Göç tersine mi dönecek, yoksa başka diyarlara mı gidilecek?
Fatih Özatay, Dr.
15 Ocak 2021
Sanayi üretimi son on yılda ortalama yüzde 0.54 oranında artmış. Bu değer, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış üretim verisinin aylık artış oranlarının ortalaması. Yıllık olarak yüzde 6,7’ye denk düşüyor. On yıl yerine son yirmi yıla da baksanız benzer bir değer karşınıza çıkıyor. Pandemiye karşı alınan önlemler sonucunda geçen yılın Nisan ayında yüzde 30,1 oranında azalmıştı üretim. Mayısta yüzde 18,1 arttı, sonra bu artış oranları hep düştü. Dün açıklanan Kasım ayı verisine göre üretim artışı yüzde 1,3. Farklı bir ifadeyle, düşmüş hali bile hala oldukça yüksek bir üretim artışına işaret ediyor. Üretim, yılın on iki ayı aynı oranda artsaydı (1,3’ü yıllıklandırıldığında) yüzde 16,8 gibi çarpıcı bir üretim artışı olacaktı.
[Devamı]
Bir uçtan öteki uca savrulmamak için
Fatih Özatay, Dr.
13 Ocak 2021
Tekrar dile getirmekte bir sorun olmasa gerek: Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik sorunları salt para politikası ve birkaç süslü “yapacağız, edeceğiz” cümleleri ile çözmek mümkün değil.
[Devamı]
Yine o aynı “Açlık Oyunları” dünyası
Güven Sak, Dr.
12 Ocak 2021
Bakın bu yıl ikinci kez oluyor. Bu hafta, Kapitol’e (Capitol-Amerikan Kongre Binası) saldıran güruhu televizyon başında izlerken, ben yine kendimi Susanne Collins’in “Açlık Oyunları” dünyasında gibi hissettim doğrusu. Temmuz ayı civarında “Black Lives Matter” ayaklanmaları sırasında da böyle olmuştum. Bu kez kalabalık, esasen beyazlardan oluşuyordu ama hadise yine aynı “Açlık Oyunları” dünyasında geçiyor gibiydi. Neden?
[Devamı]
Müslüman öldürmenin teolojik gerekçesi
Hilmi Demir, Dr.
10 Ocak 2021
Bombalar Somali’de, Nijer’de Nijerya'da patlayınca, küçücük kızlar kaçırılıp intihar bombacısı yapılınca dünya kamuoyu kendinden uzak bu şiddeti sessizce geçiştiriveriyor. Binlerce sivil Müslüman Afrika’da Eş-Şebab ve Boko Haram denen kanlı bir terör örgütü tarafından katlediliyor. Tıpkı burnumuzun dibinde DEAŞ terör örgütünün katlettiği Müslümanlar gibi. Evet, Avrupa bunlar yüzünden Müslümanları suçladıkları hâlde bu terör örgütleri yeryüzünü Müslümanlara cehennem yapıyor... İstatistiklere göre son 20 yılda bu kanlı terör örgütleri en çok Müslümanları öldürmüşler. Yani bunlar aslında en çok Müslümanı düşmanlaştırıyorlar. Peki, ama nasıl?
[Devamı]
Büyümüyorken cari açığı artırmayı “başarmak"
Fatih Özatay, Dr.
08 Ocak 2021
Bizim gibi ülkelerde küresel krize değin sık rastlanan bir olguydu: Yurtdışından döviz akımını tersine çeviren ya da en azından durduran dışsal şoklar ithalatı azaltırdı. İhracatın ise ya seyrini fazla etkilemezdi ya da ihracatı artırırdı. Sonuçta cari işlemler hesabı düzelir, genellikle de cari açık cari fazlaya dönüşürdü. Nedeni açık: Olumsuz şok, döviz akımını durdurduğu ya da tersine çevirdiği için döviz arzı azalır ve talebi yükselir, sonuçta da kur ve faiz birlikte sıçrarlardı. Bu gelişmelere bağlı olarak yurtiçi talep azalır ve ekonomi küçülür, dolayısıyla da ithalat keskin biçimde düşerdi. İhracat pazarlarında bir olumsuzluk olmadığı için ihracat eski seyrinde sürer ya da yerli paranın değer kaybetmesine bağlı olarak artardı. Olumsuz şok, genellikle büyük gelişmiş ekonomilerde – öz
[Devamı]
%14,6’yı mumla aramamak için
Fatih Özatay, Dr.
