2023 yılı ekonomi karnesi
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
30 Aralık 2023
2023 yılını kapatmakta olduğumuz bu günlerde geriye dönük bir değerlendirme yapmanın uygun olacağını düşünüyorum. Zira 2023 yılı iki farklı ekonomik politika setinin uygulandığı bir yıl oldu. 2023 yılının ilk 5 ayına ultra genişlemeci para ve maliye politikaları ile artan piyasa düzenleme ve kontrolleri damgasını vurdu. Yılın ikinci yarısında ise kademeli bir çerçevede sıkılaşan bir para politikası ile ekonomimiz şekillendi. Kamu maliyesinde yaz aylarında vergi oranlarında artışla bütçedeki açılma kontrol altına alınmaya çalışılsa da artan giderler kaynaklı maliye politikası genel olarak genişlemeci çerçevede uygulandı. Piyasa kontrol ve düzenlemelerinde bir takım sadeleşme adımları atılsa da 2018 sonrası ekonomik hayata giren birçok düzenlemeye devam edildi.
[Devamı]
Asgari ücret karşılaştırması: Mısır mı? Kore mi?
Fatih Özatay, Dr.
29 Aralık 2023
Nikkei Asia’da hafta içinde çıkan habere göre, Kore’de asgari ücret yüzde 2,5 oranında artarak 2024 yılında saat başına 7,8 dolar (9869 won) olacakmış. Aylık çalışma saat sayısını 209 olarak kabul ediyorlar. Bu durumda aylık asgari ücret 1630 dolar oluyor. Haberde bu ücretten ne kadar vergi kesildiğine dair bilgi yok. Başka kaynaklarda en düşük vergi oranı yüzde 16,4 olarak belirtiliyor. Bu durumda, 1630 dolar brüt ücret ise, net asgari ücret 1363 dolar ediyor. Kore’de Kasım’da tüketici enflasyonun yüzde 2,7 olarak gerçekleştiğini de not edeyim.
[Devamı]
Mahur Beste
H. Ekrem Cunedioğlu
28 Aralık 2023
Yıl boyunca asgari ücretin açlık sınırının altında olduğu, son iki ayda ise yapılacak zammın ne olabileceği konuşuldu ve nihayet asgari ücret açıklandı: Brüt 20.002,5 TL, net 17.002,12 TL. Böylece 2023’ün ilk yarısına kıyasla net asgari ücret yüzde 99,87, asgari ücretin işveren maliyeti (işveren desteği dahil) yüzde 100,74 artmış oldu. Ancak 2024’ün ikinci yarısında asgari ücrette bir artış yapılmayacağını hesaba katarsak aslında yıllık değişim net asgari ücret için yüzde 70,8, asgari ücretin işveren maliyeti içinse yüzde 71,31. Asgari ücret belirlendi ama Attila İlhan şiirindeki gibi dağılan şenlik sonrası bir acı yel kaldı gibi bahçede. Aslında yıllardır çalan beste çaldı yine: Asgari ücretliler yeni ücretlerinin birkaç ay sonra enflasyona ezileceğinin, asgari ücret üzerinde ücreti olanl
[Devamı]
Asgari ücret
Fatih Özatay, Dr.
27 Aralık 2023
Gözler üçüncü kez toplanacak olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda. TÜRK-İŞ düzenli olarak açlık ve yoksulluk sınırı yayınlıyor. Bu sınırlar, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir aile için. Açlık sınırı, TÜRK-İŞ’in tanımıyla “dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcama tutarı”nı gösteriyor. Kasım itibarıyla 14.025 lira. Aralık ayı fiyat artışları da dikkate alınırsa, 2023 sonunda bu düzeyin 14 bin 500 lira civarında olması beklenir. Kasım ayı için dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırını ise 45 bin 687 lira olarak belirlemiş TÜRK-İŞ. Demek ki 2023 sonunda bu düzey 47 bin 300 lira civarında olacak. Ayrıca, bekar bir işçinin yaşama maliyetini Kasım ayı için 18 bin 240 lira olarak açıklıyor. Bu da Aralık ayı tahmini enflasyon
[Devamı]
Yeni yıla girerken küresel piyasalar
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
16 Aralık 2023
2023 yılı küresel finansal piyasalar açısından riskin, dolayısıyla hem getirinin hem de götürünün yüksek olduğu bir yıldı. Tarihi yüksek oranlara çıkan enflasyonla mücadele kapsamında küresel boyutta senkronize artırılan faiz oranları, birçok ülkede yine tarihi zirvelerini gördü. Gerek sıkılaşan finansal koşullar gerekse artan jeopolitik gerilimler nedeniyle kur ve emtia fiyatlarında yüksek zıplamalar ve sert geri çekilmeler görüldü. Birçok gelişmiş ülkedeki finansal piyasa getirileri, gelişmekte olan ülkelerde rastladığımız oranlara denk düştü. Benzer şekilde bu fiyatlarda sert dibe çakılmaları da yaşadık.
