Yeni para politikası başarılı oldu mu?
Fatih Özatay, Dr.
13 Temmuz 2011
Salı günü açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre geçen yılın ilk beş ayında 16.8 milyar dolar olan cari işlemler açığımız bu yılın aynı döneminde 37.3 milyar dolara çıktı. Rekor düzeydeki bu açığın çok önemli bir kısmı kısa vadeli sermaye girişleri ile finanse ediliyor. Gelişmiş ekonomilerdeki önemli sorunların çözümü için bir türlü mesafe alınamayınca cari açık ve bu açığın finansman biçimi Türkiye için risk oluşturmaya devam ediyor.
[Devamı]
Para politikası açısından tartışılması gereken konu
Fatih Özatay, Dr.
12 Temmuz 2011
Merkez Bankası'nın uyguladığı yeni para politikasının başarıya ulaşma şansı -hadi yok demeyeyim- çok az. Bağımsız bir otoritenin (Bankacılık Düzenleme ve Denetim Kurumu'nun-BDDK) desteği olmadan bir işe yaramayacak bir kararı, bir başka bağımsız otorite (Merkez Bankası-MB) alabilir ve diğerinin ona uymasını bekleyebilir mi? Koordinasyonu kim yapacak? Koordinasyon yapıldı diyelim, uyum konusunda bağlayıcılık nasıl sağlanacak? Bağlayıcılığı, kendisinden bağımsız olunan otorite (Hazine-bakan) sağlayabilir mi? Sağlarsa bağımsızlık kalır mı? MB'nin yeni politikaları hakkında tartışmalar yapılıyor. Ama bu sorulara odaklanılmıyor. Oysa bu sorular çok önemli çünkü BDDK'nin desteği olmadan MB'nin uyguladığı yeni para politikasının başarıya ulaşma şansı -hadi yok demeyeyim- çok az. Nedenle
[Devamı]
Bir yapısal reform önerisi
Fatih Özatay, Dr.
09 Temmuz 2011
Ders kitabı yazımını özendirmek ve asgari kalite standartlarını oluşturmak üzere yeni kurallar tasarlanmalı. Bilimsel dergiler bastıkları yazıların belli bir kalitenin üzerinde olmasını isterler. Bu nedenle bu dergilere gelen yazılar önce editör kurulundan bir üyenin süzgecinden geçer, sonra da yazının konusundaki uzman kişilere (hakemlere) gönderilirler. O hakemlerden gelen raporlara göre yazıların basılıp basılmayacağına karar verilir. Gerekirse de yazarlardan düzeltme istenilir. Şüphesiz bu belirttiklerim bilimsel olduğunu iddia eden her dergi için geçerli değil; geleni yayımlayan dergiler de var.
[Devamı]
Merkez Bankası bundan sonra ne yapacak?
Fatih Özatay, Dr.
07 Temmuz 2011
Merkez Bankası'nın ne yapacağını artık alışılageldik enflasyon hedeflemesi çerçevesinde düşünmemek gerekiyor.Kabaca 2008 ortası-2009 başları gibi bir tarihten itibaren ana enflasyonda daha önce gözlenen ataletin bir miktar kırıldığı gözleniyor. Ayrıca, Ekim 2010'dan bu yana artmasına karşın I göstergesi ile ölçülen yıllık temel enflasyonunun 2004'ten bu yana düşme eğiliminde olduğu saptanıyor.
[Devamı]
Potansiyel büyüme hızı değişti mi?
Fatih Özatay, Dr.
06 Temmuz 2011
Diziye ara verip güncele dönüyorum. Grafik 1'de 2007'nin son çeyreğinden bu yana mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH'nin) hareketleri var. Kolay okunsun diye 2008'in ilk çeyreğindeki GSYH değeri 100 olacak şekilde tüm diğer verileri endeks haline getirdim. 2008'in ilk çeyreğinin özelliği, küresel krizden önceki en yüksek GSYH değerine ulaşıldığı çeyrek yıl olması. Grafik 2'de ise yine mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH, 2000'in üçüncü çeyreği ile 2003'ün son çeyreği arasındaki dönem için gösteriliyor. Bu sefer 2000'in son çeyreği 100 olacak şekilde çizildi grafik. Ayrıca her iki grafikte de 100 değeri yatay çizgiler ile gösteriliyor.