06 Ocak 2021
Türkiye’nin enflasyon deneyimi dünyanın her yerindeki iktisat öğrencilerine zengin bir hazine sunuyor. Uzunca süre, tek haneli ama dünya ölçeğinde yüksek bir enflasyon dert edilmeyince, eninde sonunda enflasyon rayından çıkıyor. Zira enflasyon tek başına büyüyüp serpilen bir olgu değil; uygulanan ekonomi politikasının bir yansıması. Enflasyonu dert etmeyen bir ekonomi politikası temelinde istikrarı bozucu bir ekonomi politikası. “Ya, pek de kötü bir şey olmuyor” diye bu istikrarı bozucu özelliğin dozu artırıldığında (mesela “çılgın” kredi artışına gidilmesi gibi) enflasyon da alıp başını gidiyor.
[Devamı]
Brüksel bu yıl tatil yapmadı, ya biz?
Güven Sak, Dr.
05 Ocak 2021
Avrupa Birliği (AB) fikrinin mimarlarından Jean Monnet, bundan yıllar önce, “Avrupa’nın krizlerle biçimleneceğini ve krizlere bulunan çarelerin bileşkesi olacağını” (Europe will be forged in crises and will be the sum of the solutions adopted for those crises) söylemişti. Bu, yalnızca, krizlerin fırsata çevrilebileceğini vurgulayan iyimser bir yaklaşım değil, bana sorarsanız. Aynı zamanda, her krizin ardından alınan kararların AB’yi yeniden biçimlendireceğini hatırlatan realist bir yaklaşım aslında. Her kriz bir arada yeniden dönüşmek anlamına geliyor sonuçta böyle bakarsanız.
[Devamı]
Sorun, enflasyon mu kur artışı mı?
Fatih Özatay, Dr.
30 Aralık 2020
Uluslararası kıstaslar açısından yüksek bir enflasyon hüküm sürüyor ülkemizde. Sadece Kasım ayında gerçekleşen %14 düzeyi yüksek değil. Çoğu kesimin hiç sesini çıkarıp eleştirmediği ve yıllarca etrafında dalgalandığı yüksek 8 düzeyi de yüksekti. Bunu hak etmiyoruz.
[Devamı]
Orta Direği Tahkim Edin
Güven Sak, Dr.
29 Aralık 2020
Dünyanın gündeminden ne kadar koptuğumuzun farkında mısınız? COVID-19 küresel salgınına rağmen hem de. Bu Aralık, Çin ayı oldu bir nevi. Bir yandan Cang’I (Chang’e) üç haftalık seyahatten sonra topladığı taşlarla aydan döndü. Uzay Ekonomik Bölgesi yine tartışılmaya başlandı. İngilizler, Çin ekonomisinin beklenenden beş yıl önce 2028’de Amerikan ekonomisini geçip dünyanın en büyük ekonomisi olacağını açıkladılar ve bu arada Çin, 2021’de öncelikle orta direği sağlamlaştırmaya yöneleceğini açıkladı. Bakın neler oldu.
[Devamı]
Dinî muhalefet nasıl örgütlenir?
Hilmi Demir, Dr.
27 Aralık 2020
Tarihte “Dinî muhalefet nasıl örgütlenir?” sorusunun cevabını, II. Abdülhamid Han kadar acı bir şekilde yaşamış başka bir devlet adamı herhâlde yoktur. Çünkü dinin iktidar yıkan gücü ve iktidara karşı bir muhalif hareket olarak örgütlenmesi, en karmaşık biçimde Sultan II. Abdülhamid’e karşı uygulanmıştı. Yanlış anlaşılmasın, din derken kastım: Allahü teȃlȃnın beşere gönderdiği ilahi vahyi kastetmiyorum. Kastım, inançlar ve o inançları topluma anlatmakla sorumlu olan: Ulema… Orta Doğu’da ulemanın siyasetle ilişkisi her zaman doğru şekilde ilerlememiştir. Bazen ulema siyasetteki ȃkil adam rolünü unutarak sahaya inmiş, gündelik politikanın önemli bir aracı hâline gelmiştir. Bu durum da inançların toplumu harekete geçirme, sosyal hareketler ve dalgalanmalar oluşturma gücünden istifade etmeye ç
[Devamı]
