İşyerinin değeri arsasından gelirse işin bereketi kalmaz
Güven Sak, Dr.
21 Aralık 2012
Arsa rantına dayalı rekabet, kapalı kapılar ardında yapılır. Anketlerde, belediyelerle ilgili yolsuzluk algısının artıyor olması boşuna değil. Perakende zincirlerinden birinin mağaza yöneticisi, sohbet esnasında, “Zamanımın önemli bir bölümü neyle uğraşmakla geçiyor tahmin edebilir misin?” diye sordu. Benim aklımdan, “Çevrede oturanların alışveriş davranışları üzerine analiz yapmak”, “Mağazanın en az stokla dönmesi için gereken tedbirleri almak”, “Mağazayı en az masrafla nasıl döndürürüm diye düşünmek” filan gibi alternatifler geçerken o, “Benim zamanım, bizim mağaza yakınlarındaki arsaların imar düzenlemelerini yakından takip etmekle geçiyor” dedi. “Neden?” diye bir parmak çocuk sorusu sordum.
[Devamı]
Çalışacak erkek bulamayınca kadınları işe alıyoruz
Güven Sak, Dr.
18 Aralık 2012
Beğenseler de beğenmeseler de nüfusun yarısının enerjisini eve hapsederek zenginleşilemeyeceğini öğreniyorlar. OECD ülkeleri arasında kadınların işgücüne katılım oranının yüzde 30’un altında kaldığı tek ülke Türkiye’dir. Hani iyidir ya da kötüdür diye söylemiyorum. Böyledir diye söylüyorum. Memlekette çalıştığını söyleyen kadın sayısı, ev kadını olduğunu söyleyenlerin sayısından az. Çalışanların sayısı 8 milyon, ev kadınlarının sayısı ise 12 milyon. Bu ne demek? Kadınlarımızın yüzde 60’ı evde oturup, dolma sarıyor ve televizyonların sabah kuşağını izliyorlar. Türkiye İstatistik Kurumu’nun anketlerine göre, evde oturmanın da kendi tercihleri olduğunu söylüyorlar. Acaba öyle mi? İşverenlerin, vaziyetin böyleyken böyle olmasında hiç mi günahı yok? Var. Ama artık değişiyor.
[Devamı]
Türkiye ortada sıkışıp kalmıştır
Güven Sak, Dr.
15 Aralık 2012
Başlık çoğunuza tanıdık gelecektir. Türkiye pek çok açıdan ortada sıkışıp kalmıştır. En azından ben son zamanlarda pek çok örnek duyuyorum: Türkiye İran krizinin ortasında sıkışmıştır. Bağdat ve Erbil arasındaki krizi saymıyorum bile. Peki ya Suriye krizi? Önlemler alınmıştır, Patriotlar imdada yetişecektir. Ancak, bu örneklerin hiçbirinde Türkiye kendi eliyle kendini köşeye sıkıştırmış falan değildir. Mesele, Türkiye’nin krize teşne bir bölgeyle sınır komşusu olmasıdır. Türkiye’nin kendi tercihleri yüzünden ortada sıkışıp kaldığı tek konu hepinizin tahmin edebileceği gibi ekonomidir.
[Devamı]
Faiz rantı haram da arsa rantı helal midir?
Güven Sak, Dr.
14 Aralık 2012
Türkiye'nin ikinci rant ekonomisi dönemi nedeniyle sanayisizleşmekte olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de ‘rantiyeci’nin bir türü gitti, bir başka türü geldi. İlki de ikincisi de farklı türden yapısal bozukluklarımıza dayanıyor. Gelin hatırlatayım: Dün mali disiplini sağlayamadığımız için kamu yüksek düzeyde borçlanmak ve de yüksek faiz ödemek zorunda kalıyordu. Bugün imar düzenlemelerini yazboz tahtasına çevirerek, kamusal kararlarla arsa değerlerini yükseltiyoruz. Dün parayı işletmek için önce bono alıp sonra hiçbir şey yapmadan beklerdik. Şimdi arsayı alıp hiçbir şey yapmadan değerinin artmasını bekliyoruz. Artıyor da. Dün gelen havadan kazanç gibiydi, şimdiki de öyledir. Dün faiz rantını vergilendirmiyorduk. Bugün de arsa rantını vergilendirmiyoruz. Sonuçta ne oluyor? Sonuçta Tü
[Devamı]
İnci Pastanesi'ni koruyamayan sanayiini de koruyamaz
Güven Sak, Dr.
11 Aralık 2012
İnci Pastanesi'ni savunmayı akıl etmeyen muhafazakâr olamaz. Geleneksiz muhafazakâr; etsiz sucuk, sütsüz yoğurt gibidir. Ben 1960’ların ilk yarısında Bursa’da doğdum. Arada bir Bursa’dan İstanbul’a ailece dolaşmaya gidilirdi. Kısa gezi esnasında mutlaka bir İnci Pastanesi’ne de uğranılırdı. Bu durumda hayatımın ilk profiterolünü de İnci’de, 1970’lerin ilk yarısında yemiş olmalıyım. Şimdi İnci Pastanesi kapanmış. Bu günlerde hükümetimiz, Beyoğlu’nda kentsel dönüşüm yapıyormuş. Ben İnci Pastanesi’ni korumayı beceremeyen bir ülkenin, sanayiini de koruyamayacağını düşünüyorum. Bir ülkede, ağır bir biçimde vergilendirilmeyen kentsel rant, o ülkenin sanayiini yutar. Türkiye, 2000 yılından 2010 yılına dünyanın sanayi devleri listesinden neden düşmüş ise İnci Pastanesi de aynı nedenden kapanmıştır
[Devamı]
Türkiye Kürdistan petrolüyle neden ilgilenmektedir?
