Arşiv

  • Mart 2024 (17)
  • Şubat 2024 (19)
  • Ocak 2024 (18)
  • Aralık 2023 (17)
  • Kasım 2023 (14)
  • Ekim 2023 (15)
  • Eylül 2023 (12)
  • Ağustos 2023 (21)
  • Temmuz 2023 (18)
  • Haziran 2023 (13)
  • Mayıs 2023 (9)
  • Nisan 2023 (9)

    Siyaset daha ne kadar sabreder?
    Fatih Özatay, Dr. 12 Ocak 2024
    Kasım sanayi üretimi, istihdam oranı ve işsizlik oranı verileri açıklandı. Soru şu: Bu gidişata siyaset daha ne kadar tahammül eder? Temmuz-Kasım döneminde, yani üst üste beş aydır (mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış) sanayi üretimi bir ay öncesine kıyasla azalıyor. Aylık değişim oranları (yüzde) şöyle: Temmuz: -0,4; Ağustos: -0,8; Eylül: -0,1; Ekim: -0,3 ve Kasım: -1,4. Dolayısıyla, bir aylık hareket denilip geçilecek bir gelişme değil; beş aydır sürüyor. [Devamı]
    Enflasyonla Mücadele İçin Niyet Olmayınca-I
    Fatih Özatay, Dr. 10 Ocak 2024
    İlk grafikte 1924-2023 döneminde yıllık enflasyonların gelişimi ve ortalaması gösteriliyor. Ayrıca üç en yüksek yıllık enflasyon ve geçekleştiği yıllar işaretlenmiş durumda. Cumhuriyet’in ilk yıllarına giden tüketici enflasyonu yok. Yerine grafikte yer alan, ‘GSYH deflatörü’ olarak bilinen fiyat endeksindeki yıllık değişimler. Herhangi bir yılda gerçekleşen ortalama enflasyonu temsil ediyor. Kabaca üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonunun ortalaması olarak düşünebilirsiniz. Yüz yılın ortalama enflasyonu yüzde 23,6. [Devamı]
    Enflasyon: Kendimiz ettik kendimiz bulduk
    Fatih Özatay, Dr. 05 Ocak 2024
    Kendimiz ettik kendimiz bulduk. TÜİK’e göre 2023 yılını yüzde 64,8 düzeyinde bir enflasyon ile kapattık. İstanbul için İTO’nun hesapladığı enflasyon yüzde 74,9. ENAG ise yüzde 127,2 olarak ölçüyor 2023 enflasyonunu. [Devamı]
    2024 Para Politikası
    Fatih Özatay, Dr. 03 Ocak 2024
    Güzel bir yıl olması umuduyla yılın ilk yazısının başına oturduğumda “hangi konuyu yazayım” diye düşünürken -eski- meslek sapması ağır bastı: Merkez Bankası’nın 2024 Para Politikası raporunu kısaca değerlendirmeye karar verdim. [Devamı]
    Asgari ücret karşılaştırması: Mısır mı? Kore mi?
