Paris anlaşmasını hemen onaylayın
Güven Sak, Dr.
22 Aralık 2020
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), geçen hafta 2020 İnsani Gelişme Raporu’nu (Human Development Report) açıkladı. Raporun bu kez iklim değişikliği gündemi ile doğrudan bağlantılı olduğu adından belli oluyordu: “Antroposen’de İnsani Gelişme”. Bakın bu önemli bir tespit. Artık yeni bir jeolojik çağdayız. Antroposen’de, İnsan Çağı’nda. Başlangıcı Sanayi Devrimi’ne kadar götürülebilir ama şimdi, bir nevi, şahikasındayız. Bu dönem, sorunların çözümünü de getirmiş görünüyor. Artık ekonomi mi yoksa doğa mı diye bir ikilem yok bana sorarsanız.
[Devamı]
Bir yanda geri ödeme zorluğu, öte yanda IPO patlaması
Güven Sak, Dr.
15 Aralık 2020
Çalışma hayatıma 1984 yılında Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) başladım. SPK zaten 1982 yılında kurulmuştu. Pek yeniydi. SPK Başkanı Prof. Dr. İsmail Türk, bize imkânsız misyonumuzu anlatırdı o yıllarda. Öyle ya, yüksek enflasyonun öngörülebilirliği ortadan kaldırarak şirket hesaplarını analiz etmeyi, şirket performanslarını karşılaştırmayı imkânsız kıldığı bir ortamda hisse senedi piyasası geliştirmekle görevliydi kurum. Hala olmadı. Şimdilerde tüm dünyada şirketlerin COVID-19 sonrasına hazırlık yaptığı bir ortamda, Türkiye’deki şirketlerin işi daha bir zor yüksek enflasyon nedeniyle. Onu da ifade edeyim. Gelin meramımı bir anlatayım.
[Devamı]
Dijital gelenekseli sollarken
Güven Sak, Dr.
08 Aralık 2020
Bundan bir kaç yıl önce, kapalı bir toplantıda, “İktidarın, medyanın yüzde 90’ını doğrudan kontrol ettiği bir dönemde yaşıyoruz.” denildiğinde bir akademisyen “Hangi anlamda?” diye sormuştu. “Mecraların sayısı açısından doğru olabilir ama en çok izlenen televizyon, en çok okunan gazete gibi tüketici tercihleri açısından baktığınızda asla doğru değil bu ifade.”. COVID-19 küresel salgını ise hadiseyi iyice kontrolden çıkarttı, bana sorarsanız. Neye niyet neye kısmet, bir nevi.
[Devamı]
Sizin kelimeniz hangisi?
Güven Sak, Dr.
01 Aralık 2020
Oxford Languages, benim gördüğüm, 2004 yılından beri her yıl, yılın kelimesini (Word of the Year) seçiyor. Keşke bizim buralarda da, hem dünyanın farkında, hem de böyle bir geleneği devam ettirebilme kabiliyetine sahip “takip fikri olan” bir kurum olsa. Ama yok. Hele bu ikisi yan yana hiç yok. Bu nedenle, Oxford Languages’ın kelimelerinin bende çağrıştırdıkları olsun dedim bugünün konusu. Gelin bakın nedir?
[Devamı]
Rota düzeltmesi
Güven Sak, Dr.
24 Kasım 2020
Peş peşe gelen açıklamalar ve atama haberlerine önce bir makas değişikliği (track change) diye bakmıştım. Ama şimdi Türkiye’nin, son derece zamanlı, bir rota düzeltmesi (course correction) yapmaya çalıştığını düşünüyorum. Hayırlısı.
[Devamı]
Bowling yerine Trump’la golfe
Güven Sak, Dr.
17 Kasım 2020
Amerikan seçimleri bitti. Trump, Biden’a karşı seçimleri kaybetti. Biden Amerikan tarihinin en çok oy alarak başkan seçilen ilk başkan adayı oldu. Seçimleri kaybeden Trump ise yeniden başkan seçilemedi ancak Biden’den sonra Amerikan tarihinin en çok oy alan ikinci başkan adayı oldu. Amerikalılar Robert Putnam’ın yıllar önce bize öğrettiği gibi tek başına bowling yerine Trump’la golfü tercih ettiler. Neden?
[Devamı]
Çin, Ant Group halka arzından neden çekindi?
Güven Sak, Dr.
10 Kasım 2020
Bu hafta Çinli Ant Group hisse senetlerini ilk kez halka ihraç edecekti. Olmadı. Hâlbuki 34 milyar dolarla tarihin en yüksek değerli halka hisse senedi satışı olmaya adaydı. Çin hükümeti, Ant Group halka arzını engelledi son anda. Bugünün konusu bu. Çin, Ant Group halka arzından neden çekindi?
[Devamı]
G20’den 2021 için dış borçları silme kararı çıkar mı?
Güven Sak, Dr.
03 Kasım 2020
Bugünlerde olup bitenler bana 2008 küresel krizi sonrasında, Güney Kore’deki bir toplantıyı hatırlatıyor. Herkes bir ikircikliydi “Madem böyle olabiliyordu…” diyorlardı bir taraftan şikayetçi bir dille “…1997 krizinde neden bize kemer sıktırıp işkence ettiler?”. Akıllarda hep 2008 Amerikan finansal krizi sonrasındaki parasal genişleme politikası vardı. Öte yandan ise, havada bir nevi “Kutsalımıza hakaret kabul edilemez. Nedir bu günah işeyenlerin, har vurup harman savuranların ödüllendirilmesi?” rüzgarı da vardı. Sene 2010 civarı.
[Devamı]
Yeni nüfus projeksiyonuna göre Türkiye 100 milyonu nasıl aşıyor?
Güven Sak, Dr.
27 Ekim 2020
Bu yılın 14 Temmuz’unda İngiliz genel tıp dergisi The Lancet’te yeni küresel nüfus projeksiyonları yayımlandı. Bu yeni tahminlerde, bana ilginç gelen iki noktayı hemen söyleyeyim. Öncelikle, yeni nüfus projeksiyonlarına göre dünya nüfusu 2100 yılına kadar artmayıp azalıyordu. İkincisi, Türkiye’nin nüfusu ise 100 milyonu geçiyordu. Bugün yaşlanma hadisesine girmeyeyim, yalnızca bu iki parametrenin ne manaya geldiğinden bahsedeyim ve birkaç sonuç çıkartayım müsaadenizle. Soru ortada sanırım: Yeni nüfus projeksiyonuna göre dünya nüfusu azalırken Türkiye, 100 milyonu nasıl aşıyor? Önce kısaca rakamlara değineyim sonra da çıkarttığım sonuçlara geleyim.
[Devamı]
Şirket yönetmek neden ülke yönetmeye benzemez?
Güven Sak, Dr.
20 Ekim 2020
Dön dolaş yine aynı yerdeyiz sanki. Bugün Kamu Kesimi Ekonomisi 101 konusundan başlayalım. Bir süre önce mealen dedim ki, kamunun bugün en temel görevi COVID-19’la mücadele ve toparlanma sırasındaki kolektif eylem problemine bir çözüm bulmaktır. Ne demek bu?
[Devamı]