2007’de duraklama dönemine giren ihracatımız, 2012’den beri gerileme döneminde
Güven Sak, Dr.
15 Ocak 2018
Türkiye, bundan böyle, bugüne kadar yaptıklarını yapmaya devam ederek zenginleşemez. Bunu uzun bir süredir biliyoruz. Olası bir sanayi politikasının parametreleri üzerine yaklaşık 10 yıldır öyle telaşsız geniş geniş konuşuyoruz. İnsan hayret ediyor ama hal böyleyken böyle. Peki, bugüne kadar sanayi politikası ve yeni büyüme stratejisi konusunda ne yaptık? Hiçbir şey. Türk sanayisinin teknolojik yenilenmeye ihtiyacı olduğunu söylemekle yetindik. Bu süreçte çok alametler belirdi. Yapılan hesaplamalar, ülkemiz ihracatının niteliğindeki bozulmanın artık alarm verdiğini gösteriyor. İhracatımız 2007’de duraklama dönemine girmişti. 2012’den beri artık gerileme dönemindeyiz. El âlem yerinde durmuyor, Türkiye irtifa kaybediyor. Küresel rekabette geriliyoruz. Peki, bu ne demek? Neden böyle oluyor?
[Devamı]
Üretken kapasite
Fatih Özatay, Dr.
20 Eylül 2017
Uzun bir süredir makine ve teçhizat yatırımlarındaki sevimsiz gidişata dikkat çekiyorum. Makine ve teçhizat yatırımlarının ne denli önemli olduğu açık: Gelecek dönemlerin üretim kapasitesini belirliyorlar çünkü. Elbette o ürünlerin pazara taşınabilmesi ve satılabilmesi, ürünleri üretecek makine ve teçhizatların içine konulması ve gereken enerjinin sağlanması için inşaat yatırımlarına da ihtiyaç var (fabrika binası, yol, köprü, liman, havaalanı, baraj, elektrik santrali ve benzerleri). Ama tek başına inşaat yatırımlarını artırarak ne üretim kapasitenizi artırmanız ne de daha fazla ihracat yapmanız mümkün.
[Devamı]
Türkiye, neden yalnızca yakın ülkelere mal satabiliyor?
Güven Sak, Dr.
27 Mart 2017
Ben bugünlerde Türkiye’nin dış ticareti ile ilgili olarak TEPAV analistlerinin derlediği rakamlara bakıyorum. Doğrusu ya, bir örüntü görüyorum. Türkiye, Avrupa Birliği dönüşümü sayesinde yakın çevresine artık daha çok imalat sanayi ürünü satabiliyor. Ama ticaret menzili uzadıkça, uzaklardan gelenler bize mal satabilirken biz onlara satamıyoruz. Nedir? Türkiye’nin en çok dış ticaret açığı verdiği ülkeler listesinde uzak ülkelerin sayısı artıyor. Türk sanayiinin geleceğini tartışırken, ben, bu vakıa üzerinde dikkatle düşünmemiz gerektiği kanaatindeyim doğrusu. Türkiye, neden sadece yakınındaki ülkelere mal satabiliyor? Neden uzaklara erişemiyor? Nedir bu, zenginleşme hayalimiz artık bir sınıra mı dayandı yoksa? Galiba evet.
[Devamı]
Yalnızca şekerlemeler değil artık şeker kutuları da Çin’den
Güven Sak, Dr.
20 Mart 2017
Geçenlerde Çinli DHgate’in alışveriş sitesini gördüğümde şaşırdığımı itiraf etmeliyim. DHgate, bir internet alışveriş merkezi (e-AVM). e-AVM’lerin şirketten halka satış yapanları (B2C) olduğu gibi, şirketten şirkette (B2B) satış yapanları da var. Amerikan e-AVM’si Amazon’u zaten tanıyordum. Üstelik alışveriş de yapıyordum. Çin’in Alibaba’sını da duymuştum. Ama doğrusu ya, Çinli DHgate’in e-AVM’sini görmek beni şaşırttı. Çin’in bu e-AVM’sini görünce, “Tevekkeli, Çin, Türkiye’nin bir numaralı ithalat partneri olmadı” dedim. Bugün e-AVM’yi görünce neden şaşırdığımı ve Türkiye için neden hüzünlendiğimi size anlatmak isterim doğrusu. Başkaları yapıyor, bize hep dedikodusu kalıyor. Eskiden Batılılar yaparken dedikodusunu yapardık. Şimdi Asyalılar yapıyor ve dedikodusu yine bize kalıyor.
[Devamı]
Türkiye-İsrail yakınlaşması iyiye işarettir
Güven Sak, Dr.