    Fatih Özatay, Dr. 29 Aralık 2023
    Nikkei Asia’da hafta içinde çıkan habere göre, Kore’de asgari ücret yüzde 2,5 oranında artarak 2024 yılında saat başına 7,8 dolar (9869 won) olacakmış. Aylık çalışma saat sayısını 209 olarak kabul ediyorlar. Bu durumda aylık asgari ücret 1630 dolar oluyor. Haberde bu ücretten ne kadar vergi kesildiğine dair bilgi yok. Başka kaynaklarda en düşük vergi oranı yüzde 16,4 olarak belirtiliyor. Bu durumda, 1630 dolar brüt ücret ise, net asgari ücret 1363 dolar ediyor. Kore’de Kasım’da tüketici enflasyonun yüzde 2,7 olarak gerçekleştiğini de not edeyim. [Devamı]
    Asgari ücret
    Fatih Özatay, Dr. 27 Aralık 2023
    Gözler üçüncü kez toplanacak olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda.  TÜRK-İŞ düzenli olarak açlık ve yoksulluk sınırı yayınlıyor. Bu sınırlar, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir aile için. Açlık sınırı, TÜRK-İŞ’in tanımıyla “dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcama tutarı”nı gösteriyor. Kasım itibarıyla 14.025 lira. Aralık ayı fiyat artışları da dikkate alınırsa, 2023 sonunda bu düzeyin 14 bin 500 lira civarında olması beklenir. Kasım ayı için dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırını ise 45 bin 687 lira olarak belirlemiş TÜRK-İŞ. Demek ki 2023 sonunda bu düzey 47 bin 300 lira civarında olacak. Ayrıca, bekar bir işçinin yaşama maliyetini Kasım ayı için 18 bin 240 lira olarak açıklıyor. Bu da Aralık ayı tahmini enflasyon [Devamı]
    Anlamsız röportajlardan kaçınmaya ihtiyaç var
    Fatih Özatay, Dr. 22 Aralık 2023
    Perşembe günü saat 14’te Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) faiz kararını açıklayacak. Bunu biliyoruz. Ancak, sabah 10.00-10.30 arasında bir ay ya da üç ay vadeli döviz karşılığı Türk Lirası swap ihalesi olup olmayacağını bilmiyoruz. Kasım PPK toplantısı ayın 23’ünde yapılmıştı ve o sabah 10.00-10.30 arasında hem bir ay vadeli hem de üç ay vadeli Euro karşılığı Türk Lirası swap ihalesi açılmıştı. İhale sırasında politika faizi yüzde 35 idi. Swap ihalesinde gerçekleşen faizi biz faniler bilmiyoruz ama swap yapan taraflar -Merkez Bankası ve bankalar- biliyorlar. Bilenler, bankalara Euro karşılığı verilen Türk Lirası’nın bankalara net maliyetinin yaklaşık yüzde 34,5 olduğunu söylüyorlar. Oysa ihalenin bitmesinden üç buçuk saat sonrası politika faizini yüzde 40’a yükselttiğini açıklad [Devamı]
    İstihdam oranı ve programın sürdürülebilirliği
    Fatih Özatay, Dr. 15 Aralık 2023
    Pazartesi günü Ekim ayı işgücü istatistikleri açıklandı. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı belirgin biçimde düşerek yüzde 8,5 oldu. Atıl işgücü oranı da yüzde 21,3’e geriledi. İşsizlik oranlarını işgücüne katılım oranlarındaki hareketler nedeniyle yorumlamak bazen güçleşiyor. İşgücüne katılımın etkilemediği önemli bir gösterge var: İstihdam oranı: Çalışan sayısının çalışabilir yaştaki nüfusa oranını gösteriyor. [Devamı]
    Gerçek ve sözde politika faizi
    Fatih Özatay, Dr. 13 Aralık 2023
    Başlık anlamsız gelmiş olabilir; gelmesin. Şu andaki politika faizi bilinenin aksine yüzde 40 değil ve ne düzeyde olduğunu ne yazık ki biz faniler bilemiyoruz; Merkez Bankası (MB) biliyor sadece. Neden? [Devamı]
    Doğalı dururken suni yollarla döviz rezervini artırmak
    Fatih Özatay, Dr. 08 Aralık 2023
    Grafikte 2021’in başından bu yana Merkez Bankası’nın açık piyasa işlemleri (APİ) ile döviz karşılığı swap işlemlerinin günlük hareketleri yer alıyor. Grafikte gösterildiği biçimde APİ’nin artı değer aldığı günler, TCMB’nin bankalara borç fon aktardığı dönemler. Dikkat ederseniz APİ son aylarda sıfır etrafında dalgalanıyor. Temmuz başından bu yana APİ’nin ortalaması eksi 2,7 milyar lira. Türkçesi, yaklaşık 5,5 aydır çok az miktarda da olsa bankalara APİ kanalıyla borç vermek yerine onlardan borç almış Merkez Bankası. [Devamı]