Bir tut ucundan da itelim şu sarkacı
Fatih Özatay, Dr.
21 Haziran 2023
Sarkaç Eylül 2021’den beri bir uçta duruyordu. Ne zaman salınmaya başlamasına yol açılacak ve diğer uca ne kadar yaklaşacağına izin verilecek diye merak ediyoruz. Yetmezmiş gibi, o gittiği yerde ne kadar durabileceğini; eski uca ne zaman yönlendirileceğini de sorguluyoruz. Oysa sarkacın, artık nasıl bir sarkaçsa bu, bu garip hareketi yapmasına yol açan yönlendirmelerin arka planındaki temel sorun orada öylece duruyor.
[Devamı]
Ekonomik istikrar beka meselesidir
Güven Sak, Dr.
20 Haziran 2023
Ed Leamer, MBA öğrencileri için yazdığı, “Makroekonomik Örüntüler ve Hikayeler” (Macroeconomic Patterns and Stories) kitabına Amerikan PBS kanalından duyduğu “İnsanoğlu, örüntü arayan, hikaye anlatan bir hayvandır”(Human beings are pattern seeking, storytelling animals) sözüyle başlar. Veri analizi bundan daha iyi nasıl anlatılır?
[Devamı]
Bütçede hareket alanı kalmadı
M. Coşkun Cangöz, Dr.
16 Haziran 2023
“Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek kimi Merkez Başkanı adayı gösterecek?” “Kaç puan faiz artırımı olacak?” “Faiz artışı kademeli mi olacak yoksa hızlı ve yüksek mi olacak?” “Faiz politikasının döviz kuruna ve borsaya etkisi ne olacak?”
[Devamı]
Turpun büyüğü
Fatih Özatay, Dr.
16 Haziran 2023
Son yazımda “bütçe açığı çok yüksek düzeylere -2001 krizinden önce alıştığımız düzeylere- doğru yöneliyor” demiştim. 2001 krizi öncesindeki döneme haksızlık yapmışım. Yaklaşık elli yılın (1975-2022) en yüksek bütçe açığı GSYH’nin yüzde 11,5’i ile 2001’de gerçekleşmiş. 2001 krizi sonrasında uygulamaya konulan ‘Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı’ sürekli düşüyor: 2002’de hala yüksek (yüzde 11,1) ama izleyen dönemde her yıl üçer-dörder puan azalarak 2005’te yüzde 1’e kadar geriliyor. 2001 krizi öncesinde ulaştığı en yüksek değer ise 1999 yılında: Yüzde 8,6. 1975-2022 döneminin bütçe açığı gelişmelerini grafikte gösteriyorum.
[Devamı]
İsimlerin önemi
Fatih Özatay, Dr.
14 Haziran 2023
Aylardır üzerinde durduğum ‘makule dönüş’ programı üç ayaktan oluşuyordu: İstikrara yönelik adımlar, ekonomi alanında kurumsal yapıda değişiklikler, ekonomi dışındaki alanlarda kurumsal yapıda değişiklikler. Henüz ortada açıklanan bir program yok. Açıklanacak programda kurumsal alanda yapısal değişikliklere ilişkin gösterişli cümleler olabilir. Ancak uzun bir süredir yaşadıklarımız, bunların uygulamaya konulması açısından umutlu olmamamız gerektiğini söylüyor bize. Bu durumda, uygulamada sadece ilk ayağa –istikrarı sağlamaya, yönelik kararlar göreceğiz. Hem döviz kurundaki gidişat hem de TCMB’ye yapılan atama nedeniyle daha çok faiz politikası konuşuluyor. Oysa bütçe açığı çok yüksek düzeylere -2001 krizinden önce alıştığımız düzeylere doğru yöneliyor. O açıdan da tehlikeli sulardayız; Per
[Devamı]
Neyin olacağı hala belli olmadı
Güven Sak, Dr.
13 Haziran 2023
Seçim biteli iki hafta oldu. Yeni hükümet açıklanalı bir haftayı geçti. Geçen hafta neyin olmayacağını görmüştük. Neyin olacağını görmek için bekliyorduk. Bir hafta oldu. Hala bekliyoruz. Neden?
[Devamı]
Kur dengesinin olduğu yerde kalmaması riski
Fatih Özatay, Dr.
09 Haziran 2023
Bugün okuduğunuz yazıda belki kullanırım diye salı günü birkaç veriye ilişkin değeri bir tarafa not almıştım. Mehmet Şimşek’in “Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönmesi dışında bir seçeneği kalmamıştır” vecizesinden sonra, rasyonel (akla uygun) olmayan ekonomi politikasının uygulamaya sokulduğu dönemin başlangıcı ile bugünü karşılaştırmak içindi o notlar. Döviz kuru (dolar kuru) karşılaştırması için ‘bugün’ün karşısında 21,5 değeri yer alıyordu. Bu satırları yazdığım saatlerde (7 Haziran, saat 13.11) dolar kuru 23.16 düzeyinde. Burası da böyle bir ülke işte. Öyle dönemler oluyor ki döviz kuru için sadece hangi güne ait olduğunu belirtmek yetmiyor; bir de saat ve hatta dakika vermek gerekiyor. Allah, saniye belirtmek zorunluğuna düşürmesin bizleri. Amin.
[Devamı]
Ekonomide rasyonaliteye dönüşün rotası nasıl olmalı?
M. Coşkun Cangöz, Dr.
08 Haziran 2023
Seçim sonrasında uygulanacak ekonomik modelin ne olacağı ve ekonomi yönetiminde görev alacak kadroların nasıl oluşacağı seçim döneminde en çok tartışılan konular arasındaydı. Bu konudaki belirsizlik Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanması ve devir teslim töreninde yaptığı "Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır. Kurala dayalı bir Türkiye ekonomisi özlenen refaha ulaşmamızda önemli olacaktır. “Makro finansal istikrarı önceliklendireceğiz” açıklamasıyla bir ölçüde ortadan kalkmış oldu. Bu aşamada Bakan Şimşek’in ifade ettiği “önceliklendirme” kapsamında çözüm bekleyen sorunlu alanlara yönelik hızlı ve etkili adımlar atılması gerekiyor. Peki, bu kapsamda ekonomi yönetimi hangi alana odaklanmalı ve neler yapılmalı?
[Devamı]
Rasyonel zemine dönmek
Fatih Özatay, Dr.
07 Haziran 2023
Mayıs ayı enflasyonu yüzde 0.04 oldu. Böylelikle, yıllık enflasyon 4,1 puan azalarak yüzde 39,6’ya düştü. Aylık enflasyonu, ondalıktan sonra bir hane olacak şekilde yuvarlarsak (ikinci ondalık hane 5’ten küçük olduğu için) Mayıs enflasyonuna yüzde 0,0 diyebiliriz. Bu durumda, tüketici fiyatları genel düzeyinin Nisan ayına göre değişmeden kaldığı belirtilebilir.
[Devamı]
Neyin olmayacağı belli oldu
Güven Sak, Dr.
06 Haziran 2023
Seçim sonuçlarının belli olması ile birlikte, iş dünyasından bir dostum bana “Türkiye, Arjantin olur mu?” diye sorunca önce “özellikle ekonomi politikalarında makule dönüş olmazsa, evet” dedim. Ama derhal aklıma Anna Karenina’nın ilk cümlesi takıldı doğrusu: "Bütün mutlu aileler birbirine benzer” diye başlar Tolstoy, Anna Karenina’ya “her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluğu vardır."
[Devamı]
