Merkez Bankası saçmalayarak mı, enflasyonu düşürürken mi zarar etti?
Fatih Özatay, Dr.
17 Nisan 2024
Merkez Bankası 2023 yılında zarar etti: 818 milyar lira. Merkez Bankası’nın günlük olarak yayımlanan analitik bilançosunu takip edenler açısından sürpriz bir durum yok; çok önceden belliydi. Analitik bilançoda ‘zarar’ kalemi ayrıca gösterilmiyor. Ama bilançonun ‘varlık’ tarafında yer alan ‘diğer’ kaleminin büyük bir kısmı zarardan oluşuyor. Bu kalem, yatay seyrederken, Temmuz 2023’te lira cinsinden kur korumalı mevduattan gelen yükün de Merkez Bankası’nın sırtına yüklenmesi sonucunda göğe doğru seyahate başladı. Kurdaki kötü gidişatın -suni yollarla da olsa- kontrolü sonucunda göğe yükseliş yerini tekrar yatay bir seyre bıraktı. Ama çok daha yüksek bir düzey etrafında. Grafikte gösteriliyor.
[Devamı]
Faiz neden önemli?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
23 Mart 2024
Bu haftanın en önemli konusu Merkez Bankası para politikası kararlarıydı. Yurt dışında ABD Merkez Bankası Fed’in faiz kararını izledik.
[Devamı]
Para politikasının gücünü azaltmak zorunda kalmak
Fatih Özatay, Dr.
21 Şubat 2024
Soru şu: Her likidite artışı enflasyonist midir? Şimdi, bu soru da nereden çıktı diyebilirsiniz. Bu yazı günışığına kavuştuğunda TEPAV’ın altıncı Para Politikası Değerlendirme Notu da yayımlanmış olacak. Notun ilk taslakları, uzun ve zevkli tartışmaların yapıldığı bir toplantıdan sonra yayınlanan biçimini alıyor. O toplantıdaki hararetli bir tartışma nedeniyle bu soruyla işe başladım.
[Devamı]
2024 Para Politikası
Fatih Özatay, Dr.
03 Ocak 2024
Güzel bir yıl olması umuduyla yılın ilk yazısının başına oturduğumda “hangi konuyu yazayım” diye düşünürken -eski- meslek sapması ağır bastı: Merkez Bankası’nın 2024 Para Politikası raporunu kısaca değerlendirmeye karar verdim.
[Devamı]
Politika faizi yüzde 25 mi yüzde 40 mı?
Fatih Özatay, Dr.
22 Eylül 2023
✔ Politika faizini bir an önce 2024 sonu hedefi ile uyumlu bir düzeye yükseltmek gerekir. Yüzde 38 civarındaki 2024 sonu enflasyonu ile uyumlu politika faizini yüzde 40 olarak alabiliriz. Son yazım şöyle bitiyordu: “2022’de normal yollarla -net hata ve noksan ile TCMB rezervi dışında kalan finansman kalemleriyle- cari açığımızı finanse edemedik. Bu yılın ilk yedi ayında bu sorun artarak sürdü. Cari işlemler açığımız 42,3 milyar dolar iken normal yollarla bulabildiğimiz finansman 19,4 milyar dolarda kaldı. Bu sorunu bir an önce aşmamız gerekiyor. Aşmamız için ise mutlaka politika-mevduat-kredi faizlerinin normale -enflasyon ile uyumlu düzeylere- çıkmaları şart ama yeterli değil.”
[Devamı]
Para politikasında son dönemeç
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
16 Eylül 2023
Eylül ayı, ekonomi politikasına yön veren en önemli aylar arasında yer alıyor. Küresel ekonomide, Avrupa Merkez Bankası ve Fed tarafından faiz artışında tamam mı devam mı sinyalleri Eylül ayında netleşecek. ECB kararı bu hafta açıklandı, Fed kararı da önümüzdeki hafta gelecek. Bu kuruluşların faiz kararları; küresel sermayenin yönünü, ekonomik büyümeyi ve ticaretin gidişatını belirleyen en önemli etkenler arasında yer alıyor.
[Devamı]
Merkez Bankasından mektuplar
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
29 Temmuz 2023
Merkez Bankası Enflasyon Raporuyla önümüzdeki üç yıl için enflasyon beklentilerini açıkladı. Buna göre 2023 yıl sonunda enflasyon oranını %58, 2024’te %33 ve 2024’te %15 olarak öngörüyor. Özetle Merkez Bankası, önümüzdeki üç yıl içerisinde hedefi olan %5 enflasyon oranından önemli ölçüde sapma olacağını bekliyor.
[Devamı]
Hangi hedefe uygun alacaksınız faiz kararını?
Fatih Özatay, Dr.
21 Temmuz 2023
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) bugün faiz kararını açıklayacak. TCMB 2002-2005 döneminde ‘örtük enflasyon hedeflemesi’ rejimi uyguladı. Enflasyon hedeflemesine ise Ocak 2006’da başladı. Örtük enflasyon hedeflemesini iki aşamaya ayırmak mümkün. İlk aşamada politika faizine ilişkin karar PPK’da alınmıyordu; Başkan, iki Başkan yardımcısı ve Para Piyasaları ve Araştırma bölümlerinin genel müdürlerinin ve birkaç uzmanın katıldığı toplantılarda politika faizinin ne olacağına karar veriliyordu. İkinci aşamada ise PPK’da alınmaya başlandı. O dönemde bankacılık sisteminde likidite fazlası olduğu için, TCMB o fazlayı emiyordu. Bu nedenle politika faizi faiz koridorunun alt sınırı olan gecelik borçlanma faiziydi. O dönemdeki bütün faiz kararlarının alındığı toplantılarda bulundum. Resmi enflasyon
[Devamı]
Ne hedefler açıkladım zaten yoktular
Fatih Özatay, Dr.
05 Temmuz 2023
“Ne hedefler açıkladım zaten yoktular Böyle bir açıklama görülmemiştir.”
[Devamı]
Bu karmaşadan sağlıklı bir para politikası çıkmaz
Fatih Özatay, Dr.
17 Kasım 2021
Perşembe günü Para Politikası Kurulu (PPK) kararı var. Bu nedenle PPK’da nasıl bir karar alınabileceğine dair sorular geliyor. Yanıtlaması güç bu soruyu. Çünkü son zamanlarda temelde iki farklı hedef gösterdi TCMB bize. Birincisi, fiyat istikrarına vurgu yaptı. Enflasyonun düşeceğine dair tahminler yaptı. Bu tahminlerinin temel nedeni olarak da kredi gelişmelerine yer verdi. Kredi arzındaki yavaşlamanın alınan makro ihtiyati önlemlerin sayesinde olduğunu, dolayısıyla enflasyonun da düşmeye başlayacağını ileri sürdü. Sonra, politika faizini enflasyonun üzerinde tutacağını belirtti. Dolayısıyla, enflasyona önem verdiğini ima etti. Daha sonra da çekirdek (temel) enflasyona bakıp faizi onun üzerinde tutacağını söyledi. Bu köşede bu açıklamaların neredeyse tamamını eleştirdim. Özellikle gerçekl
[Devamı]
