Merkez Bankası Başkanı kim olacak?
Fatih Özatay, Dr.
30 Mart 2016
Görev süresinin nisan ortasında bitecek olması nedeniyle, Merkez Bankası Başkanı’nın yeniden aynı göreve atanıp atanmayacağı, atanmazsa yerine kimin geleceği son günlerde sıkça tartışılıyor. İş, Başkan ile de bitmiyor; yardımcılarının bir kısmının da görev süreleri yakında sona erecek. O makamların nasıl doldurulacağı da tartışılıyor. Bu tür yüksek bürokrat atamaları elbette çekici konuların baş sıralarında geliyor; tartışılmasında bir gariplik yok.
[Devamı]
6 milyar eurodan çok daha değerli
Fatih Özatay, Dr.
16 Mart 2016
Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında Suriyeli mültecilere ilişkin görüşmeler sürüyor. AB tarafının öncülüğünü Almanya’nın yaptığı görüşmelerin önemli maddelerinden biri Türkiye’de kalacak mültecilere harcanmak üzere AB’den alınacak parasal yardım. Basındaki haberlere göre daha önce sözü edilen üç milyar euroluk yardımın altı milyar euroya yükseltilmesini teklif etmiş Türkiye.Altı milyar euro Türkiye’nin bir yıllık milli gelirinin yüzde 1’i bile değil. Sayısı üç milyona yaklaşan mültecilerin önemli bir kısmının okul yaşındaki çocuklar olduğunu dikkate alın. Bu çocuklara Türkiye’de kalacakları uzunca bir süre için eğitim verilmesi gerektiğini de yazın bir kenara. Altı milyar euronun (AB kabul ederse) birkaç yıla yayılarak ödeneceğini düşünün. Bu çocukların salt eğitim masrafları için bil
[Devamı]
Faizsiz bol kaynak imkânı
Fatih Özatay, Dr.
09 Mart 2016
1980’lerde başladı, geçen yüzyılın sonlarına doğru iyice yoğunlaştı. Küresel krizden önceki yıllarda ise bir tabuya dönüştü. Merkez bankalarının kamu kesimi açıklarını para basarak finanse etmelerinden söz ediyorum. Bir merkez bankasının bağımsız olup olmadığının en önemli göstergelerinden biri, ülkesinin hükümetinin bütçesinin iki yakası bir araya gelmiyorsa, gelmesini sağlamak üzere devlet harcamaları ile gelirleri arasındaki farkı para basarak kapatmaya çalışıp çalışmadığı. Para basılıp hazine finanse ediliyorsa, o ülkenin merkez bankasının bağımsızlığından söz etmek mümkün değil.Çoğu piyasa ekonomisinde bu tür ‘açık’ finansman yasak. Türkiye de 2001 krizinden sonra Merkez Bankası kanununda yaptığı değişiklikle bu kervana katıldı. Banknot matbaalarına fazla mesai yaptıran bu tür finansm
[Devamı]
Bu hal ve şerait altında paralel evrende yaşamak…
Fatih Özatay, Dr.
02 Mart 2016
İşler iyi gitmiyor. 2015 yılında petrol fiyatlarının ortalaması bir yıl öncesine kıyasla yarı yarıya azaldı. Buna karşın, cari işlemler hesabımız hâlâ milli gelirimize oranla yüzde 4’ün üzerinde açık veriyor. İhracatımız düşüyor. Sadece petrol ihracatçısı ülkelere olan ihracatımızda değil, toplam ihracatımızda da azalma var. Enflasyon malum; yıllardır yüzde 8,3 etrafında dolaşıp duruyor. Bu yıl çift haneye ulaşır mı kaygısı var. Büyüme, 2015’te son elli yıllık ortalama büyüme oranımızın altında olan yüzde 4’e yaklaşırsa bayram edecek gibi bir havadayız. Kaldı ki bu düzeye ulaşsa bile sürdürülebilirliği şüpheli. Öncü göstergeler pek olumlu seyretmiyor zira. Büyüme ile enerji ve altın dışı ithalatımız arasında önemli bir ilişki var. Altın ve enerji dışı ithalatımız geçen sonbahardan beri düş
[Devamı]
Enflasyonun sorun olarak algılanmamasının maliyetleri
Fatih Özatay, Dr.
24 Şubat 2016
Geçen hafta derste sıra enflasyonun nedenlerini tartışmaktaydı. 2001-2006 Merkez Bankası dönemi bir tarafa bırakıldığında, 1995’ten bu yana ders veriyorum ve her dönem birkaç saati bu konuya ayırıyorum. Uzun bir süre, verdiğim makroiktisat ve parasal iktisat derslerinin öğrenciler açısından en eğlendirici konularından biriydi enflasyon ve nedenleri. Oysa birkaç yıldır öğrencilerin enflasyona ilişkin ilgilerinin azaldığını görüyorum.Elbette bunun bir nedeni, o eskinin yüksek enflasyon oranlarının artık gözlenmemesi; hem yurtta hem de cihanda. Hele küresel krizden sonra çoğu gelişmiş ülke için enflasyonun değil de deflasyonun ana tartışma konusu olduğu dikkate alındığında bu ilgisizliğin bir başka nedeni daha ortaya çıkıyor. Merkez Bankası’nın, enflasyonun yıllardır etrafında gezindiği düzey
[Devamı]
Ham petrol fiyatları bunca düşerken enflasyon neden yüksek?
Fatih Özatay, Dr.
03 Şubat 2016
Bugün yeni yılın ilk ayının enflasyon gerçekleşmeleri belli olacak. Enflasyona ilişkin bu köşede şimdiye kadar epey ‘dedikodu’ yaptım. Özellikle uzun yıllardır enflasyonun yüzde 8.3 etrafında bir yukarıya bir aşağıya salınıp durduğunu, ne yukarıya ne de aşağıya doğru bir eğilim gösterdiğini bıkmadan vurguladım. Son günlerde dikkatimi çeken bir olgu daha var; dolayısıyla sizinle paylaşmak istiyorum.
[Devamı]
Yeni bir para politikası çerçevesi gerekiyor
Fatih Özatay, Dr.
23 Aralık 2015
Son dört yıldır yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 5. Buna karşılık aynı dönemde her ay gerçekleşen enflasyon oranlarının ortalaması yüzde 8.2 oldu. Farklı bir ifadeyle hedeften yukarıya doğru önemli bir sapma var. Yüzde 8.2 düzeyi bir miktar ‘sihirli’ bir düzey oldu. Ya da ona ‘çekici’ de diyebiliriz. Şu anlamda: Ortalama enflasyon 2006’nın başından bu yana hesaplandığında da hemen hemen aynı rakama ulaşılıyor: Yüzde 8.3.Grafikte Ocak 2011’den bu yana her ay gerçekleşen enflasyon oranları, ortalama enflasyon ve enflasyon hedefi gösteriliyor. Yasasında temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğu yazan, bu amaca ulaşmak için yasasında belirtilen araçları istediği gibi kullanmakta özgür olan ve fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda her yıl hedeflediği enflasyon oranını hükümet ile birl
[Devamı]
