Kurumsal yapı
Fatih Özatay, Dr.
15 Şubat 2023
Deprem, kurumsal yapının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi. Mesela, silahlı kuvvetlerin imkânlarından depremin hayati ilk saatlerinde neden yeterince yararlanılamadığı çok sorgulandı. Vaktiyle afetler için oluşturulan planlamanın ve o planlamanın gerektiğinde hayata geçirilmesi için oluşturulan kurumsal yapının neden ortadan kaldırıldığı, televizyonlarda konunun uzmanlarının tartıştıkları noktaların ilk sıralarında geliyordu. Benzer eleştiriler AKUD için de dile getirildi.
[Devamı]
Enflasyon ciddiye alınmayınca
Fatih Özatay, Dr.
08 Şubat 2023
Ocak ayında tüketici enflasyonu yüzde 6,65 oldu. İTO’nun yayınladığı İstanbul ücretliler geçinme endeksi ise yüzde 5.94 oranında yükseldi. Bir aylık süre için çok yüksek fiyat artışları bunlar. Üstelik enflasyonun en önemli belirleyicilerinden biri olan döviz kuru fazla artmıyorken ve dahası yurtdışında enerji fiyatları düşüyorken gerçekleşti bu yüksek enflasyon.
[Devamı]
Millet İttifakı’nın Mutabakat Metni
Fatih Özatay, Dr.
03 Şubat 2023
Millet İttifakı, 30 Ocak Pazartesi günü Ortak Politikalar Mutabakat Metni’ni açıkladı. Hedeflerden daha önemlisi açıklanan hedeflere nasıl ulaşılacağı. Ancak önce kısaca hedefleri ele alıyorum.
[Devamı]
Makule dönüş ve döviz alımları
Fatih Özatay, Dr.
01 Şubat 2023
17 Ocak tarihli yazımda, seçimlerden sonra ekonomi politikasında makule dönülmesi halinde paramızın yabancı para birimleri karşısında değerlenmesi ihtimalinin oldukça yüksek olduğundan söz etmiş ve yapılabilecekleri tartışmıştım. Önemli noktalar şunlardı: Birincisi, bir miktar değerlenme enflasyonla mücadele açısından iyi olabilir; ancak paramızın çok fazla değerlenmesi halinde uluslararası piyasalarda rekabet gücümüzün olumsuz etkilenmesi riski var. İkincisi, değerlenme sorununun çözümü sadece para politikasının üzerine yıkılmamalı. Para politikasının yapabileceklerinin bir sınırı var çünkü. Üçüncüsü, 2018-19 krizinin patlak vermesinden bugüne kadar geçen sürede, peşi sıra alınan ve özünde giderek yurtdışından yurtiçine ve yurtiçinden yurtdışına sermaye hareketlerini kontrol etmeyi amaçla
[Devamı]
Seçim ekonomisi ve bağımsız kurumlar
Fatih Özatay, Dr.
27 Ocak 2023
24 Ocak tarihli bir haber (T24). Sağlık Bakanı şöyle demiş: “İlaç eksikliği hasta sayısının fazla olmasından kaynaklı.” Kısacası, hastalara yetecek sayıda ilaç olmadığını söylemiş oluyor Bakan. Aynı tarihli bir diğer haber Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu Başkanı’nın dile getirdiği sıkıntı ile ilgili (Diken): “Elimizde tek olan tetanos aşısını 13 yaşındaki çocuğa mı yoksa gebeye mi yapsak diye zorlanıyoruz.” Bu tür haberler yeni de değil. Şu ya da bu ilacın bulunmasında sıkıntı çekildiğine dair başka haberler de sık sık yer aldı son aylarda basında.
[Devamı]
Makule dönüş halinde liranın ‘aşırı’ değerlenmesine karşı yapılabilecekler
Fatih Özatay, Dr.
