Kısa vadede yapılabilecekler çok sınırlı
Fatih Özatay, Dr.
06 Eylül 2009
Ekonomik daralma döneminden çıkışın başlangıç zamanı ve hızı artık kısmen de olsa bizim kontrolümüzde değil. Krizin iyice şiddetlendiği ve olası etkilerinin giderek belirginleşmeye başladığı 2008 sonuna doğru, dümene geçip bazı kararları alabilseydik, kontrol kısmen bizde olacaktı. Ama artık bu olanak kalmadı. Bunun temel nedeni, bütçe açığımızın geldiği düzey ve önlem alınmazsa ileride bu açığın daha da artması olasılığı. Bunun en somut kanıtı elektriğe yapılan son zam ve sağlık harcamaları üzerinde yoğunlaşan tartışma. Anlaşılan elektrik piyasasında faaliyet gösteren KİT'lerin mali yapıları çok bozulmuş ki, elektriğe bu kadar yüklü bir zam yapıldı. Sosyal güvenlik sistemine yönelik onca reforma karşın, bütçeden sisteme aktarılan kaynak giderek artıyor. Özellikle sağlık sistemini
[Devamı]
Yeni söylem zamanı
Fatih Özatay, Dr.
03 Eylül 2009
Türkiye'nin önümüzdeki iki-üç yıl hiç olmazsa yüzde 4.5 - 5 dolaylarında olan tarihsel ortalama büyüme hızına yakın bir hızda nasıl büyüyeceğini henüz anlamış değilim. Sanıyorum bunda benim pek bir günahım yok. Hâlâ inandırıcı bir ekonomi politikası yok çünkü. Olsa, çaba sarf edeceğim; anlamaya çalışacağım. 2001 krizinden sonra uygulamaya sokulan Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı tutarlı bir çerçeve sunuyordu: Çökmek üzere olan bankacılık sektörünün sağlığına kavuşturulması. Sürdürülemez olduğu her gün dile getirilen maliye politikasının disipline edilmesi ve kamu borcunun düşürülmesi. Şok emici olarak dalgalı kur rejiminin uygulanması ve parasal disiplinin sağlanması. Türkiye'nin bir daha böyle durumlara düşmemesi için ekonomik kurumsal yapının değiştirip sağlamlaştırılması. Bu çer
[Devamı]
Mali kural ve bağımsızlık
Fatih Özatay, Dr.
31 Ağustos 2009
Politik amaçlarla uygulanan ekonomi politikalarına ve sonuçlarına ilişkin gelişkin bir literatür var. Bu alanda bugüne değin çok sayıda kuramsal çalışma yapıldı. Bunların yanı sıra, uygulamada olan bitenle geliştirilen kuramlar arasındaki ilişki de yoğun biçimde araştırıldı. Bu alanda çok tanınan ve dolayısıyla artık birer 'klasik' haline gelen çalışmaların ortak bulguları şu:
[Devamı]
Muhtemel teorik gelişmeler
Fatih Özatay, Dr.
30 Ağustos 2009
Önümüzdeki dönemde iktisatçıları hummalı bir çalışma bekliyor. Özellikle makroiktisat alanında yeni modellerin geliştirilmesi söz konusu olacak. Finansal sektör bu modellerin bazılarında önemsiz bir ayrıntı düzeyinde bile yer almıyor. Finansal sektördeki depremin dünyanın başına açtıkları düşünüldüğünde bu yaklaşımın gözden düşmesi beklenir.
[Devamı]
Krizler ve batan bankalar
Fatih Özatay, Dr.
27 Ağustos 2009
Küresel krizin ne zaman başladığına dair tevatür muhtelif. Bu tarihi 2006'nın sonu olarak alanlar var. Ya da ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Bernanke'nin altı gün önce yaptığı konuşmada belirttiği gibi Ağustos 2007 olarak alanlar da. Ama herkes krizin Eylül 2007'de zirveye tırmandığı konusunda anlaşıyor. Biraz hatırlayalım:
[Devamı]
Üretim kaybı
Fatih Özatay, Dr.
24 Ağustos 2009
Yakınlarda değinmiştim; böyle anormal dönemlerde üretimdeki gelişmeleri sadece bir yıl öncesinin aynı dönemine göre bakarak değerlendirmek yeterli olmuyor. Bunun yanı sıra, bir de üretimin tepe noktasına ulaştığı dönem ile dip noktası arasında geçen sürede gerçekleşen üretim kaybına bakmak gerekiyor. Böylelikle kriz nedeniyle ne kadar kayba uğradığımız daha bir belirginleşiyor.
[Devamı]
Yine vergi indirimi üzerine
Fatih Özatay, Dr.
23 Ağustos 2009
Bazı sektörlere ilişkin mart ayında alınan ÖTV indirimi kararından sonra alışkanlık haline gelen otomotiv sektöründe gelişmeler yazılarından biri ile yine karşınızdayım. Bu konuda her ay yazıyor olmamın temel nedeni şuydu: Bütçe olanaklarımız, küresel krizin istihdamı ve üretimi keskin biçimde azaltıcı etkilerine karşı çok fazla bir şey yapmamıza izin vermiyordu. Ama iç talebi artırıcı politikalara ihtiyaç olduğu da açıktı. Bu durumda, makul olan kısıtlı bütçe imkânlarını üretimi en fazla artıracak şekilde yönlendirmekti.
[Devamı]
Yükseköğretimde tek tip
Fatih Özatay, Dr.
20 Ağustos 2009
eyrek de olsa gündem izin verdikçe yüksek öğretim hakkında bir şeyler yazmaya çalışıyorum. Geçenlerde yüksek öğretimimizi 'tek tip' olarak görme eğiliminin bir yansıması hakkında yazmıştım. Bu yazı üzerine Üstün Ergüder'den bir mektup aldım. Mektup eşliğinde bir de rapor geldi.
[Devamı]
Eğitimde kalite sorunu
Fatih Özatay, Dr.
17 Ağustos 2009
İnsanlarımızın bilgi ve becerilerinin daha üst bir düzeye çıkmasının kişi başına gelir düzeyimizi ve büyüme hızımızı artıracak unsurların başında geldiğini ekonomi teorisi söylüyor bize. Elbette bugünden yarına olacak bir şey değil bu. Söz konusu olan uzun dönem.
[Devamı]
Yanlış yorum
Fatih Özatay, Dr.
16 Ağustos 2009
Son krizin derinliği ve uzunluğu hepimizin moralini bozmuş olacak ki, basit üretim artışı yorumlarında en az 15 yıl geriye gittik. Üretimimizin arttığını gösterebilmek için, sanayi üretiminde bir ay öncesine kıyasla artıştan söz etmeye başladık. Mesela, temmuz ayında sanayi üretiminin yüzde 7.3 oranında arttığı belirtildi. Bunun hiç mi hiç anlamı yok. Aslına bakarsanız, bir yıl öncesine kıyasla, temmuz ayında yüzde 9.7 oranında daha az üretmiştik.Yıllık olarak sanayi üretimimizin çok yüksek arttığı herhangi bir yılı alın. Ocak ayında bir ay öncesine göre sanayi üretiminin düştüğünü bulacaksınız.
[Devamı]