Güven Sak, Dr.
08 Aralık 2012
Dünyada ülkeler ikiye ayrılır: havaalanına iner inmez akıllı telefonunuzun elektronik postaları almaya başladığı ülkeler ve diğerleri. Kuzey Irak’taki gösterişli Erbil Uluslararası Havaalanı ülkeyi birinci gruba sokmaktadır. Havaalanı 2010 yılında ve pek tabii bir Türk inşaat şirketi tarafından yenilenmiştir. Fakat bu, Türkiye’nin Enerji Bakanı havaalanında sıcak karşılanacağı anlamına gelmemektedir. Bağdat yönetimi petrol ve doğal gaz hakkında bir konferansa katılmak üzere kente giden Taner Yıldız’ı taşıyan özel uçağın havaalanına inmesine izin vermemiştir.
[Devamı]
TÜBA'da öyle yapan, CERN'de de böyle yapar
Güven Sak, Dr.
07 Aralık 2012
TÜBA, bu hükümet döneminde özerklik alanını kaybederek idari teşkilatın unsurlarından biri olmuştur. Bilim, siyaseti sevmez. Pozitif bilim siyaseti hiç sevmez ve ideolojisi yoktur. Neden? Bilim insanı, mesele edindiği her neyse, deneylere, mevcut kanıtlara bakıp bir dizi sonuç çıkarır. Çıkan sonuçlara göre etrafındaki tartışmalarda taraf olur. Siyasetçi ise tanımı gereği etrafındaki tartışmalarda daha başlangıçta taraftır. Kendi tarafından mesele edindiği her neyse oraya bakıp bir dizi kanıt imal eder. Bilim araştırır; siyaset, münazara malzemesi imal eder. İşte bu nedenle bir ülkenin bilim politikasını, araştırma geliştirme harcamaları ile ilgili kararları yalnızca siyasete bırakmak iyi bir fikir değildir. Siyaset, politikaya dayalı kanıt imal etmeyi severken bilim, kanıta dayal
[Devamı]
Kentlerimiz engellileri sevmez abiler
Güven Sak, Dr.
04 Aralık 2012
Kent yöneticileri 100 liralık bir bisiklet sürücüsü ile 100 bin liralık bir otomobil sürücüsünün aynı haklara sahip olduğunun farkında değildir. Ankara engelli vatandaşlarımız düşünülerek tasarlanmamıştır. Düzelteyim: Ankara için projeler geliştirilirken, engelli vatandaşlarımızın çalışabileceği ihtimali hiç düşünülmemiştir. Bir adım daha atayım, müsaadenizle, Türkiye’nin şehircilik geleneğinde böyle bir husus yoktur. Bu da kötüdür. Dünyada 650 milyon engelli var. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’u. Yoksullar arasında engelli olanların oranı daha yüksek. Yüzde 20 diyor bilenler. Engelli olmak, iş bulmayı zorlaştırıyor. Dün, Dünya Engelliler Günü’ydü. Hürriyet gazetesinin konuyla ilgili haberinde “Engellilerin de çalışma hakkı vardır” deniliyordu. Vardır ama bu hakkın Türkiye’d
[Devamı]
Muhammed Mursi yönetimde neden başarısızdır?
Güven Sak, Dr.
01 Aralık 2012
Mısır Cumhurbaşkanı, anlaşmayı bağlamak için gereğinden fazla heyecanlanan bir şirket yöneticisi gibi davranmaktadır. Halkın yüzde 50’sinin oyuyla seçilen devrim sonrası devlet başkanı figüründen geriye pek bir şey kalmamıştır. Mursi’nin dönüşümünün nedeni büyük ölçüde önce kendini, Şura Meclisi’ni ve Kurucu Meclis’i tüm mahkeme kararları karşısında dokunulmaz kılması, sonra da ezbere anayasa taslağını referanduma sunmaya karar vermesidir.
[Devamı]
CERN'de yerleri bile süpüremeyiz
Güven Sak, Dr.
30 Kasım 2012
Biz doğrudan şirket ve adam seçmeyi tercih ediyoruz. Böyle adam seçerek gidersek, CERN'de yerleri bile süpüremeyiz. Eskiden bir tek diplomatlar için önemli olduğunu düşünüyordum. Şimdi CERN ile ilgili tartışmalar esnasında ufkum açıldı. Artık daha geniş düşünüyorum. Bence kamu görevlilerimiz, daha göreve başlarken Manisa Organize Sanayi Bölgesi’ni mutlaka ziyaret etmeli. Bursa Organize’yi bir görmeli. Gebze Teknoparkı’nda dolaşıp, güzel bir yemek yemeli.
[Devamı]
