Küresel değer zincirlerinde akıllı çeşitlenmeyi (smart-shoring) atlamasak bari
Güven Sak, Dr.
26 Nisan 2022
Dünya yeniden yapılanırken doğrusu Türkiye pek sarsak duruyor. Ne yaptığını bilmiyormuş gibi sanki. Bir o yana, bir bu yana savrularak sanki hareket ediyormuş gibi yapıyoruz bir süredir. Sonuç ortada. Memleket “Az gittik, uz gittik, dere tepe düz gittik, sonra bir de baktık ki başladığımız yerdeyiz,” bu kadar “bereketsiz hareket” nereden çıktı bıkkınlığında. Millet ise “öz yurdunda garipsin, öz vatanında parya” oldu bu arada.
[Devamı]
Büyüme göstergeleri
Fatih Özatay, Dr.
22 Nisan 2022
2022’de büyüme konusuna kaldığım yerden devam edeyim. Mart ayında enflasyondan arındırılmış net asgari ücretin, hem 2020’deki hem de 2021’deki düzeyinin altına düştüğünü daha önce grafikle göstermiştim. Memur ya da emekli maaşları için de aynı hesaplama yapılsa aynı sonuca ulaşılacak. Geniş halk kesimlerinin vergiden arındırılmış gelirleri eriyor. Bu olgu, GSYH’nin yüzde 60’ına yaklaşan özel tüketim harcamaları açısından olumsuz bir gelişme.
[Devamı]
Yatırım ile tüketim ters yönde hareket eder mi?
Fatih Özatay, Dr.
20 Nisan 2022
Ali Çufadar yıllar öncesinden Merkez Bankası’ndan çalışma arkadaşım. Yine aynı yerde buluştuk. İyi de oldu; Türkiye ekonomisine ilişkin tartışmalar yaparken iyimser bir arkadaşımıza ihtiyaç vardı. Böylelikle bizler de farklı bir açıdan bakabilir olduk. Ali, şu sıralarda ülke dışında, önemli bir projede görev alıyor. Oralardan tweet mesajları ile bizlere ulaşıyor. Anlaşılan biraz karamsarlaşmış. Son mesajlarında Türkiye için geniş kesimlerin fakirleşmesine ve dolayısıyla fakirleşen bir büyümenin sürdürülemeyebileceğine dikkat çekiyor.
[Devamı]
Aynı bütçeyle üç kat daha fazla proje yapabilir miyiz?
Güven Sak, Dr.
19 Nisan 2022
Herkesin derdi farklı. Hadise aynı hadise ama herkesin tepkisi kendi konumuna göre. Geçen hafta içinde bulunduğumuz konjonktürde ilk ihtiyacımızın berraklık olduğuna değinmiştim. Zihinlerde nasıl bir sürecin içinde bulunduğumuza dair berraklık olmazsa olsa olsa sorunların içinde debelenebiliriz.
[Devamı]
Bir rekor daha
Fatih Özatay, Dr.
15 Nisan 2022
Zaten zar zor ayakta duran bir yapı sisteminin temelinden önemli bir taş söktüğünüzde ne olacağı belli. O belli olan gerçekleşmesin diye yapının sağına soluna boyuna koşuşturulup destek verilmeye çalışılıyor. Bu sefer destek verilen kesimin dengesi aşırı yüklenmeden bozuluyor. Hadi, bu sefer ona çare üretilmeye çalışılıyor. Tam bir keşmekeş çıkıyor ortaya. Oradan buradan eğilme emareleri gösteren duvarlar, onların önünde arkasında destekler; dolaşacak yer azalmış içinde ve bahçesinde. Oysa içeride ve bahçede rahat dolaşılsın diye yapılmıştı o bina.
[Devamı]
Makus talihimizi tam yenecektik ki…
Fatih Özatay, Dr.
13 Nisan 2022
İşsiz, asgari ücretli, asgari ücretli olmasa da ücreti asgari ücretin birkaç katının altında kalan, döviz cinsinden borçlu, kura ya da faize endeksli borçlu, emekli, memur ya da benzeri bir konumda değilseniz ve ekonomi ile de ilgiliyseniz, Türkiye ekonomisi size çok ilginç geliyor olmalı. Hele meraklı iktisat öğrencileri için bulunmaz bir hazine. Eşsiz deneyler yapılıyor, az rastlanır gelişmeler yaşanıyor çünkü. Üstelik meraklıların bu deneyleri ve sonuçlarını sıkılmadan bol bol gülümseyerek, kısacası eğlenerek özümsemeleri mümkün. Şüphesiz, öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir unsur eğlenmek.
[Devamı]
Türkiye’nin tarımdaki problemi nedir?
Güven Sak, Dr.
12 Nisan 2022
Keynes “Savaşı nasıl finanse etmek lazım?” (How to pay for the war?) başlıklı politika notunu 1940 yılında yazmıştı. İngiltere’nin bir yandan başlayan savaşı sürdürürken öte yandan milletin de karnını doyurmak için ne yapması gerektiğini somut olarak tartışıyordu, üstat. Aslında politika notunun amacı, tüm zorluklarına rağmen, İngiltere’nin başlayan savaşı sürdürülebilir kılmak için nasıl bir ekonomi politikası izlemesi gerektiğinin altını çizmekti.
[Devamı]
Döviz rezervi düzeyini önemsizleştirmek gerekiyor
Fatih Özatay, Dr.
08 Nisan 2022
Rusya Merkez Bankası’nın yüklü miktarda döviz rezervi vardı. Ukrayna’ya saldırması nedeniyle önemli yaptırımlar geldi Rusya’ya. Bu yaptırımlar çerçevesinde döviz rezervlerinin kullanımına belirgin sınırlamalar getirildi. Egemen bir ülkeyi işgal etmeye kalkıp, binlerce insanın ölümüne yol açan ve milyonlarca insanın da göç etmesine neden olan Rusya, şüphesiz hak ediyor bu yaptırımları.
[Devamı]
Kendimizi köşeye sıkıştırdık
Fatih Özatay, Dr.
06 Nisan 2022
Mart ayı tüketici enflasyonu dün açıklandı. Yıllık enflasyon yüzde 61 olarak gerçekleşti. Şubat 2001’de patlak veren krizden sonra tüketici enflasyonu hızla artmış ve Ocak 2002’de yüzde 73 ile zirveye ulaşmıştı. Krizden sonra uygulanan ekonomi programı ile sonraki aylarda belirgin biçimde düşmeye başladı. 3 Kasım 2002’de genel seçim vardı. Genel seçime girilirken (Ekim ayı) tüketici enflasyonu yüzde 33’e kadar inmişti (Grafik 1).
[Devamı]
Yüzde 70’e yöneliş
Fatih Özatay, Dr.
01 Nisan 2022
Vallahi Alaattin Aktaş’ın yalancısıyım. Alaattin’e göre mart ayı aylık enflasyonu yüzde 8,5-10,5 arasında oluşacak. Böylelikle, mart ayında yıllık tüketici enflasyonu yüzde 66-69 arasında bir yerde gerçekleşecek. İster 66 ister 69; oldukça ürkütücü rakamlar bunlar. Yirmi yılı aşkın bir süredir karşılaşmadık bu kadar yüksek değerlerle. 2000’nin başından bu yana baktığınızda enflasyonun yüzde 69’dan yüksek olduğu sadece üç ay var: Şubat 2000: 69,8, Ocak 2002: 73,2 ve Şubat 2002: 73,1. Son ikisi Şubat 2001’de patlak veren krizden sonra yaşanan kur sıçramasının yol açtığı enflasyonlar.
[Devamı]
