Olumlu senaryo
Fatih Özatay, Dr.
10 Haziran 2020
Küresel finansal krizde, büyük yükselen piyasa ekonomilerinin önemli bir kısmının ekonomileri 2008’in ikinci çeyreğinden itibaren daralmaya başladı. Bir kısmı 2009’un ilk çeyreğinde, bir kısmı da ikinci çeyreğinde dibe vurdu. 2009’un ikinci yarının başından itibaren toparlanma süreci başladı ve hızlı sayılabilecek bir toparlanma yaşadı. O dönemde, büyük gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının hızla parasal genişlemeye gitmeleri ve politika faizlerini sıfır ya da sıfıra çok yakın bir düzeyde belirlemeleri, yükselen piyasa ekonomileri açısından bir potansiyel dış kaynaktı. Nitekim küresel kriz yangınının söndürülmesiyle, bol likidite, gidecek ülke aradı. 2008’in özellikle son ve 2009’un ilk çeyreklerinde, yükselen piyasa ekonomilerinin çoğundan önemli miktarda net sermaye çıkışı yaşanmışken,
[Devamı]
ABD-Rusya rekabeti: Suriye iç savaşını ‘klonlamak’
Nihat Ali Özcan, Dr.
10 Haziran 2020
Suriye’de iç savaş on yıldır sürüyor. Esad’ın talihi Rusya’nın oyuna girmesiyle döndü. Bu iyi haberdi. Ülkenin yüzde 70’inde kontrolü sağlamış durumda. Sadece askeri haritalara bakarak yorum yapılacak olursa, Esad iç savaşın bu aşamasında “iyi iş” çıkarmış görünüyor.
[Devamı]
Cari açık ilelebet payidar kalacak mı?
Serdar Sayan, Dr.
09 Haziran 2020
konusunda iktisatçılar olarak değerlendirme yaparken dikkatle izlediğimiz oranlardan biri cari dengenin gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı. Mal ve hizmet ithalatı ve muhtelif transferler için ihtiyaç duyulan döviz miktarı ile mal ve hizmet ihracatı ve transferlerden gelen döviz miktarı arasındaki farkın GSYİH içindeki payını gösteren bu oranın artıya döner gibi olduğu dönemlerde iyice dikkat kesiliyoruz. Bu böyle çünkü Türkiye ekonomisinde cari denge/GSYİH oranının artı değerler alması hayra alamet değil. Şekil 1’den de görüldüğü gibi, bu oranın sıfır çizgisine yaklaşması ve artıya geçmesi, ekonomide durgunluk, büyümenin yavaşlaması ve işsizliğin artmasına denk geliyor.
[Devamı]
COVID-19 Süreci ve Gıda Güvenliği
Halil Agah
09 Haziran 2020
COVID-19 salgın sürecinde hemen tüm dünyada toplumların gıdaya erişiminin yanı sıra, gıda güvenliği konusu da gündemde önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsan sağlığını riske atmayan gıdalar olarak tanımlanabilecek “gıda güvenliği” insanlar açısından hayatta kalma isteğinin en temel içgüdülerinden birisi olarak yaşamın odağında yer alan bir konudur. Bu bağlamda, tüketilen gıdaların da yaşamı riske atmaması gereğiyle bağlantılı olarak gıda güvenliği çok önemlidir.
[Devamı]
Türkiye topraklarında ilk unicorn nihayet görüldü
Güven Sak, Dr.
09 Haziran 2020
Sonunda oldu. Türkiye topraklarında ilk unicorn (tekboynuz) İstanbul’da görüldü. San Fransisco merkezli, Amerikan video oyunları şirketi Zynga, İstanbul merkezli video oyunları startup’ı Peak Games’i 1,8 milyar dolara satın aldı. Bu işlem ile birlikte, Peak Games, Türkiye’nin milyar dolardan fazla yatırım alan ilk startup’ı olarak ilk “unicorn”umuz (tekboynuz) oldu. Ben pek mutluyum, elbette. Keşke on birinci plana zamanında önerildiği gibi “'Plan döneminde en az bir unicorn çıkartmak için adım atmak lazım." filan yazsaymışız. Şimdi havamız olurmuş. Memleketimizde belirgin bir gariplik olmadığı ayan beyan ortaya çıktı. Peki, ama nasıl oldu?
