Gerçek işsizlik daha yüksek
Fatih Özatay, Dr.
19 Haziran 2008
Mart ayına ait işgücü istatistikleri açıklandı. Bir süredir ekonomimiz düşük bir hızda büyüyor. 2008'deki büyüme hızımız muhtemelen 2007'deki düşük hızın da altında kalacak. Bu olgu, verimlilik artışı ve geleneksel bazı sektörlerdeki çözülme gibi unsurlarla birleştiğinde işsizlik düzeyimizi de artırıyor. İşsizlik oranının yüksekliği karşı karşıya kaldığımız sorunların en önemlilerinden bir tanesi. 15 ve daha yukarı yaşta olup da askerlik yapmayan ya da öğrenci olmayanları dikkate aldığımızda 'kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus'a ulaşıyoruz. İstihdama ilişkin hesaplamalar için çıkış noktasına yani. Mart 2008 itibarıyla kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfusumuz 49.8 milyonmuş. Bir yıl öncesine göre 746 bin kişi artmış.İşsizlik ve istihdam oranlarını hesaplamak için bu nüfu
[Devamı]
İki ilginç haber
Fatih Özatay, Dr.
16 Haziran 2008
Ankara'da suratların giderek asıldığı şu günlerde iki tane ilginç haber çıktı. İlginçliklerinin yanı sıra eğlenceli unsurlar da taşıyorlar. Haftaya başlarken gelin bu iki habere kısaca bakalım. Birincisi içeriden: Adet olduğu üzere Merkez Bankası'nın (MB) para politikası hakkında bir bakanımız açıklamalarda bulundu. Bu açıklamalar yine adet olduğu üzere MB'nin faiz haddini yüksek bir düzeyde tutması nedeniyle iç talebin ve dolayısıyla satışların yeterli bir düzeyde olmadığı hakkındaydı. Bu tür açıklamalara çok farklı açılardan bakılabilir. Bir bakış biçimi şu: MB'nin bağımsızlığının ne derece önemli olduğunu ve bunun da yetkililer indinde kabul gördüğünü gösteriyor. Cidden... Cidden, çünkü dönüp seçmenlere şu söylenebiliyor: "Tamam, faizlerin yüksekliği nedeniyle 'piyasalarda yapr
[Devamı]
Enflasyonla mücadelede Merkez yalnız bırakıldı
Hasan Ersel, Dr.
16 Haziran 2008
Merkez Bankası ne dediği, diğer oyuncuların enflasyon bekleyişlerini biçimlendiren etmenlerden sadece birisidir. Toplumsal, iktisadi ya da siyasal etmenleriyse hükümet başta olmak üzere çeşitli kurumlar ciddi biçimde etkileyebilir.
[Devamı]
Miyop olup uzak gözlüğü takmamak
Fatih Özatay, Dr.
15 Haziran 2008
Grafikte artık bu köşenin okurlarının yabancısı olmadıkları bir tema yeniden yer alıyor: 1980'lerin başından bu yana fert başına gelir düzeyimiz gelişmiş ülkelere kıyasla pek bir iyileşme göstermiyor. Daha önceleri AB üyesi ülkelere kıyasla durumumuzu resmetmiştim. Şimdi ABD'ye kıyasla bir durum değerlendirmesi var. Türkiye için kullandığım milli gelir verileri yukarıya doğru güncellenmiş yeni açıklanan veriler. Grafikte Brezilya, Çin ve Kore'nin durumları da gösteriliyor. Brezilya'nınkini pazar günü içimize bir nebze de olsa su serpilsin diye verdim. İçimize bir başka ferahlık verebilecek unsur son yıllarda gösterdiğimiz gelişme. Oysa Çin ve Kore'ye bakınca durup düşünmemiz gerekiyor. Özellikle de Kore'ye. Daha önce verdiğim grafikte İrlanda da yer alıyordu. O da müthiş bir per
[Devamı]
Araştırmadan hanehalkı borçluluğu üzerine konuşmak
Hasan Ersel, Dr.
13 Haziran 2008
Geçen hafta Ankara Ticaret Odası (ATO) "Türk ailesinin borcu 7'ye katlandı" gibi çarpıcı bir başlık altında bir açıklama yaptı. Doğrusu hepimizi yakından ilgilendiren bu konuda yapılmış bir araştırmanın sonuçları açıklanıyor sandım, heyecanlandım. Araştırma filan yokmuş. ATO, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) finansal istikrar raporlarında verilen rakamları, dramatik sözcükler eşliğinde, yeniden kamuoyuna duyurmuş, (Tablo 1). ATO'nun açıklaması 2008 yılının haziran ayında yapılıyor. Yani Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yeni gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) rakamlarını açıkladıktan aylar sonra. Bu konuda duyarlı olduğu iddiasında olan bir kuruluş, böyle bir açıklama yapmadan önce bu rakamlara lütfedip bir bakmaz mı? Eğer bakılsaydı Tablo 2'de görülen garip durumla karşılaşacaktı
[Devamı]
Daha uzun süreli faiz artırımı mı?
