Küresel sermaye bolluğu ve büyüme
Fatih Özatay, Dr.
30 Kasım 2008
2002'den 2007 sonlarına kadar küresel likiditenin (sermaye akımlarının) son derece arttığını biliyoruz. Bu bolluğun ve beraberinde gözlenen düşük küresel faizlerin bizim gibi ülkelerin bu dönemde hızla büyümesinin arkasındaki temel neden olduğu sık sık vurgulanıyor. Bazı yorumlarda iş daha da ileriye götürülüyor ve Türkiye'nin bu dönemde gösterdiği performansın sadece küresel likiditede gerçekleşen bolluğa bağlı olduğu belirtiliyor.
[Devamı]
Şirketler ve dış kredi kullanımı
Fatih Özatay, Dr.
27 Kasım 2008
Türkiye'nin küresel krizden olumsuz etkilenmesi temelde üç kanal yoluyla gerçekleşecek: Birincisi, şirketler kesiminin hem dış dünyadan hem de içeride bizim bankalardan kredi kullanması zorlaşacak. Bir ölçüde tüketiciler için de geçerli bu. İkincisi, kurdaki artışa rağmen ihracatımız azalacak. Zira sattığımız malları alan ülkelerde gelir düzeyi, dolayısıyla da talep düşüyor. Üçüncüsü, belirsizliğin son derece yaygın olduğu bu ortamda bir de yöneticilerimiz geminin dümeninde olduklarını hâlâ göstermedikleri için ekonomimize duyulan güven azalıyor.
[Devamı]
Son faiz kararı hakkında
Fatih Özatay, Dr.
24 Kasım 2008
Son faiz kararı üzerine ben de bir şeyler söyleyeyim. Gerçi perşembe günkü yazım da faiz indirimi üzerineydi, ama o yazı Merkez Bankası'nın (MB) faiz kararı alınmadan önce yazılmış ve Radikal'e gönderilmişti, ayrıca da "MB ne yapacak?" sorusuyla ilgili değildi. Türkiye ekonomisinin şu anda içinde bulunduğu durumun gelecek aylarda önlem alınmazsa daha olumsuz yönde gelişeceğini düşünen yorumcuların bazıları faizlerin düşürülmesini tavsiye ediyorlardı. Sözünü ettiğim perşembe günkü yazım bunun tek başına neden işe yaramayacağı üzerine odaklanmıştı.
[Devamı]
Trafik ışıkları sönünce
Fatih Özatay, Dr.
23 Kasım 2008
Sabah işe yetişmek için acele ediyorsunuz. Çok sayıda taşıtın yol almaya çalıştığı bir kavşağa yaklaştınız. Trafik ışıkları görüş mesafenize girdi; eyvah, yanmıyorlar bu sabah. Bol korna sesi gelmekte kavşağa açılan caddelerden. Tıkanmış trafik. Bekliyorsunuz, bekliyorsunuz; açılmadı yol bir türlü. Dayanamadınız indiniz araçtan; ne olduğunu anlamak istiyorsunuz hiç olmazsa.
[Devamı]
Faiz indirimi
Fatih Özatay, Dr.
20 Kasım 2008
Atlantik kıyılarından buralara doğru gelen kasırga çok yaklaştı. 2007'de büyüme hızımız düşük bir düzeyde gerçekleşti. 2008 bu açıdan çok daha kötü olacak. 2007'deki düşük büyüme hızını herhalde küresel mali kriz ve öncesindeki büyük belirsizlikle açıklayamayız. Bizim uyguladığımız ya da uygulamadığımız ekonomik politikaların büyük rolü oldu bu sonuçta. Keza tırmandırılan siyasi gerginliğin de. Bunların 2008'in ilk yarısında daha da düşen büyüme hızında önemli bir rol oynadığı da sanıyorum yeteri kadar açık.
[Devamı]
Güven olmadan, asla...
Fatih Özatay, Dr.
17 Kasım 2008
Radikal çok önemli bir iş yapıyor: Uzun zamandır krize özel bir yer veriyor sayfalarında. Geride bıraktığımız haftanın son üç gününde de çeşitli kesimlerin düşündükleri önlemleri ayrıntılı biçimde yansıttı okurlarına.
[Devamı]
Köşe yazarlığı lisans sınavı
Fatih Özatay, Dr.
16 Kasım 2008
Artık eminim. Köşe yazarlığına başlamak isteyen heveslileri, ya da "o köşede değil de bu köşede" yazar mısınız diye teklif götürdüklerinizi önceden bir sınavdan geçirmek gerekiyor. Gazeteciler Cemiyeti yapabilir bu sınavları mesela. Üstelik iş ileride büyüyebilir; dershaneler bu sınavlara da el atabilir. Caddede yürüyorsunuz, dershanelerin üst katlarından sarkmış boy boy afişler: "Falanca öğrencimiz falanca gazetede 'köşe' oldu, gururluyuz". Belki fotoğraf falan da eklenir afişlere. Hem zaten kendileriyle ilgili; deneme sınavları yapar gazeteler, tirajları neyin artar. Belki krize yeni bir çare getirdiğimi sanacaksınız, yanılıyorsunuz. Elbet yukarıda önerdiğim 'gazete köşe yazarlığı lisans sınavı' ekonomiye bir canlılık getirebilir, ama önerimin çıkış noktası o değil. Bazen işt
[Devamı]
Yeni kriz biçimi
Fatih Özatay, Dr.
13 Kasım 2008
Tek başlarına kurun ve faizin sıçramasına kriz demiyoruz. Kriz olması için bu tür ani hareketlerin bilançoları bozuk olan kesimleri derinden vurması gerekiyor. Mesela kamunun borcu çok yüksek, üstelik çok kısa vadeli ve önemli bir kısmı kura ve faize endeksli olabilir. Bankaların döviz cinsinden borçları alacaklarına göre çok fazladır, açtıkları kredilerin önemli bir kısmı geri dönmüyordur. Şirketler kesimi zor durumdadır. İç talep yerlerde sürünüyordur; nakit akımları kötüleşmiştir. Döviz cinsinden borçları yüksek düzeydedir. Bankalardan temin ettikleri kaynaklar kısa vadeli ve yüksek faizlidir.
[Devamı]
Şimdilik kriz yok
Fatih Özatay, Dr.
10 Kasım 2008
Türkiye şu anda bir ekonomik krizin içinde mi? Tabloda, bir avro ve bir dolardan oluşan sepetin lira karşısındaki değerinin (kur), gösterge Hazine tahvilinin piyasada gerçekleşen faizinin, Merkez Bankası (MB) rezervlerinin ve Türkiye'nin kredi riskinin bir göstergesi olan EMBI getiri farkının yılbaşında aldıkları değerler ile şu andaki değerleri karşılaştırılıyor. Ayrıca, ekim ayı sonlarına doğru had safhaya varan piyasa gerginliğini yansıtmak üzere o tarihteki değerler de yer alıyor tabloda.
[Devamı]
Kürkçü dükkânı
Fatih Özatay, Dr.
09 Kasım 2008
Kişi kendini 'cin fikirli' sanırsa böyle olur işte. "Bir fikrim geldi" diye başlar, heyecanla bir çırpıda söyleyeceğini söyler, geriye de bir şey kalmaz. Bütçeden ayrılacak kaynakla bir fon kurduk. Bankaların açacakları kredilere bu fon yoluyla teminat verme mekanizması tasarladık. Böylelikle, bankaların risklerini azaltarak şirketlerin ve hatta tüketicilerin lira cinsinden kaynak sorununu hallettik.
[Devamı]
