Uluslararası Ortam ve Türkiye
31 Ocak 2020
Genel olarak bakıldığında; içinde bulunduğumuz dönemde uluslararası ilişkilerdeki en belirgin özelliğin “öngörülememe” olduğu bir gerçektir. Bu da, karşılaşılan gelişmelerin beklenmedik dolaylı sonuçlara yol açmasına neden olmaktadır.
[Devamı]
Ekonomi programını gözden geçirmek gereği
31 Ocak 2020
Son yazımda ekonomi programının temel açmazını tartışmıştım: Tasarruf düzeyi yetersiz olan bir ülkede reel faizin çok düşük bir düzeyde olması –hatta eksi bölgede kalması- isteniliyor. Başka açmazlar da var. İçinde bulunduğumuz düşük büyüme ve yüksek işsizlik oranı ortamından bir an önce çıkmak için uygulanmak istenilen politika, programın Türkiye’yi dış borçlanmaya bağımlı yapıdan kurtarmak nihai hedefi ile de çelişiyor. Şöyle:
[Devamı]
Ekonomi programının sorunları
29 Ocak 2020
Tabloda G-20 içindeki gelişmekte olan ülkelerin tasarruflarının ve yatırımlarının GSYH’lerine oranları var. 2010-2018 döneminin ortalamaları gösteriliyor. Türkiye’nin tasarruf oranı, grubun ortalamasının 3.9 puan altında. Yatırım oranı ise 1.3 puan üzerinde. Ele alınan ülke grubu oldukça heterojen. Mesela enerji ihracatçıları var, başı sürekli krizlerle belada olanlar var. Bu açıdan ortalama iyi bir ölçüt değil. Çin’in ‘uçuk’ değerlerini bir tarafa bırakın ve ‘gelişen ülke’ sınıflamasına girmesinin haksızlık olduğu Kore’ye bakın. Türkiye’nin tasarruf oranı Kore’nin tasarruf oranının 7.8 puan altında. Yatırım oranı ise 3.2 puan daha düşük.
[Devamı]
Trump ve ‘Asrın Anlaşması’
29 Ocak 2020
Ortadoğu kaynamaya devam ediyor. “İran-ABD gerilimi sıcak bir çatışmaya dönüşür mü?” sorusu sıkça soruluyor. Irak’ta gösterilerin ardı arkası kesilmiyor. Ara sıra ABD Büyükelçiliği’nin bulunduğu bölgeye havan, roket saldırıları yapılıyor. Yemen’de çatışmalar sürüyor. Çatışmalar sürse de Afganistan gündemden düşmüş görünüyor. Suriye ise bildiğiniz gibi. Fırat’ın doğusunda çatışmalar, patlamalar meydana geliyor. İdlib’de Rusya desteğinde rejim askerleri ilerliyor. Yollara düşen siviller Türkiye sınırına doğru hareketlenmiş durumdalar. Bu arada Libya’da da olaylar sıcaklığını koruyor. Ateşkes umudu oldukça zayıf.
[Devamı]
Şimdi buradan nereye?
28 Ocak 2020
Geçen Cuma, 24 Ocak’tı. Türk ekonomisinin küresel transformasyonu bundan tam kırk yıl önce 24 Ocak 1980’de başladı. Bugün Türkiye ekonomisi ile ilgili övülecek ne varsa, o gün atılan adımların eseridir. Ben o gün olanların bugün için hala yol gösterici olduğunu düşünüyorum. Hem rahmetli Demirel ve Özal’ı hayırla anayım hem de aklınızda kalsın diye o dönemi hatırlatayım. “Şimdi buradan nereye?” diye yol belirlerken bir faydası olur diye düşünüyorum doğrusu.
[Devamı]
FETÖ/PDY sözlüğü
26 Ocak 2020
FETÖ’nün küresel bağlarına ilk Kırgızistan’da şahit olmuştum. 2002 senesinde Kırgızistan’ın Oş şehrinde bulunan Diyanet Vakfına bağlı İlahiyat Fakültesine bir yıllığına görevli olarak gitmiştim. Bir süre İlahiyat Fakültesine vekâlet ettim. Bu süre içinde Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesinin bazı uluslararası anlaşmaları için yaptığı törenlere de fakültemizi temsilen katılma imkânı buldum. Bunlardan birisi de Oş Devlet Üniversitesi ile Almanya’da bir Protestan vakıf arasında imzalanan eğitim anlaşmasıydı. Masada kim vardı dersiniz? O zamanlar Sebat Vakfına (Şimdi Kırgızca Sabat oldu) ait olan Oş Sema Türk Okulunun müdürü de heyette yer alıyordu. Kısa bir araştırma sonrası Alman Protestan Vakfı ile Oş Devlet Üniversitesi arasındaki protokolün FETÖ okulları tarafından destekle imzalandığını
[Devamı]
Türk dış politikasının ‘askeri’ karakterine dair
25 Ocak 2020
Kimi uzmanlara göre, Türk dış politikası askeri bir karaktere bürünmüş görünüyor. Bu tezi dillendirenler Türkiye’nin ülke dışındaki askeri faaliyetlerine dikkat çekiyorlar. Gerçekten de Türkiye, farklı askeri karakterdeki güçlerini çeşitli alanlarda aktif olarak kullanıyor, her fırsatta gücünü sahaya yansıtıyor.
[Devamı]
Mevcut ekonomik program ve hedeflenen ekonomik yapı
24 Ocak 2020
Amaçlananı şöyle belirtebiliriz: Üretimimizin yapısı değişsin: İhracata dayalı bir ekonomi oluşturalım ve dış borçlanmaya bağımlılığı azaltalım. Bu amaca ulaşabilmek için uygulanmak istenilen ekonomi politikasını şöyle özetlemek mümkün sanırım:
[Devamı]
Libya’da sessizlik nereye kadar?
22 Ocak 2020
Libya’nın geleceğinin konuşulduğu Berlin toplantısı bitti. Toplantıya dört uluslararası örgüt ve on iki devlet katıldı. Yunanistan gibi davet edilmeyen mutsuz ülkeler ile Suudi Arabistan gibi dışişleri bakanı seviyesinde katılımcıların toplantıyı gölgelemeleri beklenmiyordu. Sonuçta 55 maddelik bir metin ortaya çıktı. Şimdi akıllarda bir dizi soru olmakla birlikte, bu aşamada, toplantıyı önemli bir gelişme olarak görmek gerekir.
[Devamı]
Miyopik bir tercih: Döviz cinsinden borçlanma
22 Ocak 2020
2001 krizinden sonra uygulamaya koyduğumuz ekonomi programının başarılı sonuçlarından biri de Hazine’nin döviz cinsinden borcunun toplam borcu içindeki payının önemli ölçüde düşmesiydi. 2003 başında bu oran %58 düzeyindeydi. Uygulanan programın istikrarı ve dolayısıyla ekonomiye ve milli paramıza duyulan güveni artırmaya başlamasıyla birlikte, bu pay sürekli düştü. Birkaç istisna ay dışarıda bırakılırsa düşme eğilimi kesintisiz oldu. 2010 sonlarına gelindiğinde döviz borcunun payı %26’ya inmişti.
[Devamı]