Fatih Özatay, Dr.
12 Haziran 2008
Sorumuz şu: Değişen enflasyon hedefleri Merkez Bankası'nın (MB) faiz politikası açısından ne ima ediyor? Ama sorunun yanıtına geçmeden önce birkaç özür paragrafına ihtiyaç var. Kendi ülkesinin ekonomisinin nasıl işlediğine daha yeterince akıl erdiremeden başkalarının ekonomileri üzerinde yazmaya kalkınca böyle oluyor işte. Pazar günkü yazımda ABD'de işsizlik oranının 1986'dan beri en yüksek düzeyine eriştiğini belirtme cesareti göstermişim. Rakamsız olur mu hiç; bir de rakam vermişim: Yüzde 5.5 demişim. Doğru değil elbette. Doğru olan şu: Rekor kıran, bir dönem öncesine kıyasla işsizlik oranındaki artış; işsizliğin kendisi değil. Benim açımdan işin daha 'eğlenceli' yanı da şu: Daha birkaç hafta öncesi makroekonomi dersinde işsizlik konusu ile cebelleşiyordum. Kullandığım kitap ö
[Devamı]
Yapılmayacakları yapmaktan bir hayır çıkmaz
Güven Sak, Dr.
10 Haziran 2008
Yine güzide memleketimizde tarihin hızlandığı bir dönemde yaşıyoruz. Arka arkaya bir sürü kritik karar/gelişme var. Üstelik bu kez dünyada daha önce bilmediğimiz işlerin olduğu bir dönemden de geçiyoruz. Bu, tarihin hızını bir kat daha artırıyor yalnızca. İşin vahameti ile birlikte ciddiyeti de artıyor. Bugün müsaadenizle olup bitenlere kuşbakışı bir bakalım. Sonra da neden bir an evvel tatile çıkmanın faydalı olacağını vurgulayalım. Tarihin hızlandığı dönemlerde hata yapma riski artar. 16 Mayıs tarihli yazımızda "Hava giderek sertleşiyorsa, acemi kaptanın öncelikle hayatının en karmaşık manevralarını, hayatında ilk kez yapmaya çalışmaktan kaçınması gerekir" demiştik. Bu çerçevede, "hükümetimizden beklediğimiz, ortadaki kriz durumu karşısında hiçbir şey yapmamasıdır" diye eklem
[Devamı]
Hedef değişikliği ve kredibilite
Fatih Özatay, Dr.
09 Haziran 2008
Enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde bir merkez bankası hedef değiştirmek gibi sevimsiz bir durumla karşı karşıya kalsaydı, bunu anlatabilmek için içinde bulunduğumuz koşullardan daha elverişli koşullar bulamazdı. Her türlü dışsal olumsuzluk mevcut: Enerji fiyatları yüksek, emtia fiyatları ve gıda fiyatları da öyle. Üstüne üstelik bir de uluslararası mali piyasalarda deprem var. Bu büyük bir belirsizlik yaratıyor. Her an kurda yeni bir sıçrama olabileceği gibi, her şeyin yolunda gider gibi olduğu haftalarda kur düşebilir de.
[Devamı]
Onlar da aynı sahada oynuyorlar
Hasan Ersel, Dr.
09 Haziran 2008
Dünyada sadece bizim aldığımız petrolün fiyatı artmıyor ki. Niçin petrol fiyatlarındaki artış, diğer ülkelerin önemli bir kısmında ödemeler dengelerinde bizde olduğu kadar büyük bir açığa yol açmıyor? Anlaşılan, bu ülkeler bir yolla net döviz kazançlarını artırabilmişler.
[Devamı]
Riskler yeniden artıyor mu?
Fatih Özatay, Dr.
08 Haziran 2008
Sonuçta bu da oldu: Petrolün varili cuma günü ABD piyasasının kapanışında 138.5 dolara çıktı. Bir günlük fiyat artış hızı da inanılmazdı: Yüzde 8.41. Haftalardır yatışmakta olduğu izlenimi veren yurtdışı depremin aslında orada bizimle birlikte olduğu bir kez daha anlaşıldı.
[Devamı]