[Devamı]
Gerçek ve sözde politika faizi
Fatih Özatay, Dr.
13 Aralık 2023
Başlık anlamsız gelmiş olabilir; gelmesin. Şu andaki politika faizi bilinenin aksine yüzde 40 değil ve ne düzeyde olduğunu ne yazık ki biz faniler bilemiyoruz; Merkez Bankası (MB) biliyor sadece. Neden?
[Devamı]
Doğalı dururken suni yollarla döviz rezervini artırmak
Fatih Özatay, Dr.
08 Aralık 2023
Grafikte 2021’in başından bu yana Merkez Bankası’nın açık piyasa işlemleri (APİ) ile döviz karşılığı swap işlemlerinin günlük hareketleri yer alıyor. Grafikte gösterildiği biçimde APİ’nin artı değer aldığı günler, TCMB’nin bankalara borç fon aktardığı dönemler. Dikkat ederseniz APİ son aylarda sıfır etrafında dalgalanıyor. Temmuz başından bu yana APİ’nin ortalaması eksi 2,7 milyar lira. Türkçesi, yaklaşık 5,5 aydır çok az miktarda da olsa bankalara APİ kanalıyla borç vermek yerine onlardan borç almış Merkez Bankası.
[Devamı]
Kasım Enflasyonu: Üç olumsuz, iki olumlu nokta
Fatih Özatay, Dr.
06 Aralık 2023
Kasım ayı enflasyonu dün açıklandı. Buna göre bir ay öncesine göre tüketici fiyatları yüzde 62 oranında yükselirken, bir aylık artış yüzde 3,3 oldu. Bu, endeksin yayınlandığı tarihten (Ocak 2003) bu yana gerçekleşen en yüksek ikinci Kasım ayı enflasyonu. Rekor ise, o garip para politikasının başladığı Eylül 2021’den sadece iki ay sonra yaşanmıştı (yüzde 3,5). Grafikte hem TÜİK’in hem de İTO’nun aylık Kasım enflasyonlarının gelişimi gösteriliyor. İTO’nun Kasım enflasyonu da 2003’ten bu yana en yüksek ikinci Kasım enflasyonu (yüzde 3,8).
[Devamı]
Seçim sonrası ekonomik büyüme
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
02 Aralık 2023
Bu hafta beklenen en önemli veri 2023 yılı 3. çeyrek milli gelir verisiydi. Açıklanan veri hem seçim öncesinde hem de seçim sonrasında izlenen politikaların ekonomi üzerindeki etkilerini yansıtıyor.
[Devamı]
Dış ticaret açığını patlatmak
Fatih Özatay, Dr.
01 Aralık 2023
Dün Ekim ayı dış ticaret verilerini açıkladı TÜİK. Ticaret Bakanlığı geçici gümrük verilerine dayanarak daha önce açıklıyor aylık dış ticaret verilerini. Dolayısıyla, TÜİK’in verisi arkadan geliyor; bu anlamda yeni bir haber yok dış ticarette. Ama benim bu yazıdaki amacım Ekim ayında ne olup bittiği değil de hazır 23 Kasım’da Merkez Bankası Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi’ne (YTAK) ilişkin açıklama yapmışken ve Hazine ve Maliye Bakanı tarafından bu kredinin temel amacının cari açığı kalıcı biçimde azaltmak olduğu belirtilmişken, tarihsel dış ticaret verilerini kısaca analiz etmek.
[Devamı]
