Fed'in olası tavrı
Fatih Özatay, Dr.
08 Ekim 2007
ABD'nin tarım dışı istihdamının ağustos ayında 4 bin azaldığı açıklanmıştı bir ay önce. Cuma günü bu sayıda önemli bir düzeltmeye gidildi; azalmak bir tarafa istihdamın 85 bin arttığı açıklandı. Düzeltmenin temel nedeni ise kamu istihdamının (eğitim sektöründeki) bir ay önce aslında olduğundan az hesaplanmasıydı. Eylül ayında ise tarım dışı istihdamın 100 bin artığı duyuruldu. Bu da beklenen istihdam artışının 10 bin üzerindeydi.Bu gelişmeler sonucunda ABD Merkez Bankası'nın (Fed) bir sonraki toplantısında alacağı tavra ilişkin tahminler de değişti. Verinin açıklanmasından önceki dakikalarda ekim ayındaki toplantısında Fed'in faiz indirme olasılığı yüzde 72 olarak görülürken, verinin açıklanmasından sonraki dakikalarda bu olasılık yüzde 46'ya kadar düştü. Bekleyişlerdeki bu deği
[Devamı]
Çoğunluk kuralı anayasa tartışmasında işe yaramayabilir
Hasan Ersel, Dr.
08 Ekim 2007
Deneysel bir yaklaşımla anayasa tartışmasında görüş birliği sağlanmasının zor, çoğunluk kuralının da o kadar güvenilir bir toplumsal karar alma yöntemi olmadığı görülüyor.
[Devamı]
ABD tarım dışı istihdam verisinde büyük revizyon
Fatih Özatay, Dr.
07 Ekim 2007
Şu ABD otoritelerinin yaptığına bir bakın: Ekonomistlerin bekleyişleri 'önemli miktarda artacak' şeklinde iken, bir ay önce açıklanan rakamlara göre, ABD'nin tarım dışı istihdamında ağustos ayında azalma olmuştu. Bu açıklamayla birlikte ABD Merkez Bankası'nın (Fed) 18 Eylül'deki toplantısında faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılmaya başlanmıştı. Gerçekten de öyle oldu; hatta Fed beklenenin de ötesine geçti ve politika faizini 0.5 puan düşürdü.Cuma günü eylül ayına ait istihdam verileri açıklandı. Aynı zamanda da ağustos ayı verilerinde düzeltilmeye gidildi. Öğrendik ki meğerse ABD'de ağustos ayında tarım dışı istihdam azalmamış. Aksine 89 bin kişi artmış!Şimdi bu düzeltme Türkiye'de olsaydı, sizce ertesi gün basında ne tür yorumlar okurduk? Mesela şuna ne dersiniz? "TÜ
[Devamı]
Artık Panama Kanalı tek değil, Kuzeybatı geçidi açıldı
Güven Sak, Dr.
06 Ekim 2007
Müjdeler olsun. Yeryüzünün insan uygarlığı ta 15. yüzyıldan beri kuzeybatı geçidini açmaya çalışıyordu. Panama Kanalı'nın operasyonel hale geldiği 1914 yılından beri Atlantik Okyanusu ile Pasifik Okyanusu arasında tek bir deniz geçiş yolu vardı. Ama artık ikiye çıktı. Yeni bir ticaret yolu sonunda yeniden açıldı. Müsaadenizle bugün bu konuya kısaca bir bakıp, dikkatinizi Ömer Madra'nın uzun söyleşi kitabına çekelim. Kitabın adı: "Küresel Isınma ve İklim Krizi". Bizim gibi konuyla bugüne kadar hiç ilgilenmemiş olanlar için güzel bir kaynak kitap. İlgilenenlere şiddetle tavsiye ederiz. Kuzeybatı geçidini merak edenlere anlatmaya artık başlayalım.
[Devamı]
Daha adil sağlık hizmeti sunmak
Hasan Ersel, Dr.
05 Ekim 2007
Hükümet programında Türkiye'de (2003 yılı öncesinde) sağlık sisteminin, hakkaniyetten uzak olduğu ve yapılan çalışmalar sonucunda "daha kaliteli, daha adil ve daha kolay ulaşılabilir sağlık hizmeti sunma yolunda hayal edilemeyen başarılar" sağlandığı ifade ediliyor. Bu ifadenin "durum saptayan" ilk kısmına katılmamak olanaksız. 2003-2007 döneminde yapılanları değerlendiren ikinci kısmı için ise farklı yorumlar yapılabilir. Bana, bizlerin hayal etme yeteneği küçümsenmiş gibi geldi.
[Devamı]
Tehlike geçti zannediyorsanız, yanılıyorsunuz
Güven Sak, Dr.
