Bu Milli Eğitim ile Sanayi 4.0 bizi kasıp kavurur
Güven Sak, Dr.
15 Mart 2016
Doğrusu ya, ben Dünya Bankası’nın bu yılki Dünya Kalkınma Raporu’nu daha fazla tartışacağımızı zannediyordum. Öyle olmadı. 2016 yılı Dünya Kalkınma Raporu’nun adı “Dijital Temettü” (Digital Dividends) idi. Çalışma, üretim süreçlerinde artan dijitalleşmenin verimlilik ve iktisadi refah üzerine olası etkilerine değiniyordu. Nedir bu üretimdeki dijitalleşme? Makinelerin makinelerle dorudan konuşmasını, pek çok işin artık insan emeği yerine doğrudan makinler tarafından yapılmasını, bilgi ve iletişim teknolojisinin bildiğimiz üretim sürecini dönüştürmesini dijitalleşme olarak niteleyebiliriz.
[Devamı]
Göçmen stratejisi olmadan ileri teknoloji filan olmaz
Güven Sak, Dr.
14 Mart 2016
Türkiye’nin mülteciler arasında ayrım yaptığını biliyor muydunuz? Avrupalı mültecilerle Avrupalı olmayan mültecileri birbirinden ayırıyoruz. Avrupalı olan ve Avrupalı olmayan mülteciler arasındaki ayrımı en etkin şekilde uygulayan tek ülkenin Türkiye olduğunu söylüyor Uluslararası Af Örgütü. İsteyenler 2009 tarihli “İki Arada Bir Derede: Türkiye’deki Mültecilere Koruma Sağlanmıyor” başlıklı rapora bakabilir. Türkiye, Batılılara insan gibi davranıyor, Doğuluları sevmiyor. Onlara hak vermiyor. Kağıt üzerinde vaziyet böyle. Türkiye, bir nevi Avrupalıdan daha fazla Avrupalı gibi davranmayı seçmiş görünüyor. Üstelik de dünyada tek ve bir numara.
[Devamı]
Davul-zurnadan orkestraya nasıl geçilir?
Güven Sak, Dr.
11 Mart 2016
Ben doğduğumda Türkiye nüfusunun yalnızca yüzde 30’u şehirlerde yaşıyordu. Şimdilerde şehirlerde yaşayan nüfusun oranı yüzde 75. Hayatımın ilk 50 yılında, Türkiye’deki büyümenin yüzde 70’i bu daimi hareketlilikten geldi. İnsanlar köyden kente gelip, tarımdan hizmetler ve sanayiye geçtikçe verimlilikleri üç kat arttı. Türkiye bu hareketlilik nedeniyle zenginleşti.
[Devamı]
Novo Nordisk, üretim yeri olarak İran’ı seçti
Güven Sak, Dr.
07 Mart 2016
Novo Nordisk, Danimarkalı bir ilaç şirketi. Şeker hastaları için insülin üretiyor. İnsülin, biyoteknolojiye dayalı olarak üretiliyor. Geçen yılın Eylül ayında Novo Nordisk, İran’da bir üretim tesisi kurmak üzere bir mutabakat zaptı imzaladığını duyurdu. 2015 Temmuz’unda İran’la nükleer anlaşma konusunda mutabakat ortaya çıkmıştı. Novo Nordisk, Eylül 2015’te, İran’da bir üretim tesisi kurmak üzere 78 milyon dolarlık bir yatırım yapacağını açıkladı. Doğrusu ya, ben bu konuya odaklanmamız, burada ne olduğunu iyi anlamamız gerektiğini düşünüyorum. Ortada, Türkiye açısından bakarsanız son derece ciddiye alınması gereken bir hadise var. Neden?
[Devamı]
Türkiye, Avrupa Birliği’ndeki Suriyeli göçmenler tartışmasının neresinde olmalıdır?
Güven Sak, Dr.
03 Mart 2016
Gün geçmiyor ki Avrupa Birliği’nin temsil eden bir üst düzey yetkili Türkiye’ye gelmesin. Tusk geliyor, Timmermans sık sık buralarda, Merkel ise sanki buraları mesken tuttu. Herkes Suriyeli göçmen akını konusunda temasta bulunmaya geliyor. Neden? Suriyeli göçmenler, 1945’ten sonra Avrupa ne kazanmışsa hepsinin kaybedilebileceği bir tartışma başlattı. 1945’ten sonra temelleri atılan Avrupa kurumları ve Avrupa’nın savaş sonrası tasarımı çatırdamaya başladı.
[Devamı]
Yolsuzlukla mücadelede başladığımız yere döndük
Güven Sak, Dr.
