Türkiye’nin bu ezik görünümü değiştirmesi gerekiyor
Güven Sak, Dr.
11 Ağustos 2016
OECD’nin 2016 yılı Türkiye Ekonomisi Araştırması (Economic Survey of Turkey 2016), 15 Temmuz 2016 günü Gaziantep’te açıklandı. Darbe teşebbüsünün olduğu o meşum günde açıklanan raporu, onca hayhuy içinde ele alma fırsatı olmadı. Ama madem artık hayat normal akışına dönsün diyoruz, ben de bugün müsaadenizle o raporda gözüme takılan bir noktanın altını çizeyim.
[Devamı]
İşler daha iyiye nasıl gider?
Güven Sak, Dr.
08 Ağustos 2016
Türkiye çok ciddi bir şok geçirdi. Şimdi bu şokun etkisini üzerimizden atıp normalleşmeye çalışıyoruz. Aklımızdaki soru başlıktaki gibi olmalı: İşler nasıl daha iyiye gider? Aksine işler nasıl daha iyiye gitmez konusunu merak edenler, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben’e ait olduğu iddia edilen açıklamalara bakabilirler. İddiaya göre, Sayın Başkan, “Vatandaşın ve hükümetimizin gösterdiği milli duruş ve kararlılığı bankalardan da bekliyoruz” diyerek “faiz oranlarında indirim” istemiş. Ben bu açıklamayı duyduğumda şaka olduğunu düşündüm. Doğrusu, halen de fikrim değişmedi. Kraldan çok kralcılığın bu normalleşme döneminde hala en temel riskimiz olduğu kanaatindeyim. Buradan hemen bir ilk sonuç çıkarayım. Memlekette, işlerin bugün olduğundan daha iyiye doğ
[Devamı]
Telaşa mahal yok dedik ama...
Güven Sak, Dr.
01 Ağustos 2016
Ben 15 Temmuz gecesini zor unutacağım. Ama o gece geride kaldı,darbe girişimi başarısızlığa uğradı.15 Temmuz günü 1 dolar 2,88 liraydı. Sonra lira yüzde 7 civarında değer kaybetti. Kur birden 3,09 civarına kadar yükseldi. 3,09’un kırılmayacağı anlaşılınca ne oldu? Her zaman olan oldu. Millet elindeki dolarları hızla bozdurmaya başladı. Şimdi kur yeniden 3,0 civarına oturuyor. Şimdi ne olur? Her zaman olan olur. Dün o milyarlarca doları yüksek kurdan satanlar, şimdi gidip düşük kurdan yeniden dolar alırlar. Ne olur? Hem dolarları ellerinde kalır hem de arada oturdukları yerden para kazanmış olurlar. Türkiye’de döviz piyasalarında her zaman olan oldu. Ekonomimiz negatif bir dışsal şok yedi, kur hareketlendi. Her zamanki fırsatçı portföy değişimini izledik. Döviz piyasalarına bakarsanız asayi
[Devamı]
Gökdelenin 60’ıncı katından sallanmakta olan kişi ne yapar?
Güven Sak, Dr.
25 Temmuz 2016
15 Temmuz gecesi Türkiye’de bir askeri darbe teşebbüsü oldu. Türkiye buna benzer bir tecrübeyi en son 1980’de yaşamıştı. O vakit darbe başarılı olmuştu. O gün Türkiye, kişi başına milli geliri 1500 dolar civarında olan içe kapalı bir tarım ülkesiydi. Toplam ihracatımız 3 milyar dolar civarındaydı. Bunun yüzde 90’ını tarım ürünleri oluşturuyordu. Ekonomi, her açıdan kamunun kontrolü altındaydı. Henüz piyasa reformları yapılmamış, özel kesimin hareket alanı genişlememişti. O yıllarda geçtim cep telefonunu, evde sabit hatlı telefona sahip olmak bile bir nimetti. Televizyon tek kanaldı ve renkli yayın henüz başlamamıştı.
[Devamı]
Endişeye mahal yoktur
Güven Sak, Dr.
21 Temmuz 2016
Türkiye iktisadi dönüşümüne 1980’lerde başladı. Piyasa reformları ile Türkiye ekonomisinin önü açıldı. O vakitler kişi başına milli gelir 1500 dolar civarındaydı. 2002’de kişi başına milli gelir 3 bin dolara varmıştı. Şimdilerde ise Türkiye’nin kişi başına milli geliri 10 bin dolar civarında. Cumhuriyet tarihimizin bu son üçte birlik döneminde, Türkiye uyuşuk bir tarım ülkesinden dinamik bir sanayi ülkesine dönüştü. Başka? Bu son 35 yılda Türkiye’de hiç darbe ya da darbe teşebbüsü olmadı. Ne oldu? Türkiye, küreselleşme sürecine intibak ederek bugüne kadar zenginleşti. Piyasaları serbestleştirmek, devletin mikro kararlara müdahalesini engellemek, Türkiye’ye iyi geldi. 1980’lerin başında tam da bunları yapmıştık. Hatırlatırım.
