Maliye politikası sıkı değilse
Fatih Özatay, Dr.
14 Nisan 2011
Türkiye, yaklaşan genel seçimler nedeniyle 2010 yılında 'gevşek' bir maliye politikası izlemeyi tercih etmiş. Türkiye ekonomisi, 2010 yılında yüzde 8.9 gibi oldukça yüksek bir hızla büyüdü. Küresel kriz sırasında içine düştüğümüz 'V' şeklindeki çukurdan üçüncü çeyrekte çıkmıştık. Dördüncü çeyrekte gerçekleşen gayri safi milli hasıla (GSMH) değeri, bu çıkışı tescilledi. Krizden önceki en yüksek GSYH değeri 2008'in ilk çeyreğinde gerçekleşmişti. 2010'un son çeyrek GSYH değeri, kriz öncesindeki zirve GSYH değerinden yüzde 5.4 daha yüksek.
[Devamı]
Ödemeler dengesinde son gelişmeler
Fatih Özatay, Dr.
13 Nisan 2011
'Nasıl oluyor da oluyor?' dizisinin 'büyüme' bölümüne bu hafta ara verip güncele dönüyorum. Yeni açıklanan ödemeler dengesi verileri üzerinde durmak istiyorum. İki hafta önce 2010 yılına ilişkin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) rakamlarını öğrendik. 2010 yılında çok yüksek bir büyüme hızı gerçekleştirdik: Yüzde 8.9. Yüksek bir hızla büyümek olumlu bir gelişme elbette. Ancak potansiyel büyüme hızımızın yüzde 4.5 olduğu dikkate alındığında, potansiyelimizin bu kadar üzerinde bir hızla büyümenin bir takım sorunlar doğuracağı da (doğurduğu da) açık.
[Devamı]
Kısa vadeli sermaye girişi azalıyor mu?
Fatih Özatay, Dr.
12 Nisan 2011
Bankalar ve şirketler uzun vadeli borçlanabilmiş. Uzun vadeli kaynak kullanımı da kısa vadeli kullanımlarını aşmış. Şubat ayı ödemeler dengesi verileri dün açıklandı. Geride bıraktığımız yıl çok yüksek bir cari işlemler açığı verdik: Cari açığın gayri safi yurtiçi hasılamıza (GSYH) oranı yüzde 6.6 oldu.
[Devamı]
Zeki çocuklar
Fatih Özatay, Dr.
09 Nisan 2011
Uluslararası çaptaki uzmanlarınızdan yeterince yararlanamayınca kalkınma yarışında arzuladığınızı gerçekleştiremiyorsunuz. Perşembe günkü yazımın son paragrafını biraz daha deşmek istiyorum bugün. Şöyle bitiyordu: "Ne yazık ki eğitim ve beceri düzeyimiz, gelişmiş ülkelerdeki ya da gelişmiş ülkelerin düzeyine hızla yaklaşan ülkelerdeki kadar yüksek değil. Bunu hepimiz biliyoruz. Oysa ortalama eğitim ve beceri düzeyimizin çok üzerinde eğitim ve beceri düzeyine sahip uzmanlarımızı yeterince değerlendiremediğimizi sıkça unutuyoruz. Farklı bir ifadeyle ortadaki potansiyelden de yeterince yararlanmıyoruz."
[Devamı]
Üniversite sınavındaki şifre, refah düzeyimizin de şifresi mi?
Fatih Özatay, Dr.
07 Nisan 2011
Bir ülkenin vatandaşının eğitim ve beceri düzeyinin yüksek olması, ülkenin zenginleşmesini sağlayan temel unsurların başında geliyor.Üniversite sınavına 1973 yılında girdim. O dönemde ODTÜ farklı bir sınav yapıyordu. Bir de genel üniversite sınavı vardı. Genel sınava girdik; ertesi gün soruların çalınıp bazı öğrencilere dağıtıldığına ilişkin haberler gazeteleri kapladı. Yanılmıyorsam bu haberlerin ilki Cumhuriyet gazetesinde çıkmıştı. Neden sonra haberin doğru olduğu anlaşıldı ve genel üniversite sınavı iptal edildi.
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Büyüme-3
Fatih Özatay, Dr.
06 Nisan 2011
'Nasıl oluyor da oluyor?' dizisinin 'büyüme' bölümünün üçüncü yazısında sıra. Önce çok kısa bir özet. İki temel gözleme değinmiştim. Birincisi, ülkeler arasında önemli gelir farkları vardı. İkincisi, bazı ülkeler zenginlerle aralarındaki farkları kapatırken, bazı ülkeler bunu başaramamışlardı. Büyüme kuramı çerçevesinde geliştirilen modeller, ülkeler arasındaki gelir farklılıklarını teknoloji ve işgücünün eğitim (beceri) düzeylerindeki, sermaye stokundaki ve tasarruf oranlarındaki farklılıklarla açıklıyorlar. Peki, neden bazı ülkeler sermaye stoklarını ve tasarruf oranlarını artıramadı, teknolojilerini yenileyemedi, iş yapma biçimlerini değiştiremedi, eğitimi yaygınlaştırıp kalitesini yükseltemedi?
[Devamı]
BDDK ile Merkez Bankası birleşsin mi?
Fatih Özatay, Dr.
05 Nisan 2011
Bazı ülkelerde düzenleme ve denetlemeden sorumlu ayrı bir kurum yok, bazı ülkelerde ise bu amaçla kurulmuş özerk kurumlar var.Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Haziran 1999'da çıkan Bankacılık Kanunu ile kuruldu. Çalışmalarına Ağustos 2000'de başladı. O tarihten önce bankaların düzenlenmesi ve denetlenmesine ilişkin yetkiler Hazine Müsteşarlığı ve Merkez Bankası'nda (MB) idi.
[Devamı]
Yoksa her zaman yararlı değil mi?
Fatih Özatay, Dr.
02 Nisan 2011
Farklı bakış açısı meselesi her zaman yararlı değil; karışık bir iş vesselam. Geçenlerde "Olaylara farklı yönlerden bakmak her zaman yararlıdır" şeklinde ahkâm kesmiştim. Yetinmeyip, "Alışılmışın dışına çıkabilmek de önemli" şeklinde devam etmiştim.
[Devamı]
Mali disiplin yolundaki adımların olası sonuçları
Fatih Özatay, Dr.
31 Mart 2011
İyi günlerde normalin üzerindeki toparlanmayı kötü günlere hazırlık amacıyla borcunuzu azaltmak için kullanabilirsiniz. Küresel krizde artan işsizliği ve azalan üretimi eski düzeylerine bir an önce getirmek için özellikle gelişmiş ülkelerde maliye politikaları büyük ölçüde gevşetildi. Vergi iadeleri yapıldı, vergi oranları düşürüldü, kamu harcamaları yükseltildi. Bu önlemlerden önce de finansal sistemdeki büyük yangını söndürme ve bankaları kurtarma operasyonu yapılmıştı. Sonuçta bütçe açıkları yükseldi; açıkların finansmanı için bol miktarda borçlanıldı; kamu borçları sıçradı.
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Büyüme-2
Fatih Özatay, Dr.
30 Mart 2011
'Nasıl oluyor da oluyor?' dizisinin 'büyüme' bölümüne devam ediyorum bugün. İki temel gözleme değinmiştim. Birincisi, ülkeler arasında önemli gelir farkları vardı. İkincisi, bazı ülkeler zenginlerle aralarındaki farkları kapatırken, bazı ülkeler bunu başaramamışlardı.
[Devamı]
