TEPAV web sitesinde yer alan yazılar ve görüşler tamamen yazarlarına aittir. TEPAV'ın resmi görüşü değildir.
© TEPAV, aksi belirtilmedikçe her hakkı saklıdır.
Söğütözü Cad. No:43 TOBB-ETÜ Yerleşkesi 2. Kısım 06560 Söğütözü-Ankara
Telefon: +90 312 292 5500Fax: +90 312 292 5555
tepav@tepav.org.tr / tepav.org.trTEPAV veriye dayalı analiz yaparak politika tasarım sürecine katkı sağlayan, akademik etik ve kaliteden ödün vermeyen, kar amacı gütmeyen, partizan olmayan bir araştırma kuruluşudur.
Ülkede iktisadi istikrarı sürdürülebilir kılmanın en kestirme yolu, bir istikrar lobisi oluşturmaktır. İstikrar lobisi, iktisadi istikrarın sürdürülmesinden çıkarı olanları ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu öyle, yabancı yatırımcılarla filan olmaz. Özbeöz yerli olmalıdır. İstikrar lobisinin mensupları, seçimlerde oy kullanıyor olmalıdırlar. İstikrar lobisinin iyisi en geniş olanıdır. İşte Türkiye, son dönemde, böyle bir lobinin güçlenmeye başladığı bir ülke konumundadır.
Nasıl eskiden Türk Lirası'nın yabancı paralar karşısında hızlı değer kaybından medet uman bir devalüasyon lobisi varsa, şimdi yapılması gereken istikrar lobisini güçlendirmektir. Normal ülkelerde istikrar lobisinin kitle desteğini sağlayan iki temel grup vardır: Bunlardan ilki yerli bankacılık sisteminden uzun vadeli kredi kullananlardır. İkincisi ise bireysel emeklilik hesapları vasıtasıyla tasarruflarını uzun vadeli bir geleceğe aktarmaya çalışanlardır. Uzun vadeli borçlananlar ile uzun vadeli tasarruf biriktirenler ülkedeki ekonomik istikrarsızlıktan, kurların, faiz oranlarının inip çıkmasından müthiş rahatsız olurlar. İşe orta vadeli bakarlar ama aynı zamanda günlük kararlara da duyarlıdırlar. Öyle ya, ödemeleri genellikle aylıktır. Ülkenin orta vadeli geleceği istikrar lobisinin kitle desteğinin artmasındadır.
İyi haber şudur: Ülkemizde istikrar lobisi artık dünle kıyaslanamayacak ölçüde güç kazanmış bulunmaktadır. İleriye doğru bakarken içtenlikle, "Aman bir maraza çıkmasın" diyen vatandaşlarımızın sayısında bir artış gözlenmektedir. Etraflarına "Aman bir maraza çıkmasın" diye bakanların sayısının artması, bazılarına göre son derece sıkıcı olabilir ama esasen, istikrar demektir. Siyasetçilerimizin günlük ve anlık kararları nedeniyle doğrudan, cebinden etkilenebilme potansiyalini taşıyanlar macerasız-heyecansız bir hayatı tercih ederler esasen. Memlekette bunların sayısının artması istikrarın güvencesidir. Türkiye işte son dönemde böyle bir güvenceye kavuşma yolundadır.
Emeklilik Gözetim Merkezi'nin rakamlarına göre 23 Temmuz 2007 itibariyle, bireysel emeklilik hesaplarına katılan kişi sayısı 1.300.054'tür. Tam bir milyon üç yüz bin elli dört kişi düzenli olarak tasarruf etmeye başlamış demektir bu. Üstelik bu uzun vadeli tasarruflar doğrudan finansal piyasalarda yatırıma dönüşmektedir. Finansal tasarruflarımızı artırmaktadır. 26 Temmuz 2004 tarihinde sistemdeki katılımcı sayısı 170.310'dur. Yaklaşık üç yıl içinde sistemdeki katılımcı sayısı neredeyse dokuz kat artmıştır. Şimdi bu ne demektir? Bu her ay düzenli olarak tasarruf edebilme imkânına sahip bireylerin sayısının artmakta olduğunu göstermektedir. Bu iyidir.
Aynı durum konut kredisi alanlar için de geçerlidir. Ülkemizde uzun vadeli konut kredisi vasıtasıyla borçlanan kişi sayısı, 2007 yılında, 460 bin olmuştur. Bu rakam, 2002 yılında 43 bin ve 1999 yılında 14 bindir. Buradaki artış neyi göstermektedir? Ülkemizde her ay düzenli olarak, önemli miktarda, ödeme yapması gerekenlerin sayısı, son beş yılda, yaklaşık on kat artmıştır.
Gerek bireysel emeklilik hesaplarındaki gerekse de konut kredisi kullanıcılarındaki artış şuna işaret etmektedir: Ülkemizde, istikrar lobisinin ağırlığı, son beş yılda, yaklaşık on kat artmıştır. Bu, ülkemizin orta vadeli geleceği için sevinilecek bir durumdur. Türkiye ekonomisinin tempolu büyüyebilmesi, her tür lobiye karşı, istikrar lobisinin güç kazanmasına bağlıdır.
Seçim sonuçlarını değerlendirirken ve seçimden sonra neler olabileceğini düşünürken güçlenen istikrar lobisini de hesaplara dahil etmekte fayda olabilir. Türkiye'nin şu andaki durumuna ve geleceğine bakarken hiçbir biçimde, macera istemeyenlerin sayısı artmaktadır. Bu hem iktisadi istikrar hem de siyasi istikrar için iyidir. İstikrar lobisi, istikrarın en büyük güvencesidir.
Bu köşe yazısı 31.07.2007 tarihinde Referans Gazetesi'nde yayınlanmıştır.