Nereye, ne kadar?
Fatih Özatay, Dr.
12 Mayıs 2008
İçinde bulunduğumuz koşullarda yeni bir ekonomik hikâyeye öylesine ihtiyacımız var ki... Türkiye'nin ekonomik açıdan bir üst lige sıçrayacağının güvencesini verecek, kısaca ileriye tekrar güvenle bakmamızı sağlayacak bir hikâyeye... Böylelikle dışarıdaki depremi en az hasarla atlatacağımıza da inanacağız. Bu hikâye özünde Türkiye'nin potansiyel büyüme hızını nasıl artıracağımızı ve işsizlik sorunu ile nasıl baş edeceğimizi anlatmalı bize. Diyelim ki böyle bir hikâye yazdınız, ekonomiye duyulan güvenin giderek azaldığı bu çalkantılı ortamda bunu nasıl anlatırsınız? Farklı biçimde sorarsam; önemli bir reform hamlesine nasıl başlarsınız? Herhalde Bağdat'taki sağır sultanın bile duyacağı bir kampanya ile. O sultanın duyduklarına inanması için de hiçbir tereddütte yer vermeyecek şeki
[Devamı]
Nasıl yüksek faiz istenir?
Fatih Özatay, Dr.
11 Mayıs 2008
Bazı makro ekonomik göstergeleri milli gelire oranlayıp öyle inceliyoruz. Uluslararası karşılaştırmalarda da benzer bir yol izliyoruz. Bu alışkanlık bazen bu karşılaştırmaları neden yaptığımızı, yani işin özünü unutturabiliyor bize. 3 Nisan'da açıklanan 'Orta Vadeli Mali Çerçeve' raporunda uluslararası borç karşılaştırmaları var. vrupa Birliği'ne üye ülkelerinkine kıyasla kamu borcunun düşük bir düzeyde olduğunu göstermeyi amaçlıyor. Böylelikle faiz dışı fazladaki indirimin aslında bir gevşemeye işaret etmediğini, düşen borçla birlikte böyle bir indirimin ekonomik açıdan sorun çıkarmayacağını ima ediyor. Kamu borcu çok önemli bir gösterge. Borcun yüksekliği ile o borcun maliyeti arasında çok yakın bir ilişki var. Borç ne kadar yüksekse, faizi etkileyen diğer unsurlar aynı kalmak ü
[Devamı]
Mali gevşeme: Zamanı mı?
Fatih Özatay, Dr.
08 Mayıs 2008
Son GS-FB karşılaşmasında, FB kalecisi Volkan ile stoper Edu büyük bir 'zamanlama hatası' yapıp, havadan süzülen topa birlikte çıktılar. Sonuçta 'birbirlerini bozdular', top arkalarına düştü, GS'nin golcüsü Nonda'ya da boş kaleye topu yuvarlamak kaldı; acele etmeden, 'zamanlama hatası' yapmadan. Çok büyük bir sürpriz yaşanmazsa bu hafta sonu, bu zamanlama hatası FB'ye şampiyonluğu kaybettirecek.
[Devamı]
MB’nin temel sorunları
Fatih Özatay, Dr.
05 Mayıs 2008
Para politikasının önünde önemli sorunlar var. Neler bunlar? Önce şöyle uzaktan, mesela ‘uzaya çıkıp’ baksanız, hiç de ilginç gelmeyecek ve de akademik olarak son derece sıradan, ‘Aman, yine mi?’ dedirtecek olanından başlayayım. Oluş biçimi ilginç değil, ama doğurduğu sonuçlar önemli.
[Devamı]
Merkez Bankası ne diyor?
Fatih Özatay, Dr.
04 Mayıs 2008
Merkez Bankası'nın (MB) kamuoyuna sunduğu yılın ikinci Enflasyon Raporu'nu faiz politikası, enflasyon tahminleri ve enflasyon hedefi açısından 30 Nisan'da yayınlanan 'Para Politikası Toplantı Özeti' ile birlikte değerlendireceğim. Hedefin değiştirilmesi hakkındaki görüş özette yer alıyor (Madde 22):
[Devamı]
Krediler nasıl artıyor?
Fatih Özatay, Dr.
28 Nisan 2008
Kriz sonrası uygulanmaya başlanan programın temel unsurlarından birisiydi bankacılık sektörünü tekrar ayağa kaldıracak düzenlemelerin yapılması. Dünkü yazımda zamanın ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Dr. Kemal Derviş imzalı çok önemli bir rapordan uzun bir alıntı yapmıştım. Rapor, bankacılık sektöründeki hastalığın nasıl o dönemin çözülmesi gereken acil sorunlarının başında geldiğini bizlere gösteriyordu. O dönemden bu yana sektör önemli bir değişikliğe uğradı. Bir yandan bankalar kredi açabilir hale geldiler, diğer yandan da ekonomik birimlerin ekonomiye duydukları güven arttıkça kredi talebi de yükseldi. Özellikle tüketici kredilerindeki hızlı artış tüketim harcamalarını ve dolayısıyla da milli geliri hızla artırdı.Grafik 1'de 2001'in ilk ayından bu yana mevduat bankalarının a
[Devamı]
Kamu bankaları nasıl zarar eder?
