Düşük faiz-yüksek kur: İşte cari fazla, oh ne âlâ
Fatih Özatay, Dr.
16 Mart 2009
Ortada küresel kriz yokken, bu köşede ele alınan temel konuların başında yapısal ekonomik sorunlarımızın üzerine nasıl gidilebileceği geliyordu. Bu sorunlar üzerinde düşünen bir grup çalışma arkadaşıyla birlikte yapılan çalışmalardan ve tartışmalardan ortaya çıkan sonuçlar, (elbette benim anladığım şekliyle) bu köşeye sık sık taşınıyordu. Yapısal ekonomik sorunları çözmeyi amaçlayan yeni bir reform dalgasının gerekliliği açıktı. Bunları kısaca 'mikro reformlar' ya da 'ikincil nesil reformlar' olarak adlandırmıştık. Sonradan çoğu kişi 'mikro reform' kervanına katıldı, iyi de oldu.
[Devamı]
Kamu açığı denetiminde gösterilen titizlik bugün de sürdürülmeli
Hasan Ersel, Dr.
16 Mart 2009
Krizle baş edebilmek için tasarruf, döviz ve kamu açığından kaynaklanan kısıtların varlığını kabul etmeliyiz. Kamu açığının denetim altında olması, tasarruf ve döviz kısıtlarının gevşemesine katkı yapabilir. 1960'ların sonlarında iktisat derslerinde gelişmekte olan bir ülkenin kalkınma hızını belirlemede en önemli iki kavramın "tasarruf" ve "döviz" kısıtları olduğu üzerinde durulurdu. 1980'lerde "açık ekonomiye" geçtik. Bu dönemde bir üçüncü kısıt bizim daha çok ilgimizi çekmeye başladı. O da "mali kısıt", yani kamu dengesiydi. Özellikle sermaye hareketlerinin serbestleştirilmesinden sonra (1990'lar), sanki ilk iki kısıt sanki yokmuş gibi düşünme alışkanlığı hakim oldu. Madem ki sermaye hareketleri serbestti o halde yatırım yapacaklar gerekli fiyatı ödemeye razı olduklarında dünya mali p
[Devamı]
Dördüncü ekonomik pakette niyet iyi ama...
Fatih Özatay, Dr.
15 Mart 2009
Cuma günü 'dördüncü ekonomik paket' açıklandı. Dördüncü olduğuna göre, bundan önce açıklanmış üç tane daha olmalı. 'Mış' diyerek haksızlık etmeyeyim; üçüncüyü hatırlıyorum çünkü. Öte yandan ortada tarafımca yapılmış büyük bir haksızlık da yok. İlk iki paket, neyse onlar, gündemde yer almadılar, bende de iz bırakmamışlar. Üçüncüsü ise ilgili ilgisiz her türlü kararın içinde olduğu bir 'torba' yasaydı.
[Devamı]
Sanayi üretiminde düşüş
Hasan Ersel, Dr.
13 Mart 2009
Ocak 2009'da sanayi üretiminin 1 yıl öncenin aynı ayına göre yüzde 21,3 düşüş göstermesi dikkatleri, -belki de fazlasıyla- üzerine topladı. Kuşkusuz bu rakamın bir anlamı var: Geçen senenin aynı ayına göre üretimde ciddi düşme olduğunu gösteriyor. Ancak ekonomide son dönemde ne olup bittiğini anlamak için bu rakam ne kadar yararlı? Geçmişin güzel günleri anılarda sadece soluk izler bırakmış durumda. Herkes bu günlerin farklı olduğunu biliyor. Sanayiciler son birkaç ayda neler olduğuna bakıp eğilim saptamaya çalışıyor. Sanayide çalışan işçiler de. Onların bekleyişlerini ve dolayısıyla kararlarını etkileyecek olan geçen seneye oranla bugün nerede olduğumuz değil, şu günlerde neler olup bittiği. TÜİK'in verilerine göre sanayi üretimi 2009 Ocak ayında 1 ay önceye oranla sadece yüzd
[Devamı]
Önlemlerin bütçeye getireceği yük
Fatih Özatay, Dr.
12 Mart 2009
Mevcut dış koşullar 2009 boyunca sürerse ve önlemleri içeren yeni bir program açıklanmazsa 2009'da ekonomimizin küçülme hızının yüzde 6,58,5 aralığında gerçekleşebileceğini belirtmiştim son yazımda. Başka senaryolar da vardı: Küçülme hızının ne olacağı, ihracatımız, küresel risk alma iştahı, ekonomimize vatandaşlarımızın duyduğu güven ve bankalarımızın açtıkları kredi tutarına bağlıydı.
[Devamı]
Bu, sadece bir ekonomik kriz değildir
Güven Sak, Dr.
