece 2023’ün ilk yarısına kıyasla net asgari ücret yüzde 99,87, asgari ücretin işveren maliyeti (işveren desteği dahil) yüzde 100,74 artmış oldu. Ancak 2024’ün ikinci yarısında asgari ücrette bir artış yapılmayacağını hesaba katarsak aslında yıllık değişim net asgari ücret için yüzde 70,8, asgari ücretin işveren maliyeti içinse yüzde 71,31. Asgari ücret belirlendi ama Attila İlhan şiirindeki gibi dağılan şenlik sonrası bir acı yel kaldı gibi bahçede. Aslında yıllardır çalan beste çaldı yine: Asgari ücretliler yeni ücretlerinin birkaç ay sonra enflasyona ezileceğinin, asgari ücret üzerinde ücreti olanl
[Devamı]
Asgari ücret
Fatih Özatay, Dr.
27 Aralık 2023
Gözler üçüncü kez toplanacak olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda. TÜRK-İŞ düzenli olarak açlık ve yoksulluk sınırı yayınlıyor. Bu sınırlar, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir aile için. Açlık sınırı, TÜRK-İŞ’in tanımıyla “dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcama tutarı”nı gösteriyor. Kasım itibarıyla 14.025 lira. Aralık ayı fiyat artışları da dikkate alınırsa, 2023 sonunda bu düzeyin 14 bin 500 lira civarında olması beklenir. Kasım ayı için dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırını ise 45 bin 687 lira olarak belirlemiş TÜRK-İŞ. Demek ki 2023 sonunda bu düzey 47 bin 300 lira civarında olacak. Ayrıca, bekar bir işçinin yaşama maliyetini Kasım ayı için 18 bin 240 lira olarak açıklıyor. Bu da Aralık ayı tahmini enflasyon
[Devamı]
Faizde zirveyi gördük mü?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
23 Aralık 2023
Bu hafta yılın son Para Politikası Kurulu toplantısı yapıldı. Bu karar ile Merkez Bankası politika faiz oranını %42,5’e çıkardı. Politika faiz oranındaki artış piyasa beklentilerine paralel oldu. Merkez Bankasının yaptığı piyasa katılımcıları anketine göre Aralık ayı için beklenen faiz oranı %40 ila %45 aralığında; uygun ortalaması da %42,5 idi.
[Devamı]
Anlamsız röportajlardan kaçınmaya ihtiyaç var
Fatih Özatay, Dr.
22 Aralık 2023
Perşembe günü saat 14’te Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) faiz kararını açıklayacak. Bunu biliyoruz. Ancak, sabah 10.00-10.30 arasında bir ay ya da üç ay vadeli döviz karşılığı Türk Lirası swap ihalesi olup olmayacağını bilmiyoruz. Kasım PPK toplantısı ayın 23’ünde yapılmıştı ve o sabah 10.00-10.30 arasında hem bir ay vadeli hem de üç ay vadeli Euro karşılığı Türk Lirası swap ihalesi açılmıştı. İhale sırasında politika faizi yüzde 35 idi. Swap ihalesinde gerçekleşen faizi biz faniler bilmiyoruz ama swap yapan taraflar -Merkez Bankası ve bankalar- biliyorlar. Bilenler, bankalara Euro karşılığı verilen Türk Lirası’nın bankalara net maliyetinin yaklaşık yüzde 34,5 olduğunu söylüyorlar. Oysa ihalenin bitmesinden üç buçuk saat sonrası politika faizini yüzde 40’a yükselttiğini açıklad
[Devamı]
COP28 tarihi bir ilerlemeye sahne oldu
Güven Sak, Dr.
19 Aralık 2023
COP28’in performansı konusunda rivayet muhtelif. Hadiseyi uzaktan izleyenler açısından COP28 felaketti, hiçbir ilerleme sağlanamadı. Neredeyse otuz yıllık COP tarihinin en kötü toplantısıydı. Yanlış. COP28 aslında sürpriz bir ilerlemeye sahne oldu ve doğrusu ya Dubai, iklim değişikliği sürecinde tarihe geçti. COP28 Başkanı Sultan El Jaber (Cabir) görevini hakkıyla yerine getirdi. Not edelim, atlanmasın. Gelin size anlatayım.
[Devamı]
Yeni yıla girerken küresel piyasalar
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
16 Aralık 2023
2023 yılı küresel finansal piyasalar açısından riskin, dolayısıyla hem getirinin hem de götürünün yüksek olduğu bir yıldı. Tarihi yüksek oranlara çıkan enflasyonla mücadele kapsamında küresel boyutta senkronize artırılan faiz oranları, birçok ülkede yine tarihi zirvelerini gördü. Gerek sıkılaşan finansal koşullar gerekse artan jeopolitik gerilimler nedeniyle kur ve emtia fiyatlarında yüksek zıplamalar ve sert geri çekilmeler görüldü. Birçok gelişmiş ülkedeki finansal piyasa getirileri, gelişmekte olan ülkelerde rastladığımız oranlara denk düştü. Benzer şekilde bu fiyatlarda sert dibe çakılmaları da yaşadık.
[Devamı]
İstihdam oranı ve programın sürdürülebilirliği
Fatih Özatay, Dr.
15 Aralık 2023
Pazartesi günü Ekim ayı işgücü istatistikleri açıklandı. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı belirgin biçimde düşerek yüzde 8,5 oldu. Atıl işgücü oranı da yüzde 21,3’e geriledi. İşsizlik oranlarını işgücüne katılım oranlarındaki hareketler nedeniyle yorumlamak bazen güçleşiyor. İşgücüne katılımın etkilemediği önemli bir gösterge var: İstihdam oranı: Çalışan sayısının çalışabilir yaştaki nüfusa oranını gösteriyor.
[Devamı]
Gerçek ve sözde politika faizi
Fatih Özatay, Dr.
13 Aralık 2023
Başlık anlamsız gelmiş olabilir; gelmesin. Şu andaki politika faizi bilinenin aksine yüzde 40 değil ve ne düzeyde olduğunu ne yazık ki biz faniler bilemiyoruz; Merkez Bankası (MB) biliyor sadece. Neden?
[Devamı]
