Uzlaşmadan 'adam' olunur mu?
Fatih Özatay, Dr.
24 Mart 2008
Şu giderek daha fazla kafamı kurcalıyor: Ekonomik konularda çok kolay sorun üretebiliyoruz. Ama çözüm üretme becerimiz çok az. Neden böyle?Adamlar belirgin biçimde yayılma emareleri gösteren yangını kontrol altına almak için karar üzerine karar alıyor ve uygulamaya koyuyorlar. ABD Merkez Bankası (FED) ne silahı varsa hepsini cepheye sürdü. Modası geçti diye düşünülen çakaralmazları bile. ABD yönetimi de FED'e yardımcı oldu ve iyi planlanmış bir maliye politikası önlemini devreye soktu. Düşük gelir gruplarının tüketim harcamaları artsın diye...Bir yandan da sistemdeki dibi delik kovalar sistem dışına çıkarılıp, onarılsınlar diye 'ehil ellere' veriliyorlar. İpotekli krediyle alınan konutların ödeme güçlüğüne düşenler tarafından bankalara devredilmek zorunda kalınmasının önüne geçe
[Devamı]
Reform süreci için bir siyasal çözüm önerisi
Hasan Ersel, Dr.
24 Mart 2008
Taraflardan sadece birisinin çıkarını kollayan, ötekisine ise zarar veren bir düzeni kurmak olanaksız. Bu durumda işbirliği yapmayan oyuncuların üzerinde fiilen anlaşabilecekleri tek sonuç durumun korunması. Yani siyasal partilerin başta 'tercih etmediklerini' açıkladıkları durum.
[Devamı]
Kriz bitiyor mu?
Fatih Özatay, Dr.
23 Mart 2008
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) son günlerdeki kararları, uluslararası piyasaların haftayı göreli bir rahatlıkla kapatmalarına yol açtı. Birkaç örnek:Onca faiz indirimine karşın, ipotekli konut kredilerinin faizi yükseliyordu. Mesela son faiz indiriminden önce 30 yıl vadeli ipotekli konut kredisi faizi üç ay önceki düzeyine göre 12 baz puan daha yüksekti. Oysa Fed'in son kararlarından sonra 32 baz puan düştü faizler.Borsa endeksleri bir hafta öncesine kıyasla belirgin bir yükseliş kaydettiler. Uluslararası mali yatırımcıların riskten ne ölçüde kaçındıklarının önemli bir göstergesi de VIX endeksi. Geçen pazar VIX endeksindeki son gelişmeler üzerinde durmuştum. Uzun bir süredir bu endeks yukarıya doğru eğilim gösteriyor. Yani risk algılaması artıyor. 17 Mart günü son ayların en yükse
[Devamı]
Sonsuz imkanlar çağında neden kendimizi mutsuz hissediyoruz
Güven Sak, Dr.
22 Mart 2008
Bugünlerde memlekette olup bitenlerden rahatsız olabilirsiniz. Olmayın. İçinizde bir büyük fırsatın kaçabileceği endişesi fena halde yer etmiş olabilir. Etmesin. Bu sonsuz yorgunluklar yılında kendinizi fena halde yılgın hissediyor olabilirsiniz. Hissetmeyin. İçinde bulunduğumuz dönem daha önce tahayyül edilmesi mümkün olmayanın düşünülebilmesine imkan sağlıyor. Bir sonsuz imkanlar çağında olduğumuzun farkında mısınız? Farkındaysanız yapmanız gerekenleri düşünmeye başlayın. Farkında değilseniz hemen nasıl bir dönemin içinden geçmekte olduğumuz hakkında düşünmeye başlayın. İsterseniz hafta sonları bu yeni dünya üzerinde birlikte düşünmeye başlayalım. Rakamlara birlikte bakalım. Doğrudur. Dünya ekonomisi bugünlerde derin bir krizin içine doğru gidiyor. Herkes bu geleni, gelmiş ol
[Devamı]
Güven kaybı ve piyasa
Hasan Ersel, Dr.
21 Mart 2008
ABD'deki mali krizin herhalde en büyük tahribatı kurumlar üzerinde oldu. Mali kurumlara, değerleme kuruluşlarına ve düzenleyici yetkelere olan güven ciddi bir biçimde sarsıldı. Gelir ve istihdamda ciddi düşüşlere yol açabilecek bir duraklamanın doğuracağı toplumsal zararın büyüklüğü karşısında, FED ister istemez ahlak çözüntüsü (moral hazard) yaratmanın günahını üstlenip itibar kaybetme riskini kabullendi. Geçen hafta Bear Stearns olayında olduğu gibi kurtarma operasyonlarında başrole soyunmak zorunda kaldı. Sonuç ne olursa olsun, sistem çöküntüden kurtulsa bile, FED'in de bundan güven kaybına uğramadan çıkması zor. Çünkü bir kurumu kurtarıp, onu bu noktaya getiren kararların sorumlularını kurtarmayacak, işleyebilir, bir mekanizma tasarlamak, hele zaman baskısı hesaba katıldığın
[Devamı]
Daha sallantılı bir döneme hazır mısınız
Güven Sak, Dr.