12 Mart 2009
İçinde bulunduğumuz bu küresel afetin yalnızca son otuz yıldır alıştığımız anlamıyla bir ekonomik kriz olmadığının farkında mısınız? Sayın Başbakanımız dahil yöneticilerimiz hâlâ farkında olmayabilirler ama bakınız Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Hüseyin Obama farkında. Gelin bakın nasıl farkında ve biz neyi ıskalıyoruz? Başkan Obama 6 Mart'ta Columbus, Ohio'daydı. "Toparlanma Paketi" çerçevesinde, Columbus Polis Akademisi'nin mezuniyet törenindeydi. Başkan, halkına, Toparlanma Paketi çerçevesinde nasıl Adalet Bakanlığı emrine 2 milyar dolarlık bir fon verildiğini ve bundan böyle sokaklarda nasıl daha çok polis olacağını, nasıl daha fazla savcı istihdam edileceğini anlatıyordu. Başkan, halkına moral verip, kendilerine ve ülkelerine güvenmelerini istiyordu. Ama o zate
[Devamı]
İki ay sonra rakamlara bakarak göreceğinizi ben şimdi yaşıyorum
Güven Sak, Dr.
10 Mart 2009
Geçenlerde bir işadamı dostumuz üst düzey bürokratlara ilinde şirketlerin karşı karşıya olduğu problemleri izah ederken en sonunda dayanamadı ve "Sizin iki ay sonra rakamlara bakarak göreceğinizi, ben şimdi yaşıyorum" dedi. Esasen öyle olmuyor mu? Bakın şimdilerde 2008 yılı bilançoları açıklanıyor. Neyi öğreniyoruz? 2008 yılı aralık ayında şirketin durumunun nasıl olduğunu. Şimdi ise 2009 yılının mart ayının başındayız. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2008 yılı için verileri yine benzer bir gecikmeyle açıklıyor. Sonuçta, memlekette ne olup bittiği rakamlara iki ay sonra yansıyor. Bilançolar açıklanıyor, kriz belirginleşiyor. Açıklanan bilançolar yeni bir malumat taşımıyor. Aylar öncesinden belli olanı yalnızca teyit ediyor. Bir de Türkiye'nin ne kadar çok bir acil durum değerl
[Devamı]
Canını sıkmak istemeyen okumasın
Fatih Özatay, Dr.
09 Mart 2009
Sıra 2009'a ilişkin küçülme rakamlarına geldi. Önce ne yaptığımı anlatayım. 1998-2008 dönemi için çeyrek dönemlik verileri kullanan oldukça küçük ve basit bir model kurdum. Bu basitlik her türlü ayrıntıdan kurtularak sadece büyümeye odaklanmaya yarıyor.
[Devamı]
Neden 'yerel' seçimler 'yerel' değil
Hasan Ersel, Dr.
09 Mart 2009
Ali T. Akarca'nın çalışmasına göre iktidar partileri yerel seçimlerde genel seçimlere oranla daha az oy alıyor. AKP'nin yerel seçimleri genel seçim havasına döndürmekle oy oranını yükseltmeyi hedeflediği düşünülebilir. 7-8 Mart 2009 tarihli Referans gazetesinde Gökçe Aytulu'nun güzel bir yazısı yayımlandı. Sayın Aytulu, Türkiye'de geçen 10 yılı aşkın sürede yerel seçimlerin makro düzeydeki politikanın uzantısı olmaktan çıkıp yerelleşme yönünde filiz vermeye başladıklarına dikkat çekiyor. Ancak Sayın Aytulu 29 Mart 2009 seçimlerinde bu eğilimin tersine çevrilmekte olduğunu da vurguluyor. Bunun temel nedeni olarak da iktidar partisinin bu seçimi bir "meşruiyet sınavı" olarak kullanmak istemesini gösteriyor. Sayın Aytulu'nun görüşlerine başvurduğu Fuat Keyman, Ali Yaşar Sarıbay
[Devamı]
2009 küçülmesi: Bir türlü elim yazmaya gitmiyor
Fatih Özatay, Dr.
08 Mart 2009
'2009'da ne kadar küçüleceğiz?' sorusunu teknik bir model yardımıyla yanıtlamak gerektiğini söylemiştim pazartesi günü. Aslında ilk sonuçlar bir süredir bilgisayarımda duruyor. Ama açıkçası bu köşeye taşımaya cesaret edemedim. Çünkü çıkan sonuçlar çok sevimsiz. Bu nedenle çok sayıda deneme yapmak ve hata payını azaltmak istedim. Hemen rakam vermeyeceğim. Biraz 'arkası yarın' gibi olsun. Önce başladığım işi yarım bırakmayayım; 2001'de yaşananlarla karşılaştırıyordum şu sıralar yaşadıklarımızı.
[Devamı]