01 Mart 2016
Transparency International (Türkiye’deki adıyla Uluslararası Şeffaflık Derneği) her yıl Yolsuzluk Algı Endeksi açıklıyor. Üstelik bu işi 1995 yılından beri yapıyor. 1995 yılında 41 ülke içinde Türkiye, 27'inci sıradaymış. Şimdi 168 ülke içinde 66’ıncı sıradayız. Ülke sayısı arttıkça biz geriliyoruz sanki. Ama geçen gün, TEPAV ve Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin düzenlediği toplantıda Başkan Oya Özarslan Yolsuzluk Algı Endeksi’ni anlatırken, “aslında, ülkenin sıralamasına değil, endeks değerine bakın, orada son derece ilginç bir gelişme var” dedi. Ben de baktım. Hakikaten Türkiye, yolsuzlukta mücadelede başladığı yere dönmüş gibi duruyor. Ne denir? Az gitmişiz, uz gitmişiz, sonunda başladığımız noktaya geri dönmüşüz. Bakın nasıl?
[Devamı]
Göçmen Bakanlığı kurmanın vakti geldi de geçiyor
Güven Sak, Dr.
29 Şubat 2016
Suriye’de iç savaş çıktı. Suriye nüfusunun neredeyse yüzde 15’i Türkiye’ye geldi. Türkiye’nin nüfusu birden yüzde 4 civarında arttı. Türkiye’nin ana dili Arapça olan nüfusu artık yaklaşık 3 milyon daha fazla. Üstelik daha da artacak gibi duruyor. Neden? Suriye’de kamu düzeni yeniden tesis edilmeden, gelenlerin gitmesini beklemek gerçekçi değil. Suriye’de kamu düzeninin yeniden tesisi için en az bir 15-20 yıl beklemek lazım. Nereden mi çıkarıyorum? Alın Lübnan İç Savaşı’nı. 1975’te başladı, 1990’da Suriye duruma el koydu. Kamu düzeni bir biçimde yeniden kuruldu. Arada tam 15 yıl geçti.
[Devamı]
Peki, ya yandaş şirketlerin hisselerine ne oluyor?
Güven Sak, Dr.
26 Şubat 2016
Mısır devlet başkanı Hüsnü Mübarek, 11 Şubat 2011’de, yoğun sokak gösterileri nedeniyle istifa etti. O zamandan bu yana tam 5 yıl geçti. 5 yıl önce Arap Baharı ile bozulan eski statükonun yerine hiçbir yerde yeni bir statüko inşa edilemedi. Tunus’ta ve Mısır’da olmadı, Suriye’de de olmadı. Neden? “Belki onlar eski hali istiyorlar.” diyebilirsiniz. Ben de size cevaben kısa bir söz söyleyeyim; ezber edebilirsiniz: “İşte, eski hal mûhal, ya yeni hal veya izmihlal.” Eski hal gidince, yeni hal otomatik olarak çıkamazsa, hakikaten bir çöküş dönemi başlıyor ve dengeler yerine oturmuyor.
[Devamı]
Türkiye’de işler neden hep böyle tersine gidiyor?
Güven Sak, Dr.
25 Şubat 2016
Petrol fiyatlarını arada izliyor musunuz? Varil başına ham petrol fiyatı, 2014 yılının ortalarında 112 dolar civarında bir zirvedeydi. 2015 yılı tamamlandığında, 40 dolar civarına gerilemişti. Şimdilerde ise 30 dolar civarında yatay seyir izliyor. Ne oldu? 2014 yılında neredeyse yarı yarıya azalmıştı. 2015 yılında yine yarı yarıya azaldı. 2014 ortasından bugüne gerileme, oran olarak bakarsanız yüzde 70’i geçti. Ne oldu? Ham petrolün varil başına fiyatı yüzde 70 azaldı.
[Devamı]
Türkiye’de reform yapmak neden bu kadar zor?
Güven Sak, Dr.
22 Şubat 2016
1980’de Türkiye’de kişi başına gelir 1500 dolar civarındaydı. 2010’da 10 bin dolara ulaştık. Hala aynı yerdeyiz. Neden? 1500 dolardan 10 bin dolara her ne yaparak geldiysek, buradan 25 bin dolara aynı işleri, aynı biçimde yaparak çıkamayız. Nitekim çıkamıyoruz da. Bu ne demek? 10 bin dolardan 25 bin dolara çıkabilmek için Türkiye’nin reform yapması lazım. İş yapma biçimimizi radikal bir biçimde elden geçirmemiz lazım. Her sektörde aynı anda verimlilik artışlarına yol açacak bir teknolojik yenilenmenin kapısını aralamamız lazım. Eğitim sistemimizi, vergi sistemimizi ve de adalet sistemimizi gözden geçirmemiz lazım. Dün 1500 dolardan 10 bin dolara işgücünü ucuzlatarak geldik. Şimdi adaleti ucuzlatmamız, eğitimi ucuzlatmamız, yolsuzluk yapmayı pahalılaştırmamız lazım. Bütün bunları biliyoruz.
[Devamı]