18 Ocak 2023
Seçimlerden sonra ekonomi politikasında makule dönülmesi halinde paramızın yabancı para birimleri karşısında değerlenmesi ihtimali yüksek. Zira makule dönüş –ki son üç yazımda yer alan ilk alternatifti, güvenin artması, kurumların ve ekonomi politikasının itibarının belirgin biçimde yükselmesi ve dolayısıyla risk priminde keskin bir düşüş gerçekleşmesi anlamına geliyor. Bu koşullar altında bir yandan yerli para cinsinden mali varlıklara olan talebin yükselmesi diğer yandan yurtdışından sermaye girişlerinin (döviz arzının) yükselmesi beklenir.
[Devamı]
Eylül 2021’den Aralık 2022’ye: Gariplikler ekonomisi
Fatih Özatay, Dr.
13 Ocak 2023
Geride bıraktığımız yılın ikinci yarısında reel GSYH’nin yatay bir seyir izlediği anlaşılıyor. Üçüncü çeyrekte GSYH’nin bir çeyrek öncesine kıyasla yüzde 0,1 oranında azaldığını biliyoruz. Elimizdeki veriler dördüncü çeyrekte de benzeri sınırlı bir düşüşün gerçekleşebileceğini söylüyor bize. Nüfus artışı da dikkate alındığında, sınırlı düşüş azımsanmayacak bir daralma anlamına geliyor.
[Devamı]
Seçim sonrasında normale dönüş?
Fatih Özatay, Dr.
11 Ocak 2023
Seçim sonrası için iki alternatif ekonomi politikasından söz etmiştim son yazımda. Bir de onların yarım yamalak uygulandıkları ‘buçuk’lu alternatifleri vardı. Birinci alternatif, ekonomi politikasında normale (makule) dönmekti. İkinci alternatif, Türkiye Ekonomi Modeli denilen mevcut ekonomi politikasını kendi içinde tutarlı bir çerçeveye oturtmaktı. Birinci buçuk, normale dönmeye çalışılırken, özellikle ekonomi dışındaki alanlardaki yapısal reformların pas geçildiği alternatifti. İkinci buçuk ise mevcut politikayı sürdürmek (nafile) alternatifiydi. İkiciyi ve buçuğunu tartışmıştım. Şimdi sıra ilk alternatifte, farklı bir ifadeyle normale dönmekte.
[Devamı]
Seçim sonrası Türkiye ekonomisi
Fatih Özatay, Dr.
06 Ocak 2023
2023’te Türkiye ekonomisinin nasıl şekillenebileceğini tartışmak gibi zor bir işe soyunmuştum Salı günü. Seçime kadar olan süreyi ele almıştım o yazıda. Öngörmesi çok zor bir dönem olduğu açık. Ancak şunu belirtmek mümkün: Seçim öncesinde yaşanacak ekonomik gelişmeler çok büyük ölçüde döviz kurunun nasıl şekilleneceği ile ilgili. O ise yurtdışından –devlet eliyle- bulunabilecek yeni borç ile seçim ekonomisinin dozu arasındaki çatışmaya göre belirlenecek. Devlet eliyle bulunabilecek dış borcun döviz piyasasını sakinleştirici biçimde kullanılması mümkün çünkü. Seçim ekonomisinin dozajı arttıkça dövize olan talebin artacağı da açık. Bulunabilecek döviz tutarını bilemiyoruz. Büyük bir belirsizlik var.
[Devamı]
Seçim öncesi Türkiye ekonomisi
Fatih Özatay, Dr.
04 Ocak 2023
2023 sadece çok önemli bir seçimin yapılacağı yıl değil. Aynı zamanda Eylül 2021’den beri uygulanmakta olan sürdürülemez ekonomik programın en az seçime kadar sürdürülmeye çalışılacağı bir yıl. Dolayısıyla 2023 sonunda Türkiye ekonomisinin nasıl şekillenebileceğini öngörmek çok zor. Sürdürülemez durum hangi koşullarda sürdürülebilir? Seçim sonrası ekonomi politikası nasıl olur? Seçimi hangi ittifakın kazandığına bağlı olarak uygulanacak politikada büyük farklılıklar görebilir miyiz? Bu soruları çoğaltmak mümkün. Daha az hatalı bir tahmin yapmak için 2023’ü ‘seçim öncesi’ ve ‘seçim sonrası’ olarak iki ayrı bölümde ele almak uygun olacak.
[Devamı]