[Devamı]
Enflasyon gelişmeleri
Fatih Özatay, Dr.
05 Temmuz 2011
Temel enflasyonun ne kadar temel enflasyonu gösterdiğine dair derin şüphelerim var. Bir ay öncesine göre tüketici fiyat artışı yüzde eksi 1.43 olarak açıklandı. Böylelikle mayıs ayında yüzde 7.2 olan yıllık enflasyon, haziran ayında yüzde 6.2'ye indi. Bu değer, 2003'ten bu yana gerçekleşen en düşük haziran ayı enflasyonu. 2006-2010 döneminde haziran ayı enflasyonlarının ortalaması yüzde eksi 0.14. Aynı değer 2007-2010 için ise yüzde eksi 0.26.
[Devamı]
Nasıl merak ettirilir? Nasıl çalıştırılır?
Fatih Özatay, Dr.
02 Temmuz 2011
Mevcut eğitimden yararlanmak için öğrencileri çalıştırmaya özendirmek gerekiyor. Bu başarılmadığı sürece sonuç alınamaz. Son zamanlarda akademik hayata ilişkin bayağı yazı yazdım. Bugün de farklı bir çerçevede o hayata ilişkin diziye devam ediyorum; öğrencilerle ilgiliyim temel olarak.
[Devamı]
Sıfır reel faiz meselesi
Fatih Özatay, Dr.
30 Haziran 2011
Bankalardaki mevduatın milli gelire oranı şu andaki düzeyinde değil de 1980 öncesindeki düzeyinde kalsaydı ne olurdu? Biraz geçmişe gideyim: Bankalardaki toplam mevduatın milli gelire oranı 1970-79 döneminde ortalama yüzde 14.5 düzeyindeydi. Bu değer 1980-89 döneminde yüzde 18.7, 1990-99 döneminde ise yüzde 23.2 oldu. 2007 yılında aynı oran yüzde 43.3, 2009 yılında ise yüzde 55.8 düzeyindeydi.
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Faiz ve kur - 4
Fatih Özatay, Dr.
29 Haziran 2011
Dizinin bu bölümündeki dördüncü yazıda biraz da döviz kurunun nasıl belirlendiğini açıklamaya çalışan iktisat kuramlarının başarısızlıklarından söz edeceğim. Kuramın en zayıf olduğu alanlardan biri bu. Buna karşın döviz kurunun şu ya da bu değeri alması 'gerektiği' konusunda sıklıkla açıklamalar duyuyoruz. O açıklamaları yapanlar kendi çıkarları doğrultusunda döviz kurunun olması 'gerektiği' yeri söylemiyorlarsa, demek ki iktisatçıların bilmedikleri modelleri bazı var. Ya da çok bilinen, ama doğruluğu kanıtlanamayan bir ilişkiye dayanıyorlar: Satın alma gücü paritesi. Ondan başlayayım işe.
[Devamı]
Yurtdışındaki gelişmeler ve kredi talebi
Fatih Özatay, Dr.
28 Haziran 2011
Dünyanın içinde bulunduğu duruma bağlı olarak işadamlarının daha temkinli olacakları yönünde sinyaller gelmeye başladı.Yunanistan'a daha önce açılan kredinin bir kısmının serbest bırakılması ve Avrupa Birliği'nce kararlaştırılan ek kredinin verilmesi için komşunun almayı planladığı bütçe önlemlerinin parlamentoda kabul edilmesi gerekiyor. Oylamanın çarşamba günü yapılması bekleniyor. 300 üyeli parlamentoda iktidarın 155 sandalyesi var. Ancak, haberlere göre, iktidar partisinden bazı milletvekilleri planlanan önlemlere karşı olduklarını açıkladılar. Bir de 48 saatlik genel grev söz konusu. Yine de muhalefetten bazı milletvekillerinin desteği ile önlemlerin kabul edileceği bekleniyor. Umuluyor demek daha doğru olacak. Yunanistan tedirginliği
[Devamı]
