Asgari ücretin temmuzda artırılması kaçınılmaz hale geliyor
05 Nisan 2024
TÜİK’in açıkladığı Mart tüketici aylık enflasyonu hem beklenenden daha düşük oldu hem de Merkez Bankası’nın yılın ilk yarısı için açıkladığı yılsonu tahmini ile uyumlu enflasyona yakın çıktı. Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 3,16 oranında arttı. Yıllık enflasyon ise yüzde 68,5 oldu. Merkez Bankası’nın yılsonu tahmini ile uyumlu mevsim hareketlerinden arındırılmış aylık enflasyon yüzde 3. Mevsim hareketlerinden arındırılmış aylık enflasyon gerçekleşmesi ise yüzde 3,22 oldu; olumlu bir gelişme. Buna karşılık İTO’nun İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi ile ölçülen Mart enflasyonu yüzde 3,9 olarak açıklandı (yıllığı yüzde 78,3).
[Devamı]
Düşük emekli maaşı kader mi?
03 Nisan 2024
Emeklilere reva görülen çok düşük maaşlar 31 Mart yerel seçim sonuçlarını ne ölçüde etkilemiştir? Sorunun yanıtı bende yok; muhtemelen konunun uzmanları harıl harıl cevap arıyorlardır soruya. Ama şurası kesin: Çoğu emekliye 10 bin lira ya da bilemediniz 15 bin lira vererek Türkiye’nin bir üst lige terfi etmesi mümkün değil. Tıpkı açlık sınırında bir asgari ücret vererek, çalışanların büyük çoğunluğuna asgari ücreti layık görerek ve açlık sınırındaki asgari ücretten “rekabet edemiyoruz” diye şikâyet eden bir üretim yapısı ile bırakın bir yere gitmenin, yerinde saymanın bile söz konusu olamayacağı gibi.
[Devamı]
Nisan geliverdi işte
02 Nisan 2024
Dün itibariyle seçim dönemi sona erdi. Biten seçimin sonucu ne olursa olsun ortada değişmeyecek bir gerçek var: Türkiye’nin hem ekonomide hem de dış politikada bugünkü politika perspektifinin dışına çıkabilmesi mümkün değil. Açıktır ki, eğer mümkün olabilseydi, bu seçimden hemen önce Merkez Bankası o politika faizi artışını yapamazdı. Emeklilere beklenen ikramiye artışı kesinlikle yapılmış olurdu.
[Devamı]
Faiz arttı, kur neden düşmüyor?
30 Mart 2024
Son günlerde uzunca süredir üzerinde yazılıp çizilen konu: Merkez Bankası faiz arttırdı; ama neden rezervler artmadı? Neden kur düşmedi? Bu konuda önemli bir yanlış anlaşılma olduğunu düşünüyorum ve ilk önce, soruya soruyla karşılık vermek istiyorum:
[Devamı]
Siz olsaydınız? İyi ki yokum
29 Mart 2024
Gazetemizin TV kanalında sabahları ‘Ekonomi Masası’ programı yapılıyor. Haftanın bir günü -genellikle salı ya da perşembe sabahı- ben de katılıyorum. Geçen salı günkü programda, çoğunlukla olduğu gibi Barış Esen ve Hakan Güldağ ile beraberdik. Barış Esen “Hocam, geçen hafta sormak istediğim soruyu bu hafta da sormaya vakit kalmadı” dedi. Dün bu yazıyı yazmak için bilgisayarın başına geçtiğimde kendisine bir mesaj attım ve soruyu (soruları) aldım. Şöyle: “Siz Merkez Bankası’nda görevde olsaydınız kuru serbest bırakır mıydınız? Kuru tutmak için rezerv kullanma konusunda fikriniz? Rasyonel mi bu?”
[Devamı]
Hâlâ fırsat var
27 Mart 2024
Son açıklanan mevduat ve kredi faizi verilerine göre, mevduatın büyük kısmının toplandığı üç aya kadar vadeli mevduatın bileşik faizi bir hafta öncesine kıyasla 2 puan artarak yüzde 55,6 oldu. Ortalama mevduat faizi ise 1,4 puan yükseldi ve yüzde 49,6’ya çıktı. Kredi faizleri ise şöyle: İhtiyaç kredisi faizi 12,6 puan artarak yüzde 76, ticari kredi faizi 2,7 puan artarak yüzde 58,5 ve tüketici kredi faizi ise 3,2 puan artarak yüzde 67,4 oldu. Bunlar 15 Mart haftasının verileri.
[Devamı]
Çeşitlilik Türkiye’nin zenginliği
26 Mart 2024
Analiz nasıl yapılır? Önce verilere bakıp bir düzenlilik, bir örüntü ararsınız. Sonra o örüntünün neden öyle olduğunu anlamak için soru sormaya başlarsınız. Gördüğünüz örüntüye uyan bir “hikaye”, bir açıklama, bir nedensellik ararsınız.
[Devamı]
Faiz neden önemli?
23 Mart 2024
Bu haftanın en önemli konusu Merkez Bankası para politikası kararlarıydı. Yurt dışında ABD Merkez Bankası Fed’in faiz kararını izledik.
[Devamı]
Neyse halin o çıkar CDS’in
22 Mart 2024
Küresel finans piyasalarında bir gerginlik yoksa ve dolayısıyla risk alma iştahı yerindeyse, Türkiye gibi cari açık vererek büyüyebilen ve bu nedenle yurtdışı finansmana bağımlı ülkelerde, uygulanmakta olan ekonomi programının ne ölçüde başarılı olduğunun temel göstergesi risk primindeki hareketlerdir. Cümle çok uzun olduğu için bir koşulu eklemedim. Şu: Risk primindeki hareketleri o ülkede ekonomi dışında olan biten de etkileyebilir; risk primini değerlendirirken bunları da dikkate almak gerekir. Ama o olan biten, ekonomiyi ve uygulanmakta olan ekonomi programını etkiledikleri ölçüde risk primini değiştirirler. Kısacası, yurtdışı sakinse, gönül rahatlığıyla risk primindeki hareketlere bakıp bir değerlendirme yapabilirsiniz.
[Devamı]
Son günlerde kurdaki hareketlenmenin arkasında ne var?
20 Mart 2024
Döviz kurunda neler yaşanıyor? Şu alıntı, 22 Şubat’ta gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından sonra yapılan basın duyurusundan: “Para politikasındaki kararlı duruş, dezenflasyonun ana unsurlarından olan Türk Lirası reel değerlenme sürecine katkı vermeyi sürdürecektir”. Devam etmeden önce bir özür: Alıntıda yer aldığı için ‘dezenflasyon’ sözcüğüne zorunlu olarak yer verdim; neden bu sözcüğü kullanmakta ısrar ediyor Merkez Bankası anlamakta zorluk çekiyorum. ‘Enflasyonda düşüş’ ya da benzeri bir ifade kullansalar da Türkçe katliamına onlar da katılmasalar?
[Devamı]