Fatih Özatay, Dr.
27 Nisan 2008
'Mayıs 2001' tarihini taşıyor. Adı 'Türkiye'nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı: Hedefler, Politikalar ve Uygulamalar'. İki sayfalık bir 'sunuş' ile başlıyor. Altındaki imza Devlet Bakanı Dr. Kemal Derviş'e ait. T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı matbaasında basılmış.İlk bölümü '1990-1999 Döneminde Ekonomide Oluşan Temel Sorunlar' başlığını taşıyor. Bu bölüm iki ana alt bölüme ayrılmış: 'Sürdürülemez İç Borç Dinamiği' ve 'Mali Sistemdeki Sorunlar'. Şöyle başlıyor bu bölüm:"Kamu bankalarına devlet tarafından verilen tarım kesimi ile küçük ve orta boy işletmeleri destekleme görevi sonucunda oluşan zararların zamanında ödenmemesinin yanısıra, uzun yıllardır devam eden ve ekonomik etkinliğe ters düşen müdahaleler ve kamu bankalarının yönetim sorunları bu bankaların mali bünyelerini
[Devamı]
Faizi artırmak yerine...
Fatih Özatay, Dr.
24 Nisan 2008
Kürede muhtemelen yeni bir köpük oluşuyor: Enerji ve gıda ürünlerinin fiyatları sürekli artıyor. Gelişmiş ülkelerin mali sistemindeki depremin bizim paramızın değerine yaptığı tahribatla birleşince Merkez Bankası (MB) açısından enflasyonla mücadele son derece zorlaşıyor.Bir yandan yüksek enflasyon gerçekleşmeleri, bir yandan emtia fiyatlarındaki artışın gelecekte de devam edeceğine dair işaretler, enflasyon bekleyişlerini de bozuyor. 2008 sonu için beklenen enflasyon şubat ayının ikinci anketinde yüzde 6.54 düzeyindeymiş. Nisan ayının ikinci anketine göre aradan geçen iki ay içinde iki puan artmış ve yüzde 8.44'e sıçramış. Yirmi dört ay sonrası için beklenen enflasyon oranında da yükselme var. Yılbaşından bu yana neredeyse bir puanlık bir artış gerçekleşmiş durumda (yüzde 5.98'e
[Devamı]
Faizi artırmak gerekiyor mu?
Fatih Özatay, Dr.
21 Nisan 2008
Para politikası açısından çok zor dönemlerden geçiyoruz. Ama bir o kadar da heyecanlı. Akademik açıdan elbette bu heyecan. Uzunca bir süredir hedefin oldukça üzerinde gezinen bir enflasyon var. Hedeften bunca sapmanın nedeni iç talebin fazla olması değil. Ücret ve maaş artışlarının da hedefle uyumsuz olduğu söylenemez. Üstelik birkaç ay öncesine kadar kurdaki hareket değil enflasyonu artırmak, enflasyonu düşürmek yönündeydi.Hedeften bunca sapmanın temel nedenini hepimiz biliyoruz. Tüm dünyada enerji, gıda ve emtia fiyatları artıyor. Üstelik de oldukça hızlı artıyorlar. Bu dışsal koşullar enflasyon bekleyişlerini de bozmaya başladı. 'Kitaba' bakarsanız, enflasyon bekleyişlerini bozmadığı sürece dışsal arz şoklarına para otoritesinin tepki vermemesi gerekiyor. Ama bekleyişleri olu
[Devamı]
Köpük ne zaman patlar?
Fatih Özatay, Dr.
20 Nisan 2008
'Bubble' İngilizce bir sözcük. Sözlüklere göre Türkçe anlamı 'hava kabarcığı' ya da sadece 'kabarcık'. Ekonomi yazınında kullanıldığı şekliyle 'köpük' ya da 'balon' karşılığı daha anlamlı oluyor.Şu satırlar 17 Ağustos 2001 tarihli Merkez Bankası duyurusundan alınma: "İki yılı aşkın bir süredir gerek ulusal gerekse de uluslararası ölçekte tasarlanması bile oldukça zorlu sayılabilecek çeşitli reformlar gerçekleştirilmiştir... Bu reformların temel önemi, 1990'lı yıllarda Türkiye ekonomisini bir dizi krize sürükleyen nedenlerin başında gelen bozuk iktisadi yapıyı etkin bir biçimde değiştiriyor olmalarıdır... Normal koşullar altında, yukarıda özetlenen iktisat politikası uygulamalarının gözlendiği bir ülkede, hem cari ekonomik göstergelerin hem de orta ve uzun vadeli bekleyişlerin so
[Devamı]
