Cari işlemlerde iyileşme ve bir sevimsiz sarmal tehlikesi
Fatih Özatay, Dr.
13 Ekim 2021
Ağustos ayı cari işlemler verisi açıklandı. Cari işlemler hesabı 528 milyon dolar fazla verdi. Bu veri, TCMB’nin önceki Para Politikası Kurulu duyurularında açıkladığı tahminler ile uyumlu. Hatırlarsanız, önceki birkaç yazımda TCMB’nin cari işlemler dengesine ilişkin ileriye yönelik tahmin açıklamasını eleştirmiştim. Zira TCMB’nin ana görevi ‘fiyat istikrarını’ sağlamak. TCMB Kanunu’nun dördüncü maddesi böyle diyor. Denilebilir ki cari işlemler dengesi ile enflasyon arasında bir ilişki var; bu nedenle cari dengeye ilişkin tahmin açıklayabilir. Ama cari dengeye gelene kadar enflasyonla çok daha güçlü ilişkisi olan başka değişkenler var. TCMB onlar için de mi tahmin açıklayacak? Bunun yerine enflasyon tahminlerini ikna edici biçimde yapmasında ve bunları tatmin edici biçimde açıklamasında sa
[Devamı]
Hangi çekirdek?
Fatih Özatay, Dr.
06 Ekim 2021
Eylül ayı enflasyonu açıklandı. Tüketici enflasyonu %19,6 oldu. Yurtiçi üretici enflasyonu yine yüksek düzeyde seyrediyor: %44. Farklı bir ifadeyle enflasyon cephesinde yeni bir şey yok. Sadece genellikle ‘çekirdek’ olarak adlandırılan ‘temel’ enflasyona ilişkin gelişmelerde para politikası açısından bazı ilginçlikler var.
[Devamı]
Yüksek kur-düşük ücret
Fatih Özatay, Dr.
29 Eylül 2021
Bir süredir sadece lira düşük değerli tutulmaya çalışılmıyor. Aynı zamanda ücretlere de bir baskı var. Bu ikisi birlikte ihracatı artırıcı yönde etki yapıyor. Bir anlamda ‘yüksek kur-düşük ücret’ politikası olarak adlandırabiliriz bu politikayı. Döviz kurunun durumu ortada; bir tarafa bırakıyor ve ‘düşük ücret’ kısmına odaklanıyorum.
[Devamı]
Yeni bir para politikası çerçevesi ihtiyacı
Fatih Özatay, Dr.
24 Eylül 2021
Yine Para Politikası Kurulu’nun kararının belli olacağı gün geldi. Son birkaç haftayı ‘çekirdek enflasyon’ karmaşası ile geçirdik. Bundan böyle çekirdek enflasyonun ön plana çıkarılacağı mealindeki açıklama, bazı çekirdek enflasyon göstergelerinin politika faizinin altında seyretmesi nedeniyle, “Acaba faiz indirimine mi hazırlanıyorlar?” kuşkusunu doğurdu. Açıklamadan sonra lira önemli ölçüde değer yitirdi.
[Devamı]
Bozuk para gibi harcamak
Fatih Özatay, Dr.
15 Eylül 2021
Şu satırlar Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun (PPK) 12 Ağustos tarihli basın duyurusundan: “Olumlu dış talep koşulları ve uygulanmakta olan sıkı para politikası cari işlemler dengesini pozitif etkilemektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari işlemler hesabının fazla vermesi beklenmektedir. Cari işlemler dengesinde görülen iyileşme eğilimi fiyat istikrarı hedefi için önem arz etmektedir.”
[Devamı]
Geçmişten bir öykü
Fatih Özatay, Dr.
10 Eylül 2021
TCMB Başkanı, bundan böyle gıda fiyatlarını dışlayan bir enflasyon göstergesine (çekirdek ya da temel enflasyon) odaklanacaklarını açıkladı. Bu satırlar bu açıklamadan birkaç saat sonra yazıldı ve döviz kuru bir önceki kapanış kuruna kıyasla %1 daha yüksek bir düzeyde seyrediyordu.
[Devamı]
Yeni OVP’de potansiyelimizin üzerinde bir büyüme öngörülüyor
Fatih Özatay, Dr.
08 Eylül 2021
2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) dün açıklandı. Dikkatimi çeken birkaç nokta şöyle: Birincisi, büyüme oranına ilişkin yapılan tahmin oldukça iddialı. Üç yıllık dönemin ortalaması %5,3. Gelecek yıl %5, dönemin son iki yılında ise %5,5 oranında büyüyeceğimiz öngörülüyor. Bu oran uzun dönemli ortalama büyüme oranımızdan yüksek. Pandeminin olumsuz etkisini dikkate almamak için 2020’yi işin içine sokmayayım: 1980-2019 ortalamamız %4,6. Potansiyel büyüme oranımızın, son yıllarda verimliliğimizdeki düşüş dikkate alındığında bu ortalamanın altında olması beklenir. Dolayısıyla, hem son kırk yıllık ortalamamızın hem de potansiyelimizin belirgin biçimde üstünde büyüyeceğimiz düşünülüyor. Öte yandan, yatırım ağırlıklı sayılabilecek bir büyüme yapısı öngörülmüş. Tüketim harcamaları
[Devamı]
GSYH’ye bir de başka cepheden bakın
Fatih Özatay, Dr.
03 Eylül 2021
İkinci çeyrek GSYH verisi dün açıklandı. Bir yıl öncesinin aynı çeyreği, ‘kapanma’ nedeniyle önemli bir daralma yaşanan bir çeyrekti. Dolayısıyla, 2021’in ikinci çeyrek rakamlarını bir yıl öncesinin aynı çeyreğine oranlayıp “yıllık şu kadar büyüdük” diye övünmenin bir anlamı yok. Özellikle böyle zamanlarda bir çeyrek öncesi ile karşılaştırma yapmak gerekir. Böyle bakınca durum şöyle:
[Devamı]
Kredi piyasasında iki asimetri
Fatih Özatay, Dr.
01 Eylül 2021
Kredi arzını etkilemeyi amaçlayan iki karar üzerinde çalışıldığına ilişkin haberler çıktı basında. İlki, Kredi Garanti Fonu (KGF) ile ilgiliydi ve şirketler kesimine kredi açılmasını kolaylaştıracak bazı imkânların devreye sokulmasının düşünüldüğü yönündeydi. İkincisi ise tüketici kredilerinin artış oranlarını sınırlamayı amaçlayan bir mekanizma üzerineydi. Açık ki toplam kredi arzı üzerine ters etkiler yaratacak iki karar söz konusu. Elbette haberler doğruysa.
[Devamı]
Üçüncü çeyrekte de yüksek üretim artışı mı?
Fatih Özatay, Dr.
27 Ağustos 2021
Son iki yazımda istatistiklerin ne kadar güvenilir ve kaliteli olduklarının önemi üzerinde durdum. Bu sorunu bir taraf bırakıp olası büyüme gelişmeleri üzerinde durmak istiyorum. Bu köşede daha önce yılın ikinci yarısında özellikle de son çeyrekte bir dönem öncesine kıyasla belirgin bir yavaşlama beklediğimi belirttim. Üçüncü çeyreğin ilk iki ayındaki veriler bu beklentimle uyumlu değil. Farklı bir ifadeyle, üçüncü çeyrekte de üretim tarafında işlerin yolunda gittiğine dair belirgin işaretler var.
[Devamı]