21 Mart 2008
Biz bu haftanın başında kısa bir süre için New York'taydık. Yalnızca pazartesi sabahı Amerikan televizyonlarına hızlıca bir bakabildik. Görmemek elde değildi. Eskiye göre bir fark vardı. Sabahın altı buçuğunda artık "finansal risklerden nasıl kaçınılır" konulu sabah sohbetçileri vardı. Sabah mavrası saatleri artık finansal sistemde olup bitenlerle alakalıydı. İlk sonuç herhalde ortada. Siz burada farkında olmayabilirsiniz ama onlar artık yalnızca bankacılık krizi ile yatıp kalkıyorlar. Sabahları oturup, "Bugün kaç kişi evlerini terk edip, çadırlara taşındı" sayımı yapıyorlar. Böyle bir ortamda "Yok canım, bu işi kolaylıkla atlatabiliriz" diye dolaşmak, mezarlıktan geçerken ıslık çalmaya benziyor. Dışarıda olup bitenler fena halde canımızı sıkacak gibi duruyor, haberiniz olsun.
[Devamı]
Kriz dersleri
Fatih Özatay, Dr.
20 Mart 2008
Şu yaşadıklarımızdan çıkarılacak dersler o kadar çok ki... Bir kısmına pazartesi günü değindim. Bugün sıra, zordaki bankalara borç para (likidite) verme meselesinde.Gözlem 1: ABD Merkez Bankası (Fed) ardı sıra faiz indiriyor. Aynı zamanda her türlü yolu deneyerek sıkışık durumdaki mali kurumlara borç para (likidite) veriyor. Üstelik verdiği borç karşılığında aldığı teminatların kalitesini giderek düşürüyor. Deyim yerindeyse ne getirirlerse onu teminat olarak kabul ediyor.Ancak, bu durum Bear Stearns örneğinde görüldüğü gibi, çok zor durumdaki bir mali kurumun yok pahasına "başkalarının eline geçmesine" engel olamıyor. Zira el değiştirmezse o mali kuruma akıtılan likidite yere dökülüyor, ziyan oluyor; kovanın dibinde koskocoman bir delik var. Engel olmak bir tarafa, Fed o kovaya
[Devamı]
Bu nasıl yüksek faiz politikası?
Fatih Özatay, Dr.
17 Mart 2008
ABD piyasası cuma gününü büyük bir düşüşle kapattı. Çünkü mali sistemde problemlerin derinleştiğini bir kez daha ortaya koyan yeni bir haber çıktı: Bear Stearns büyük bir nakit zorluğuna düşmüştü ve ABD Merkez Bankası (FED) tarafından kurtarılmak zorunda kaldı. Üstelik, FED en son 1960'larda kullandığı bir yetkiye dayanarak bu yardımı yaptı.Bu haber uluslararası mali yatırımcıların risk alma iştahlarını son derece azalttı. Bu iştahsızlığın göstergesi olan ve dünkü yazımda hakkında ayrıntılı bilgi vermeye çalıştığım VIX endeksi Irak savaşından bu yana görülen en yüksek değerine ulaştı cuma günü. Yapılan çalışmalar bu endeksin yükseldiği dönemlerde bizim gibi ülkelerin risklerinin arttığını gösteriyor. Beraberinde kur ve faizler de yükseliyor.Böyle dönemler, aslında "Ya git başımd
[Devamı]
Gelişen ülkelerin ABD ile göbek bağı kopmadı, resesyona önlem şart
Hasan Ersel, Dr.
17 Mart 2008
'Ayrışmış dünya ekonomisi' söylemine küresel önemi farklı blokların olduğu bir dünyadan bloklaşmış bir dünyaya geçiyoruz. Buna göre ABD gelişmiş ekonomileri eski kadar etkilemiyor. Gelişmekte olan ülkeler açısından ise ABD'deki duraklamadan çekinmek lazım.
[Devamı]
Bir kez daha dikkat: Risk alma iştahı giderek azalıyor
Fatih Özatay, Dr.
16 Mart 2008
Uluslararası mali yatırımcıların risk algılamalarının bir göstergesi var: VIX endeksi olarak biliniyor ve çok yaygın olarak kullanılıyor. Chicago opsiyon değişimi borsası (CBOE) tarafından hesaplanıyor. İlgili kuruluşun internet sayfasından bu verileri (günlük frekansta) indirmek mümkün. VIX'teki bir artış, mali yatırımcıların risk algılamasının arttığını gösteriyor.VIX'in önemi ne? Şu: Yapılan akademik çalışmalar bizim gibi ülkelerin iflas riski ile (kibarcası kredi riskimiz oluyor) VIX arasında çok yakın bir ilişki olduğunu gösteriyor. Hem kısa dönemde, hem de uzun dönemde. VIX arttıkça, yani algılanan risk arttıkça, bizlerin kredi riskleri de artıyor.
[Devamı]