[Devamı]
Suriye gündemden düştü mü?
Nihat Ali Özcan, Dr.
06 Haziran 2020
Koranavirüs salgını, tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de gündemi ve öncelikleri değiştirdi. Ancak Suriye gibi sorunlarımız kendi dinamikleriyle dönüşmeye, farklı yönlere doğru ilerlemeye devam ediyor. Konunun gidişatını anlayabilmek için üç önemli aktörün penceresinden bakmak faydalı olabilir.
[Devamı]
Kamu borcu
Fatih Özatay, Dr.
05 Haziran 2020
1990’ların sonlarına doğru yayınlanan bir çalışma ile başladı: Ekonomilerinin daraldığı dönemlerde, Latin Amerika ülkeleri ile gelişmiş ülkelerin verdikleri maliye politikası tepkisinin tamamen ters olduğu gösterildi. Gelişmiş ülkeler, düşen iç talebi canlandırmak için maliye politikalarını gevşetirken (kamu harcamasını artırıp vergi oranını düşürürken), Latin Amerika ülkeleri maliye politikasını sıkılaştırmak (kamu harcamasını kısıp, vergileri artırmak) zorunda kalıyorlardı. İlk tür maliye politikası ‘döngü karşıtı’, ikinci tür ise ‘döngüye paralel’ olarak adlandırılıyor.
[Devamı]
2020 büyüme oranı
Fatih Özatay, Dr.
03 Haziran 2020
2020’de büyüme oranı ne düzeyde gerçekleşebilir? Bunca belirsizliğin ortasında açık ki yanıtlaması çok zor bir soru. COVID-19 üzerine Güven Sak ile birlikte kaleme aldığımız ikinci yazı DÜNYA’da 13 Nisan’da yayınlandı. O tarihte mevcut sosyal mesafe koyma önlemlerinin -değişmeden sürdüğü her birim zaman aralığı için- ekonomiye etkisinin ne olabileceğini gösteren bir tablo vermiştik. Yüzde 38 gibi bir küçülme oranı ortaya çıkıyordu. Farklı bir ifadeyle, önlemlerin üç ay değişmeden sürmesi halinde, ekonominin o üç ayda bir yıl öncesinin aynı dönemine kıyasla yüzde 38 oranında küçüleceğini hesaplamıştık. Hata payının oldukça yüksek olduğunu (-30 ile -50 arasında bir aralık düşünülebileceğini) belirtmiş ve sadece bir ‘mertebe’ vermeyi amaçladığımızı vurgulamıştık.
[Devamı]
ABD’de şiddet olayları
Nihat Ali Özcan, Dr.
03 Haziran 2020
ABD’nin Minneapolis kentinde polisin bir zenciyi tutuklamak maksadıyla aşırı güç kullanması şüphelinin ölümüne neden oldu. Bu olayın ardından başlayan gösteriler şiddete dönüşerek kısa sürede ABD’nin çeşitli bölgelerine yayıldı. Halen olaylar sürüyor. Göstericilerin, “otoritenin, şiddetin sembolü” olarak gördükleri polise karşı büyük bir öfke biriktirdikleri görülüyor. Bazı şehirlerde ise iş kontrolden çıkarak, özel mülke saldırıya, “yağmalamaya” dönüşmüş durumda.
[Devamı]
“Açlık Oyunları” dünyasında gibi hissediyorum kendimi
Güven Sak, Dr.
02 Haziran 2020
Bu Cumartesi, Elon Musk’ın SpaceX şirketinin Falcon9 roketi, NASA astronotlarını taşıyan Dragon kapsülünü uzaya çıkarıp yörüngeye yerleştirdi. Falcon 9 daha sonra kendi başına yerküreye geri döndü. Pazar günü ise Dragon kapsülü, taşıdığı iki astronotu Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) çıkartıyordu. Aylardır orada olan ikisi Rus kozmonot, biri Amerikalı astronot gelenleri karşılayacaktı. Doğrusu bBen hafta sonunu, “Aşk olsun Elon Musk’a yahu, dediğini yaptı” diyerek geçirdiğimi hemen söyleyeyim. Virüs karşısında halen naçar bekliyor olsak da umut vericiydi olup bitenler.
[Devamı]