[Devamı]
Türkiye bir Ortadoğu ülkesi olamaz
Güven Sak, Dr.
18 Temmuz 2016
Ben bu yazıyı Ankara’da, pazar sabahı yazıyorum. Cuma akşamüstü normal bir hafta sonu tatili başlangıcıydı. Planlar her zamanki gibiydi. Cuma gecesi daha bitmeden memlekette bir askeri darbe teşebbüsü olduğunu anladık. “Yok artık, ne darbesi, şaka mı bu?” diye etrafa bakarken daha önce hiç olmamış bir şey oldu. Türk savaş uçakları ve helikopterleri, Ankara’nın göbeğinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ni bombalamaya başladı. Ne olduğunu ben galiba bu aşamada anladım. Hafta sonu tatili henüz bitmedi. Akşama kadar daha neler görebileceğimi şimdilik bilmiyorum. Şimdi hepimiz işlerimizin başına dönüp eskisi gibi yaşamaya başlayacağız. En azından bizden beklenen bu. Peki, sizce her şey eskisi gibi olabilir mi?
[Devamı]
Anadolu, Ankara’nın vesayetinden nasıl kurtulur?
Güven Sak, Dr.
14 Temmuz 2016
Dünya artık değişti. Çünkü küreselleşme sürecinin manası değişti. Dün, malların sınırları aştığı bir dünya vardı. Şimdi, fabrikaların sınırları aştığı bir dünyada yaşıyoruz. Dün ticaret, bayrağın arkasından giderdi. Şimdi ise ticaret, yatırımların arkasından gidiyor. Yabancı yatırım olmadan teknoloji transferi, yüksek teknolojili ihracat, katma değeri yüksek üretim filan olmuyor. Yabancı yatırım olmadan ülkenin rekabet gücü artmıyor.
[Devamı]
Suriyeli göçmenler konusunu böyle tartışamayız
Güven Sak, Dr.
11 Temmuz 2016
Bundan yaklaşık 15 yıl önceydi. Henüz TEPAV yoktu. Daha önce Türkiye’de büyükelçilik yapmış Amerikalı bir diplomatla, Amerikan düşünce kuruluşu (think tank) geleneği üzerine konuşuyordum. Deneyimli diplomat bana, “Türkiye’de düşünce kuruluşu filan olmaz” dedi. Sonra tane tane izah etti meramını. Hiç aklımdan çıkmadı. Özellikle, “Biz burada herhangi bir sorun ortaya çıktığında önce o meseleyi inceleyip neler yapılabilir diye bir bakarız. Seçenekler ortaya çıktıktan sonra da, meşrebimize göre, o meselede taraf oluruz. Hâlbuki benim gördüğüm, siz Türkler, önce tarafınızı seçiyor, sonra meseleyi tartışmaya başlıyorsunuz. Hal böyle olunca, siz bizatihi meseleyi hiç ele almıyorsunuz. Yalnızca her olayda yeniden iman tazeliyorsunuz”, demesini hiç unutamadım.
[Devamı]
Türkiye-İsrail yakınlaşması iyiye işarettir
Güven Sak, Dr.
30 Haziran 2016
Hiç İstanbul’dan Tel Aviv’e günde kaç tane tarifeli sefer olduğuna baktınız mı? Haftanın hangi gününde olduğumuza göre azıcık değişebilir ama İstanbul’dan Tel Aviv’e her gün 10’un üstünde tarifeli uçak kalkıyor. Üstelik bu kadar uçağın tüm koltukları yok satıyor. İki ülke idarelerinin birbiri ile konuşmadığı dönemde, sefer sayısında bir azalma filan da olmadı. Şimdi iki ülke hükümetinin yeniden birbirleriyle resmen konuşmaya başlamaya karar vermeleri iyiye işarettir. Türkiye-İsrail yakınlaşması, Türkiye ekonomisi için iyiye işarettir. Neden?
[Devamı]
Brexit: Avrupa Birliği dağılmaz, Türkiye kazançlı çıkabilir
Güven Sak, Dr.
27 Haziran 2016
Geçen hafta, İngilizler, Avrupa Birliği (AB)’nden ayrılmaya (Brexit) karar verdiler. İngiltere’nin AB’ye girişi hiç de erken olmamıştı. İngiltere, sonradan, 1973 yılında AB’ye dahil olmuştu. İlk çıkan da o oldu. Şimdi İngilizler dâhil herkes, ne olur, bu iş bizi nasıl etkiler diye düşünüyorlar. BBC’de, bu iş sokaktaki vatandaşı nasıl etkiler diye grafikler belirmeye başladı. Herkes bir nevi kendi derdine düştü. Bugünün ilk tespiti şu olsun: Brexit, küçük değil bir büyük hadisedir. Bu kadar önemli bir kararın özellikle kısa vadede elbette bir dizi sonucu olacaktır.
[Devamı]