05 Ekim 2007
Amerikan Merkez Bankası (FED), politika faiz oranını beklenenin üzerinde indirince ortalık duruldu gibi duruyor değil mi? Ama görüntüye aldanmamakta fayda var. Aslında harıl harıl hesapların yapıldığı, sonra yeniden yapıldığı bir dönemin tam başındayız. Amerikan bireysel gayrimenkul kredileri piyasasında başlayan bankacılık krizinin etkilerinin ne olduğunu bilmiyorduk. Şimdi olayın boyutlarını teker teker öğreniyoruz. Şu anda ne olduğunu hiç unutmamakta ve karıştırmamakta fayda var: Şu anda, hata yaparak, bir dizi riski yanlış fiyatlamış olanlar, o riskleri kendi başlarına yeniden fiyatlıyorlar. Üçüncü çeyrek bilançoları sırayla açıklanıyor. Şimdi herkes kendi risklerini kendi başına yeniden fiyatlıyor. Bundan sonra ne beklemeli? Sonra herkes herkesin bilançolarını yeniden fiy
[Devamı]
Yeni bir çapanız olsun ister miydiniz?
Fatih Özatay, Dr.
04 Ekim 2007
Yeni çapa üzerine pazar günü başladığım 'dizi'ye devam ediyorum. Önce özetleyeyim: Stand-by yerine, IMF ile farklı bir anlaşma çerçevesi olasılığı vardı. O çerçevenin ismi de 'Rezerv Artırma İmkânı (reserve augmentation line: RAL)' idi. IMF ile RAL anlaşması imzalayabilecek ülkenin uzun bir süredir sağlam bir makroekonomik politika uyguluyor olması gerekiyordu. Borcu sürdürülebilir düzeyde olmalıydı. Normal koşullar altında IMF kredisi kullanım ihtiyacı olmamalıydı. Buna karşın ani sermaye hareketlerinin yaratabileceği tahribata karşı bir miktar kırılganlık göstermeliydi ekonomi. Ama bu kırılganlıkların azaltılmasına çalışılan bir yapısal reform ajandasına da sahip olmalıydı.Bu durumda yenilenebilir birer yıllık RAL anlaşması imzalayabiliyordu o ülke. Bu anlaşmanın sağladığı imk
[Devamı]
FDF’yi gözden geçirme zamanıdır
Güven Sak, Dr.
02 Ekim 2007
Sizde de olup bitenlerde bir şeylerin eksik olduğu duygusu var mı? Bizde var. Türkiye bir seçimden çıktı. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) neredeyse iki kişiden birinin oyunu aldı. Ülkemizin içinden geçmekte olduğu, dönüşüm sürecinin seçmenleri mutlu etmese bile umutlu kıldığı belli oldu. Avrupa Birliği'ni (AB) sevmeyenler çoğalsa bile "makul çoğunluk"un ilişkilerin devamından yana tavrı ortaya çıktı. Aradan iki aydan fazla zaman geçti. Siz şimdi ne beklersiniz? Bundan sonrasını belirleyecek politika setlerinin belirlenmesini değil mi? Peki, hükümetin iktisadi alanda nasıl bir politika izleyeceğini biliyor musunuz? Biz bilmiyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve de tamamıyla yanlış tasarlanmış bir anayasa hazırlama süreci daha işe başlamadan enerjimizi tüketmiş, iktidarı yaşlandı
[Devamı]
'Yeni çapa!' konusuna devam
Fatih Özatay, Dr.
01 Ekim 2007
Dün şu 'yeni çapamızdan' söz ediyordum.Aslında ortada yeni bir çapa falan yoktu. Stand-by yerine, IMF ile farklı bir anlaşma çerçevesi olasılığı vardı. O çerçevenin ismi de 'Rezerv Artırma İmkânı (reserve augmentation line: RAL)' idi.Bizde yapılan döviz rezervine dayalı yeni program tartışmaları dikkate alınınca işin bir de eğlenceli tarafı vardı. IMF'nin ilgili dokümanları (dünkü yazıda nasıl bulunacakları var) okununca ortaya çıkıyordu: Yeni uygulamanın amaçları arasında "disiplinli bir makroekonomik politika çerçevesine sahip olan, ancak hâlâ bazı kırılganlıkları bulunan üye ülkelerin maliyeti yüksek olan döviz rezervi biriktirme ihtiyaçlarını azaltmak" gösteriliyordu.RAL anlaşması imzalayan bir ülke normal koşullar altında kredi kullanmıyor IMF'den. Ancak bu anlaşmayı imzala
[Devamı]
Sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı mı, sağlıklı yaşam hakkı mı?
Hasan Ersel, Dr.
01 Ekim 2007
Her sağlık sorunu ile karşılaşan yurttaşına ambülans ve doktor tahsis edip onu hastaneye yatıran, buna karşılık çevre kirlenmesi konusunda kılını kıpırdatmayan bir düzen 'sağlık hizmetlerinden yararlanma' hakkının gereklerini sağlamış olur ama 'sağlıklı yaşam hakkını' ihlal eder.
[Devamı]
