Tekrar gelir karşılaştırması
Fatih Özatay, Dr.
19 Şubat 2011
Türkiye son 30 yılda satınalma gücüne göre kişi başına gelirde Kore ve İrlan'da kadar bile yol alamadı. Son yazımda verdiğim sözü yerine getiriyorum. Önce konuya uzak olanlar için kısa bir hatırlatma: Farklı ülkelerin milli gelirlerini karşılaştırabilmek için bazı düzenlemeler yapmak gerekiyor. Amaç, her ülkenin gelirini, o gelirin ima ettiği 'satın alma' gücünü yansıtacak şekilde hesaplamak. Bu hesaplama sonucunda ortaya çıkan gelire 'satın alma gücü paritesiyle ölçülen gelir' deniliyor. Buna, kısaca 'düzeltilmiş gelir' diyeceğim.
[Devamı]
Farklı gelir karşılaştırmaları
Fatih Özatay, Dr.
17 Şubat 2011
Kullanılan mal ve hizmet fiyatlarına ve yöntemlere bağlı olarak hesaplanan 'düzeltilmiş' gelir rakamları da farklılaşıyor. Ülkelerarası kişi başına gelir düzeyi karşılaştırması netameli bir iş. Ülkelerin gelirleri kendi para birimleri cinsinden hesaplanıyor. Geçerli olan döviz kurlarını kullanıp bu gelirleri aynı para birimi cinsinden ifade etmek mümkün. Ama sorun çözülmüyor.
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Cari açık-1
Fatih Özatay, Dr.
16 Şubat 2011
Cari işlemler açığımız rekor düzeye ulaştı. Birkaç yazı cari işlemler hesabını incelemek istiyorum. Konuya uzak olanlar için bazı bilgiler verdikten sonra, cari işlemler hesabını etkileyen ana unsurları ele alacağım. Türkiye ekonomisinin özelliklerini dikkate alarak bu unsurları tartışacağım. İleride, gündem izin verdikçe, bu tür bir analizi başka önemli makroekonomik değişkenler için de yapmak istiyorum. Kısacası temel sorumuz şu: "Nasıl oluyor da oluyor?"
[Devamı]
Mısır ve Tunus: Başka göstergeler
Fatih Özatay, Dr.
15 Şubat 2011
Salt ekonomik göstergelere bakarak Tunus ve Mısır'da olanları açıklamak mümkün değil. Mısır'a ve Tunus'a ilişkin birkaç göstergeyi daha bu köşeye taşımak istiyorum. Temel soru şu: Salt ekonomik nedenlerle bu ülkelerdeki hareketleri açıklamak mümkün mü? Daha önce bu iki ülkenin kişi başına gelir düzeylerinin ABD'nin kişi başına gelir düzeyine oranının değişimini vermiştim. 2007'de Mısır için yüzde 13.5, Tunus için ise yüzde 23.3 düzeyindeydi bu oran (Türkiye'nin yüzde 17.8). Bu gelirler satın alma gücü ile yapılıyor. Farklı satın alma gücü hesapları farklı oranlar verebilir. Burada Penn Dünya Tabloları'ndan yararlandım. Bu ayrıntı bir tarafa, bu oranların zaman içindeki hareketleri de önemli. Her iki ülke için de bir kötüleşmeden söz etmek mümkün değil. Hatta ılımlı da olsa bir iy
[Devamı]
Faizi bir kişi mi belirliyordu?
Fatih Özatay, Dr.
12 Şubat 2011
Faiz kararını tek kişinin aldığı iddiası, sanıyorum örtük hedefleme döneminde kararı PPK'nın almamasından kaynaklı. Basında okumuşsunuzdur. 'Bir süre öncesine' kadar TCMB'de faiz kararlarının tek kişi tarafından alındığı (elbette TCMB başkanı ima ediliyor), artık durumun böyle olmadığı söyleniyor. Gerçekten 'bir süre öncesine' kadar böyle miydi?
[Devamı]
TCMB'nin sorgulanmaması için
Fatih Özatay, Dr.
10 Şubat 2011
TCMB'ye miktarsal sıkılaştırmayı sağlayabilmesi için destek gerekiyor. Yoksa uyguladığı yeni politika daha fazla sorgulanacak. Son bir hafta içinde iki tane olumlu önemli veri açıklandı: Enflasyonda belirgin bir düşüş, üretimde ise çarpıcı bir artış gerçekleşti. Bu gelişmeleri TCMB'nin yeni politikası çerçevesinde değerlendirmeye çalışacağım.
[Devamı]
Merkez Bankası'nın tedirginliği artabilir
Fatih Özatay, Dr.
09 Şubat 2011
Geride bıraktığımız yıla ait son sanayi üretim endeksi verisi de açıklandı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre bir ay öncesine kıyasla sanayi üretiminde yüzde 5.7 oranında bir artış var. Oldukça yüksek ve etkileyici bir üretim artışı bu.
[Devamı]
Mısır ve Tunus: İki gösterge
Fatih Özatay, Dr.
08 Şubat 2011
Mısır ve Tunus sokak gözlemlerine dayanarak fakir görünüyor. Gelir dağılımına ilişkin veriler ise elimde yok. Tunus ve Mısır ile ilgili iki makroekonomik göstergeye bakmak istiyorum. Bu ülkelerle ilgili ekonomik yorum yapacak bilgim yok. Bu nedenle ele alacağım verileri başka ülkelerin verileriyle karşılaştırmakla yetineceğim.
[Devamı]
Başka açıdan Merkez Bankası'nın açmazı
Fatih Özatay, Dr.
05 Şubat 2011
'TCMB'nin son kararlarından sonra çok sayıda paçal fon maliyet hesabı yapıldı. Normal bir ülkede bu hesap anlamlı değil.' Bir banka düşünün. Toplam 100 liralık fonu (borcu) var. Borcunun tamamı mevduat şeklinde ve bir yıl vadeli olsun. Zorunlu karşılık oranı yüzde 5 ise ve banka sadece kredi açarak topladığı mevduatı değerlendiriyorsa 5 lira merkez bankasına yatıracak, 95 liralık da kredi açabilecek.
[Devamı]
Nasıl paslaşılabilir?
Fatih Özatay, Dr.
03 Şubat 2011
'Asıl yapılması gereken siyasi otoritenin kısa vadeli sermaye girişlerini caydırıcı önlemler almasıdır.' Uygulanmakta olan para politikasının temel sıkıntısı neydi? Şu: Bir yandan, bankaların çok hızlı kredi genişlemesine gitmelerini engellemek için kredi açabilecekleri fon miktarı kısıtlanmaya çalışılıyordu. Diğer yandan, politika faizini belirlenen düzeyde tutmak için bankalara haftalık vadede fon aktarılıyordu.
[Devamı]