30 Haziran 2016
Hiç İstanbul’dan Tel Aviv’e günde kaç tane tarifeli sefer olduğuna baktınız mı? Haftanın hangi gününde olduğumuza göre azıcık değişebilir ama İstanbul’dan Tel Aviv’e her gün 10’un üstünde tarifeli uçak kalkıyor. Üstelik bu kadar uçağın tüm koltukları yok satıyor. İki ülke idarelerinin birbiri ile konuşmadığı dönemde, sefer sayısında bir azalma filan da olmadı. Şimdi iki ülke hükümetinin yeniden birbirleriyle resmen konuşmaya başlamaya karar vermeleri iyiye işarettir. Türkiye-İsrail yakınlaşması, Türkiye ekonomisi için iyiye işarettir. Neden?
[Devamı]
Bu kayyum düzenlemesi ile yüksek teknolojili ihracat olmaz
Güven Sak, Dr.
23 Haziran 2016
Bundan iki yıl önce, Pekin’de Türkiye ekonomisi ile ilgili bir sunum yapıyordum. Türkiye’nin 1980’lerde 3 milyar dolar civarında olan ihracatının 2000’li yıllarda nasıl 150 milyar dolara doğru uzandığını anlatırken sıra, yandaki grafiğe geldi. Grafik, Türkiye’nin ihracatının ne kadarının yüksek teknolojili, ne kadarının düşük teknolojili ürünlerden oluştuğunu gösteriyor. Ayrıca ihracatın teknoloji düzeyine göre dağılımını OECD ülkeleri ile de kıyaslıyor. Türkiye, 1980’lerden bu yana bir tarım ülkesinden orta teknolojili bir sanayi ülkesine dönüştü. Ama toplam ihracatımız içinde yüksek teknolojili ürünlerin payı bir türlü artmadı. O oran, yüzde 4-5’lerde hep sabit kaldı. Halbuki 2014 itibariyle bu oranın OECD ülkeleri ortalaması yüzde 18 civarında. Türkiye, yüksek teknolojili ürünlere doğru
[Devamı]
Avrupa Birliği olmadan Türkiye zenginleşemez
Güven Sak, Dr.
30 Mayıs 2016
Türkiye bundan 10 yıl önce orta gelirli bir ülkeydi. Şimdi de aynı yerde. Türkiye, dünya klasmanında hala orta gelirli bir ülke olarak kabul ediliyor. 15 yıldır çabalayıp duruyoruz ama sonuç ortada. Türkiye, orta gelirli ülkeler grubundan yüksek gelirli ülkeler grubuna geçemedi. Bir nevi sınıfta kaldı. Memleketin vasatı açısından bakarsanız durum böyle. Peki, il bazında baktığımızda ne görülüyor? 2001 yılından 2013 yılına, yalnızca 12 ilimiz orta gelir grubundan yüksek gelir grubuna geçti. Nedir? Son 15 yıldır memleketin ancak beşte biri orta gelir tuzağını aşabilmiş.
[Devamı]
Avrupa Birliği ile vize serbestisi şimdi daha önemlidir
Güven Sak, Dr.
09 Mayıs 2016
Türkiye, Avrupa Birliği ile vize serbesti anlaşmasının önemini zaten yeterince kavrayamamıştı. Şimdi, içine girdiğimiz bu yeni konjonktürde vize serbestisi konusundaki etkileşim daha bir önem kazandı. Ama ben işin ehemmiyetinin bu memlekette hala iyi anlaşılamadığı kanaatindeyim. Yetkili açıklamalarını böyle görüyorum doğrusu. Gelin bir anlatayım.
[Devamı]
KOBİ’ler ihracat yapmaya nasıl başlar?
Güven Sak, Dr.
11 Nisan 2016
Türkiye küreselleşme süreciyle 1980’lerin başında yüz yüze geldi. Küreselleşme bizim için ülke sınırları dışına mal göndermekti o dönemde. Türkiye ihracat yapmaya başladı. 1980’lerin başında toplam ihracatımız yalnızca 3 milyar dolar civarındaydı. 2000’lerin başına geldiğimizde 30 milyar dolar civarına yükselmişti. Şimdi ise 150 milyar dolar civarında. Nedir? Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği düzenlemesi, Türkiye ekonomisinin ihracat performansını önemli ölçüde artırdı. Dünya Bankası çalışmasına göre, 2002’den 2011’e bu etkileyici ihracat performansının yüzde 65’i, aynı şirketlerin aynı ürünleri aynı pazarlara satmalarından kaynaklandı. 2002-2011 ihracat artışının yalnızca yüzde 11’i yeni şirketlerin ihracat yapmaya başlamasından kaynaklanıyor. Ne oldu? 1980’den 2015’e, KOBİ’ler hala ihrac
[Devamı]
Gazze’de artık daha fazla Türk malı var
Güven Sak, Dr.
05 Şubat 2016
Yaklaşık 10 yıllık bir aradan sonra bu aralar yeniden Gazze’ye girip çıkmaya başladım. İlk kez bundan yaklaşık 5 ay önce bir girip çıkmıştım. Bir de bu hafta oradaydım. Bugün müsaadenizle oradaki gözlemlerimi anlatayım. Ama önce dikkatimi çeken bir hadiseyle başlayayım.
[Devamı]
